Texnologiyalari va komunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muxammad al-xorazmiy nomidagi toshkent

Mashina ko‘rishining asoslari 

---

Mashina ko‘rishi texnologiyasida tasvirlarga ishlov berishning quyidagi 
usullari qo‘llaniladi:
• 
Piksellarni hisoblash – yorqin va qorong‘i piksellar soni 
hisoblanadi, natijada tasvir haqida zarur xulosalar chiqariladi.
• 
Bog‘liq sohalarni ajratish usuli yordamida tasvir geometrik, 
mantiqiy, topologik va h.k. ma’nolarda tahlil qilinadi.
• 
Gistogramma qurish. Bu usul asosida tasvirning yorqinligini 
normallashtirish masalasi hal qilinadi.
3-rasm. Mashina ko‘rishi tizimining tashkil etuvchilari 
Segmentlashtirish detallarni topish va sanash uchun qo‘llaniladi. 
Tasvirni sigmentlashtirish deganda tasvirni biror belgiga nisbatan 

---

o‘xshash bo‘lmagan soxalarga ajratish tushuniladi. Mashina ko‘rish 
texnologiyasi quyidagi masalalarni echishda keng qo‘llaniladi:
• 
Shtrix kodlarni o‘qish.
• 
Belgilarni optik tanish usuli. Tekstlarni seriyali nomerlarni 
o‘qishda qo‘llaniladi.
• 
O‘lchash-obyektlar o‘lchamlarini millimetrlar yoki dyuymlarda 
o‘lchash.
• 
Shablonlarni solishtirish-konkret modellarni qidirish, tanlash yoki 
xisoblash.
• 
Obyeklarning nuqtaviy xususiyatlarini taqqoslash.

---

Xulosa 
Kompyuterni ko'rish - bu sun'iy intellekt (AI) sohasi bo'lib, u 
kompyuterlar va tizimlarga raqamli tasvirlar, videolar va boshqa vizual 
ma'lumotlardan mazmunli ma'lumotlarni olish va bu ma'lumotlar asosida 
harakatlar qilish yoki tavsiyalar berish imkonini beradi. Agar AI 
kompyuterlarga fikrlash imkonini bersa, kompyuterni ko'rish ularga 
ko'rish, kuzatish va tushunish imkonini beradi. Kompyuterni ko'rish 
insonning ko'rish qobiliyati bilan bir xil ishlaydi, faqat odamlarning 
boshi bor. Insonning ko'rish qobiliyati ob'ektlarni bir-biridan qanday 
ajratishni, ular qanchalik uzoqda ekanligini, harakatlanayotganligini va 
tasvirda biron bir noto'g'ri narsa bor-yo'qligini aniqlash uchun umr bo'yi 
kontekstning afzalliklariga ega. Sun'iy intellekt va hisoblash qobiliyatlari 
kabi sohalardagi so'nggi o'zgarishlar natijasida kompyuterni ko'rish 
sohasi kundalik hayotda yanada kengroq bo'lish yo'lida sezilarli 
yutuqlarga erishdi. Komputer ko’rish hozirda juda yaxshi rivojlanishiga 
qaramasadan, haliham bu sohani yanada rivojlantirish uchun bazi 
to’siqlar bor va ular kerarli hardware yetishmasligi, past sifatli 
ma’lumot, modellarni yaxshi emasligi va vaqtni kamligi. Shularni 
hisobga olgan holda, bu soha yanada rivojlanishga muhtoj. 

---

Foydalanilgan adabiyotlar 
1. 
https://alwaysai.co/blog/history-computer-vision-principles
 
2. 
https://research.aimultiple.com/computer-vision-challenges/
 
3. 
https://www.ibm.com/topics/computer-vision
 
4. 
https://hozir.org/download/kompyuter-grafikasi-fani-tarixi-va-
rivojlanishi-asoschilari
 
5. UMK, “Kompyuter Ko’rishi”, Qarshi- 2021