Tibbiyot mikrobiologiyasi

Асептика ва антисептика турлари.

34. 
    Дезинфекциянинг жорий этилиши ва дезинфекция даражалари, усуллари (механик, физик, кимёвий)
    

Dezinfeksiya – bu yuqumli kasalliklar qo‘zg‘atuvchilarini atrof muhitdan yo‘qotish.
Dezinfeksiya vositsi

Fizik vositalar:	Kimyoviy vositalar
1. Mexanik vositalar-tozalash, artish, yuvish. 2. Termik vositalar-yuqori va past haroratdan foydalanish. 3. Nur vositalar-har xil bakterisid (lotincha caedo – o‘ldirish) nurlar bilan nurlantirish, ultratovush ta’siri	1. Xlorli ohak-26%, 32%, 35% 2. Kalsiy gipoxlorid-70%,60% va 50% faol xlor bor. 3. Xloramin-25-28% faol xlor bor. 4. Ozon 5. Lizol – 3-10% li eritmalari 6. Sirka kislota- 3%,4%, 90% 7. Etil spirti

Dezinseksiya
Mexanik usul – 1) Tozalash 2) Ushlash 3) Qoqish Masalan, pashshalarni ushlash va yo‘qotish uchun pashsha ushlagichlar, yopishqoq qog‘ozlar yoki pashsha urgichlar ishlatiladi.

• 
  Fizik usul- 1)Muzlatish 2) Yoqish 3) Yuvish 4) Isitish
  
• 
  Kimyoviy usul- 1)Natriy ftorid 2) Borat kislota 3) Bura 4) Xlorofos 5) geksaxloran 6) Karbofos
  
• 
  Biologik- Bunda kemiruvchilar uchun patogen bakteriya kulturalaridan foydaniladi
  

35. 
    Дезинфекция сифатида ишлатиладиган кимёвий моддалар.
    

Dezinfekalya (dez va infeliya yuqumsizlantirish yuqumli kasalliklarni qo'zg'atuvchi mikroorganizmlar (bakteriyalar, viruslar va boshqalar)ni yo'q qilish. Dezinfeksiyaga odam bilan hayvonlar uchun zararli hasharotlarni yo'q qilish-dezinfeksiya va zararli kemiruvchilarni yo'q qilish— deratizatsiya ham kiradi. Profilaktik, kundalik, yakunlovchi dezinfeksiya bo'ladi. Profilaktik dernfeksiya yuqumli kasaliklarning oldini olish maqsadida uy anjomlari, idish-tovoqlarni, jamoat to'planadigan joylar (bozor, dokon, bolalar muassasasi, hammom, oshxona, transport va boshqalarini tashlandilarni muntazam ravishda yuqumsizlantirishdir. Dezinfeksiyada mexanik, fizik va kimyoviy vositalar qo'llaniladi. Bino va undagi buyumlarni ho fatta bilan tozalash, kiyim-kechak va ko'rpu-yostiqni qoqish, chang so'rgich bilan tozalash, binoni oqlash, bo'yash va boshqa mexanik vositalarga kiradi. Kiyim kechak va binolar shu yo'l bilan 50-75% mikroblardan xalos bo'ladi. Quritish, quyosh nuri, ultrabinafsha nurlar, chiqindilarni yoqib yuborish, idish va boshqa buyumlarni qatronlash, suvga sovun va ishqor solib qaynatish, qaynoq suv, dezinfeksiya kameralarida va maxsus apparat (avtoklav)da suvni bugi va issiq havodan foydalanish fizik vositalar hisoblanadi. Kimyoviy vositalarga kislotalar, ishqorlar, xlorli ohak, xloramin, fenol, krezollar (lizol, naftalizol), formalin, sulema va boshqa moddalar kiradi.

-Kimyoviy usul. Bu usulda har xil kimyoviy moddalar qo'llaniladi(kislotalar, ishqorlar, sovunlar, fenol, krezol, xlor va xlor saqlovchi preparatlar).

-Biologik usul. Bu usul infeksiya qo'zg'atuvchilarini biologik vositalar bilan yo'qotishdan iborat. (Chiqindilarni yerga ko'mib chiritish orqali mikroblarni o'ldirish)

Mexanik usul. Changlarni artish, yuvish, tozalash ishlari.

Fizik usul. (Dezinfeksiya kameralari, avtoklav).

36.