Тibbiyot psixologiyasi fanidan


Download 347 Kb.
bet4/4
Sana22.02.2023
Hajmi347 Kb.
#1222836
1   2   3   4
Bog'liq
O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus talim vazirligi 1 (1)

Таблица 4

Такой вариант ПКГД определяется как преимущественно оптимальный.


Для наглядности можно построить профиль ПКГД в виде диаграммы. По вертикали
отмечаются набранные баллы, а по горизонтали – типы ПКГД (рис. 7).



Рис. 7
Диаграмма наглядно демонстрирует при преимущественно оптимальном варианте
ПКГД наличие двух проблемных подсистем у женщины, к одной из которых отношение
эйфорическое, к другой – тревожное. Таким образом, тест позволяет не только определить
тип ПКГД по преобладанию выбранных утверждений, но и произвести качественный ана-
лиз, выявить те отношения, которые нуждаются в коррекции. Для того чтобы определить,
какие отношения нарушены, нужно обратиться к таблице (табл. 5). Эта таблица является
ключом к тесту, и давать ее обследуемым не рекомендуется.
Таблица 5

Из табл. 5 видно, что в представленном примере у женщины выявляется эйфорическое
отношение к своей беременности (выбор утверждения: «Ничто не доставляет мне такого
счастья, как сознание того, что я беременна») и повышенная тревога по поводу предстоящих
родов (выбор утверждения: «Я постоянно думаю о родах, очень их боюсь»).
Тест называется ТОБ-б, т. е. тест отношения беременных для беременных. Существуют
его модификации: ТОБ-р для ретроспективного определения варианта ПКГД у уже родив-
ших женщин и ТОБ-f для исследования представлений женщин, только планирующих бере-
менность, о том, как изменятся их значимые отношения при гестации.
Получаемая при поведении ТОБ-б информация сразу ориентирует перинатального
психолога, на что нужно обратить особое внимание, с какими проблемами работать. Зная
это, легче строить беседу, устанавливать доверительные отношения. Проверять и уточнять
полученные сведения следует в процессе клинической беседы и наблюдения, выбирать аде-
кватную форму дородовой подготовки и проводить ее. Это улучшает состояние беременной женщины, ситуацию в семье, способствует нормальному функционированию системы «мать
– пренейт», течению беременности и родов, является профилактикой гипогалактии, после-
родовых невротических и психических расстройств. Изменения результатов тестирования,
проведенного до начала семейной психотерапии и по ее завершении, можно использовать
для оценки эффективности данной работы.

Guruch. 7


Diagrammada PCHD ning asosan optimal variantiga ega bo'lgan ayolda ikkita muammoli quyi tizim mavjudligi aniq ko'rsatilgan, ulardan biri eyforik munosabatga ega, ikkinchisi xavotirga soladi. Shunday qilib, test nafaqat tanlangan bayonotlarning tarqalishi bo'yicha PCGD turini aniqlashga, balki sifat tahlilini o'tkazishga, tuzatilishi kerak bo'lgan munosabatlarni aniqlashga imkon beradi. Qaysi munosabatlar buzilganligini aniqlash uchun siz jadvalga murojaat qilishingiz kerak (5-jadval). Ushbu jadval test uchun kalit bo'lib, uni sub'ektlarga berish tavsiya etilmaydi.




















































































































































































































Jadvaldan. 5-rasmda ko'rsatilgan misolda ayolning homiladorligiga eyforik munosabatda bo'lganligi ("Men homilador ekanligimni anglash kabi hech narsa menga baxt keltirmaydi" degan gapni tanlash) va yaqinlashib kelayotgan tug'ilishdan xavotir (tanlov) kuchayganligini ko'rsatadi. bayonot: "Men doimo tug'ish haqida o'ylayman, men ulardan juda qo'rqaman").

Sinov TOB-6 deb ataladi, ya'ni homilador ayollar uchun homiladorlik nisbati testi. Uning modifikatsiyalari mavjud: allaqachon tug'ilgan ayollarda PCGD variantini retrospektiv aniqlash uchun TOB-r va faqat homiladorlikni rejalashtirayotgan ayollarning vakillarini o'rganish uchun TOB-Gal.


ness, ularning muhim munosabatlari homiladorlik davrida qanday o'zgarishi haqida.


