Texnologiyalari universiteti urganch filiali mustaqil ish

TOSHKENT AXBOROT
TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI URGANCH FILIALI



MUSTAQIL ISH

FAN NOMI: Amaliy dasturiy paketlar
Mavzu: Matlabda vektorlar va matritsalar bilan ishlash
Bajardi: Sulaymonov Bekzod

Urganch 2023

MATLABDA VEKTORLAR VA MATRITSALAR BILAN ISHLASH
Reja:

1. 
   Vektorlar va matritsalarni Matlab tizimi buyruqlari yordamida hosil qilish
   
2. 
   Vektorlar va matritsalarni birlashtirish
   
3. 
   Matritsalardan vektorlar va matritsalar hosil qilish
   

Matlabning o‘ziga xos tomoni shundan iboratki, u ma’lumotlarni tashkil etishning matritsalar usulidan foydalanadi.
Matlab dasturiy kompleksida matritsa - bu ma’lum tartibdagi satrlar va ustunlardan tashkil topgan sonli qiymatlar to‘plamidir.
Matritsa elementlarining to‘liq ro^atini kiritish oddiy usul bo‘lib, bunda matritsa elementlari kvadrat qavs “[” va “]” lar ога^^а kiritiladi. Uning satr elementlari probel yoki vergul orqali ajratib ko‘rsatiladi va satrni tugashi nuqta- vergul (;) bilan belgilanadi.
Matlabda matritsa elementlarini bir nechta usulda kiritish mumkin:

• 
  matritsa elementlarining to‘liq ro^atim kiritish;
  
• 
  tashqi fayldan matritsa elementlarini yuklash;
  
• 
  ichki funksiyadan foydalangan хolda matritsa elementlarini ishlab chiqish;
  
• 
  M-faylda mavjud funksiyalar orqali matritsa elementlarini хosil qilish. Matlabga matritsalarni kiritish quyidagicha amalga oshiriladi:
  

>> A=[1 2 3; 4 5 6; 7 8 9] yoki >> A=[1,2,3;4,5,6;7,8,9] laming natijalari bir xil bo‘ladi va u quyidagicha bo‘ladi:

A =
1	2	3
4	5	6
7	8	9

Matritsa elementlari algebraik ifodalar bilan ham aniqlanishi mumkin. Masalan, a=[sin(pi/2) sqrt(2) 3+4 6/3 exp(2)] ifoda ushbu a=[1.0000 1.4142 7.0000 2.0000 7.3891] matritsani aniqlaydi.

MATLAB - vektorlar, Matritsalar va massivlar ustida murakkab hisoblarni bajarish uchun mo‘ljallangan maxsus tizimdir. Bunda u har qanday berilgan o‘zgaruvchini, uning konkret qiymatiga asoslanib vektor, Matritsa yoki massiv deb
qabul qiladi. Masalan, H=1 berilgan bo‘lsa, demak X qiymati 1 ga teng bo‘lgan yagona elementli vektor. Agar uch elementli vektorni berish zarur bo‘lsa uning elementlarining qiymatlarini probellar bilan ajratib kvadrat qavs ichida yozib chiqish kerak. Misol uchun » V=[l 2 3]
V=

1. 
   2 3
   

V vektor qiymatlari 1, 2 va 3ga teng bo‘lgan uch elementli vektorni ifodalaydi.Vektor kiritilgandan keyin uni tizim displey ekraniga chiqaradi. Matritsalar bir necha satrlarda ko‘rsatiladi. Qiymatlarga ega bo‘lgan satrlarni bir - biridan ajratish uchun; (nuqtali vergul)dan foydalaniladi. Xuddi shu belgi kiritish satrining ohiriga qo‘yilsa natija ekranga chiqmaydi. Misol uchun » M=[1 2 3; 4 5 6; 7 8 9];
kvadrat matritsani beradi. Endi uni ekranga chiqaramiz:

» M
M =
1	2	3
4	5	6
7	8	9

Vektorlar ustida bir qator amallarni Matlabda bajarishni keltirib o‘taylik: >> % vektorlarni elementlari bo‘yicha qo‘shish >> v1=[2 5 -1];

>> v2=[1 -1 3];
>> v1+v2 ans =

3. 
   4 2
   

>> % vektor elementlarini songa qo‘shish >> v1+2 ans =

3. 
   7 1
   

>> % vektor elementlari bo‘yicha arifmetik amallar >> 2*v2-v1/4 ans =
1.5000 -3.2500 6.2500
>> % vektor elementlari bo‘yicha ko‘paytirish >> v1.*v2 ans =

2. 
   -5 -3
   

>> % element bo‘yicha darajaga ko‘tarish >> v1^A2 ans =
4 25 1
>> % element bo‘yicha darajaga ko‘tarish >> v!^Av2
ans =
2.0000 0.2000 -1.0000
>> % elementlari bo‘yicha songa ko‘paytirish >> v1./3 ans =
0.6667 1.6667 -0.3333
>> % elementlari bo‘yicha vektomi vektorga bo‘lish >> v2./v1 ans =
0.5000 -0.2000 -3.0000
Keyingi misolda MATLAB tizimini vektor amallarni bajarish uchun qo‘llash ko‘rsatilgan. Unda V=[1,2,3,4] vaV=[1 2 3 4] vektorlar bir-biriga teng, ya’ni vektor elementlarini bir - biridan probel bilan yoki vergul bilan ajratish mumkin (1-rasm).


1-rasm

Matritsalarni Matlab buyruqlari yordamida hosil qilish