TOB-b ning xatti-harakati paytida olingan ma'lumotlar darhol perinatal psixologni nimaga alohida e'tibor berish kerakligi, qanday muammolar bilan ishlashga yo'naltiradi. Buni bilib, suhbat qurish, ishonchli munosabatlarni o'rnatish osonroq. Klinik suhbat va kuzatish jarayonida olingan ma'lumotlarni tekshirish va aniqlashtirish, prenatal tayyorgarlikning tegishli shaklini tanlash va uni amalga oshirish kerak. Bu homilador ayolning ahvolini yaxshilaydi


ayollar, oiladagi vaziyat, ona-prenate tizimining normal ishlashiga hissa qo'shadi, homiladorlik va tug'ish jarayoni, hipogalaktiya, tug'ruqdan keyingi nevrotik va ruhiy kasalliklarning oldini olish hisoblanadi. Sinov natijalaridagi o'zgarishlar. oilaviy terapiya boshlanishidan oldin va uni tugatgandan so'ng o'tkazilgan, ushbu ishning samaradorligini baholash uchun ishlatilishi mumkin.


Sinovdan foydalanishning qulayligi uni antenatal klinikalar amaliyotiga joriy etish, akusher-ginekolog, terapevtlardan foydalanish imkonini beradi. Homilador ayollarda jiddiy buzilishlarni aniqlagan holda, ular psixolog yoki psixoterapevtdan yordam so'rashni tavsiya qilishlari mumkin. Bu homilador ayollarda nevropsikiyatrik kasalliklarni erta tashxislash va ularga o'z vaqtida malakali yordam ko'rsatishga yordam beradi. Homiladorlikning ikkinchi va uchinchi trimestrlarida test o'tkazish tavsiya etiladi.


TOB-6 dan antenatal tayyorgarlik kurslarining kursdan oldin va keyin samaradorligini aniqlash uchun ham foydalanish mumkin. Oyiga bir martadan ortiq test o'tkazish tavsiya etilmaydi. Otto Rankning fikricha, tug'ilishdan oldin odam birlamchi intrauterin zavqlanish holatini boshdan kechiradi, bu libidoning asosiy tendentsiyasi bo'lib, u bilan uzviy bog'liqdir.


asosiy tashvish bilan bog'liq. Tug'ilgandan so'ng, Rankning so'zlariga ko'ra, "inson o'z hayotini libidoning aylanma yo'llarida bu yo'qolgan jannatni qaytarishga harakat qiladi, chunki birlamchi holatning o'zi allaqachon erishib bo'lmaydi" (Rank O., 2004, 193-bet). Stanislav Grof, Rankning g'oyalarini rivojlantirar ekan, ongsizning perinatal darajasi bilan bog'liq jarayonlarni boshqaruvchi gipotetik dinamik matritsalar mavjudligini taxmin qilishni foydali deb topdi va ularni asosiy perinatal matritsalar (BPM) deb atadi. U O.Rankning fikricha, prenetning mavjudligi tinch, chunki bachadonda qolish uchun sharoitlar deyarli ideal, uni rasm bilan ham solishtirdi. Birinchi asosiy perinatal matritsa (BMP-1), lekin Grof uchun - bu intrauterin mavjudlik, xotirjamlik, qoniqish, emansipatsiya davrida onaning tanasi bilan homilaning dastlabki simbiotik birligi tajribasi (Grof S., 1985).


Xulosa .
Homilador ayolning asosiy muhim munosabatlarining xususiyatlarini aks ettiruvchi homiladorlik dominantining psixologik komponentining variantini aniqlash u bilan muloqot qiladigan har qanday mutaxassis ishining juda muhim qismidir. Bu ishni tuzadi, ayolni va uning barcha muammolarini yaxshiroq va har tomonlama tushunishga, u bilan ishonchli munosabatlarni shakllantirishga yordam beradi.


Rankning so'zlariga ko'ra, "inson o'z hayotini libidoning aylanma yo'llarida bu yo'qolgan jannatni qaytarishga harakat qiladi, chunki birlamchi holatning o'zi allaqachon erishib bo'lmaydi"

Tavsiya.

(Shmurak Yu. I., 1997).


Sinov ko'plab nashrlar tomonidan nashr etilgan va foydalanish uchun tavsiya etilgan (Biletskaya M.P., Malikova T.V., 2008: Dobryanskaya R.G., Evtushenko I.D., Zalevskiy G.V., 2005; Ivanova A.A., 2008; Olifirovich N. I., A., T.2.0. boshqalar). TOB ikkala psixolog tomonidan dissertatsiya tadqiqotlarida faol foydalaniladi (Jdanova T.N., 2004; Spitsina N.K., 2008: Urusova O.A., 2004 va boshqalar) 2006: Proxorova O. V., 2006 va boshqalar).


Foydalanilgan adabiyotlar


1. Belokon N.A., Kuberger M.B. Bolezni serdsa i sosudov u detey. M. 1987, s.303-338.
2. Belozerov Yu.M. Detskaya kardiologiya. M. 2004. 597 s.
3. "Bolezni detey rannego vozrasta", - rukovodstvo dlya vrachey pod redaksiey A.A.Baranova, -Moskva-I vanova, 1998, -s.241-257.
4. Denisov M.Yu. Prakticheskaya gastroenterologiya dlya pediatra. M., 2001.
5. Kaganov S.Yu. Bronxialnaya astma u detey i yee klassifikasiya. V kn.: Bronxialnaya astma u detey. Pod red. S.Yu. Kaganova. M: Medisina 1999; 12-27.
6. Klinicheskaya medisina. Spravochnik prakticheskogo vracha. M., 1997, T.1, str.497-501.
7. Lasisa O.I. , Lasisa T.S. Bronxialnaya astma v praktike semeynogo vracha. - Kiev: ZAO "Atlant UMS". - 2001. - 263 s.
8. Moshich P.S., V.M.Sidelnikova, D.Yu.Krivchenya. "Kardiologiya detskogo vozrasta". Moskva, 2004 god.
9. Nazirov F.G., Denisov I.N., Ulumbekova E.G.. Spravochnik-putevoditel prakticheskogo vracha. 2000 god.
10. "Pediatriya",- rukovodstvo dlya vrachey pod redaksiey R.E.Bermana, V.K.Vogana. Kniga 6, -M, 1989
11. "Patologiya detey starshego vozrasta",-pod redaksiey A.A.Baranova, M, -1998
12. Paykov V.L., Xaskel S.B., Erman L.V. Gastroenterologiya detskogo vozrasta v sxemax i tablisax: Spravochnoe rukovodstvo. SPb., 1998.
13. Pariyskaya T.V.. Spravochnik pediatra. EKSMO. Moskva 2004 g.
14. Rukovodstvo po detskoy artrologii. Pod red.akad. AMN SSSR M.Ya. Studenikina i porf. A.A.Yakovlevoy. - L. 1987. - S . 162- 170.
15. Spravochnik vracha obshey praktiki. Pod redaksiey akad. RAMN. N.R.Paleeva. EKSMO 2002 g
16. Spravochnik vracha obshey praktiki. EKSMO, Pod redaksiey akad.RAMN N.R.Paleeva. 2002 god.
17.D.T.Ismatova Oila psixoterapeyasi nazariyalari

18.Сидоров Павел Иванович, Чумакова Галина Николаевна, Щукина Евгения Георгиевна ПЕРИНАТАЛЬНАЯ ПСИХОЛОГИЯСанкт-Петербург СпецЛит 2015


(Batuev A.S., 2000; Brexman G.I., 1998, 2005; Dobryakov I. V., 205). ).

Ilova .
Homilador munosabatlar testi.


Sizning ma'lumotlaringiz:
Familiyasi ismi otasini ismi____________________________________________
Yosh ____________________ telefon _____________________________
№ Homiladorlik _________________ homiladorlik davri _________________
Ko'rsatma:
Bloklarda keltirilgan beshta bayonotdan birining raqamini belgilashingizni so'raymiz, sizning
holatingizni eng yaxshi aks ettiradi.
A. Bloki.

I.

1.

Hech narsa meni homilador ekanligimni bilishdek xursand qilmaydi

2.

Men homilador bo'lish bilan bog'liq hech qanday his-tuyg'ularni his qilmayman

3.

Homilador ekanligimni bilganimdan beri men chekinib qoldim

4

Umuman olganda, men homilador ekanligimni bilganimdan xursandman

5

Men homilador ekanligimdan juda xafaman.

II.

1.

Homiladorlik meni hayot tarzimni butunlay o'zgartirishga majbur qildi.

2.

Homiladorlik meni hayot tarzimni sezilarli darajada o'zgartirishga majbur qilmadi, lekin men o'zimni qandaydir tarzda cheklay boshladim.

3.

Men homiladorlikni turmush tarzimni o'zgartirish uchun sabab deb bilmayman.

4.

Homiladorlik hayotimni shu qadar o'zgartirdiki, u go'zal bo'lib qoldi.

5.

Homiladorlik meni ko'p rejalardan voz kechishga majbur qildi, endi umidlarimning ko'pchiligi amalga oshmaydi.

III.

1.

Men homiladorlik yoki yaqinlashib kelayotgan tug'ilish haqida umuman o'ylamaslikka harakat qilaman.

2.

.Men doimo tug'ish haqida o'ylayman, men ulardan juda qo'rqaman.

3.

.O'ylaymanki, tug'ruq paytida men hamma narsani to'g'ri qila olaman va o'zimni ortiqcha his qilmayman ulardan qo'rqish.

4.

.Kelajakdagi tug'ilish haqida o'ylasam, kayfiyatim yomonlashadi, shuning uchun men yomon natijaga shubha qilmayman.

5.

Men tug'ilishni yaqinlashib kelayotgan bayram deb bilaman.

B. bloki.



I.

1.

.Men onalik burchini uddalay olishimga shubha qilaman.

2.

Men yaxshi ona bo'la olmayman deb o'ylayman

3.

..Men yaqinlashib kelayotgan onalik haqida o'ylamayman.

4.

Ishonchim komilki, men ajoyib ona bo'laman.

5.

Men harakat qilsam, yaxshi ona bo'lishimga ishonaman

II.

1.

.Ko'pincha men ko'tarib yurgan bolani tasavvur qilishdan, u bilan suhbatlashishdan zavqlanaman.

2.

.Men ko'tarib yurgan bolani tushunaman, unga qoyil qolaman va u men o'ylayotgan hamma narsani bilishiga va tushunishiga ishonaman

3.

.Men doimo ko'tarib yurgan bolaning sog'lig'i haqida qayg'uraman, buni his qilishga harakat qilaman.

4.

Men doimo ko'tarib yurgan bolaning sog'lig'i haqida qayg'uraman.

5.

.Ko'pincha men ko'tarib yurgan bola qandaydir nogiron bo'lib qoladi deb o'ylayman va bundan juda qo'rqaman.

III.

1.

.Men bolamni emizish haqida o'ylamayman

2.

.Bolamni emizganimdan xursandman.

3.

O'ylaymanki, men bolamni emizaman

4.

Men emizish bilan bog'liq muammolardan xavotirdaman

5.

Men bolamni emiza olmasligimga ishonchim komil.

C bloki.


I.

1.

Farzandimning otasi nazarida homiladorlik meni yanada go‘zal qildi deb o‘ylayman.

2.

Mening homiladorligim bolamning otasining menga bo'lgan munosabatini o'zgartirmadi.

3.

Homiladorlik tufayli bolamning otasi menga nisbatan e'tiborliroq va iliqroq bo'lib qold

4.

Homiladorlik tufayli men xunuk bo'lib qoldim va bolamning otasi menga sovuqroq munosabatda bo'lishni boshladi.

5.

Men homiladorlik bilan bog'liq o'zgarishlar bolamning otasi menga munosabatini yomonlashtirishi mumkin deb qo'rqaman.

II.

1.

Menga yaqin odamlarning ko'pchiligi homiladorlik haqidagi quvonchimni baham ko'rishadi va men ular bilan yaxshi his qilaman.

2.

Menga yaqin odamlarning hammasi ham homilador ekanligimdan xursand emas, endi menga alohida davolanish kerakligini hamma ham tushunmaydi.

3.

Ko'pchilik yaqinlarim homiladorligimni ma'qullamaydi, ular bilan munosabatlarim yomonlashdi

4.

Mening homiladorligimga, hatto yaqinlarimga bo'lgan munosabat meni qiziqtirmaydi.

5.

Menga yaqin bo'lgan ba'zi odamlar mening homiladorligim haqida ikkilanishadi va bu meni xavotirga solmoqda

III.

1.

Boshqalar mening "holatda" ekanligimni payqashganda, men doimo qattiq uyalaman.

2.

Boshqalar mening "holatda" ekanligimni sezishsa, o'zimni biroz noqulay his qilaman.

3.

Boshqalar mening "holatda" ekanligimni payqasa, xursand bo'laman.

4.

Boshqalar mening "holatda" ekanligimni payqashlari yoki sezmasliklari menga ahamiyat bermaydi.

5.

Agar boshqalar mening vaziyatda ekanligimni sezishsa, men ayniqsa xijolat bo'lmayman.

























A

I.
















II.
















III.
















B

I
















II
















III.
















C

I.
















II.
















III.


















































































































































































































































Xulosa.
perinatal psixologiya, psixologik bepushtlik, perinatal psixologiyaning asosiy vazifalari,amaliy perinatal psixologiya turlari, ob`ektiv tekshirish, Homiladorlikning erta muddatlarida aniqlash, homiladorlikning taxminiy belgilari, homiladorlikni ko'rsatuvchi belgilar,Genter belgisi, S. Grof to'rtta asosiy matritsasi, tug`ilish davri inqirozi,tirilish kompleksi haqida atroflicha ma`lumot berib o`tdim.Imkon qadar to`liqroq va ochiqroq ma`lumot berishga harakat qildim. Perinatal psixologiya o'zining asosiy g'oyasi sifatida insonning hayot jarayoniga nafaqat uning hayoti davomida, balki uning haqiqiy boshlanishidan oldin sodir bo'lgan voqealar ta'sir qiladi, degan g'oyani boshqaradi. Masalan, E.Bern psixologiyaga tugilish stsenariylari tushunchasini kiritib, tugilmagan bolaning hayotiga tugilish jarayoni, homiladorlik jarayoni va hatto bolani homilador qilish jarayoni ham tasir korsatadi.


Perinatal psixologning amaliyotida, qoida tariqasida, bunday masalalar unchalik chuqur ko'rib chiqilmaydi - tug'ilish matritsalari ko'proq transpersonal psixologiya sohasidir. Perinatal psixologning odatiy vazifalarini uch guruhga bo'lish mumkin:
onaning psixikasi bilan ishlash;
prenatal bolaning psixikasi bilan ishlash;
chaqaloq psixikasi bilan ishlash.
Ushbu toifalarga psixologik bepushtlik (tushunmagan bepushtlik, psixosomatik bepushtlik), homiladorlik qo'rquvi, tug'ruqdan keyingi depressiya, ota-onalarning kelajakdagi roliga sheriklarni tayyorlash, istalmagan bolalar holatlarida psixologik qo'rquv, abort yoki bolani yo'qotish kabi muammolarni hal qilishda yordam kiradi. Perinatal psixolog bir vaqtning o'zida va, chunki ona bilan ishlashdan tashqari, ish bolaning otasi bilan, agar mavjud bo'lsa, bolaning o'zi bilan ham amalga oshiriladi.
Mamlakatimizda homiladorlik, tug'ish va bolaning erta rivojlanishi davrida ota-onalar uchun psixologik yordam bir qator sabablarga ko'ra kam rivojlanganligi, rivojlangan psixologik xizmatning yo'qligi; psixologik yordam so'rashning shakllanmagan an'analari; tegishli muassasalar tibbiyot xodimlarining psixologik savodxonligi yetarli emasligi hozirgi kunda ona va bolalarda ayrim kasalliklarning kelib chiqishiga sabab boʻlmoqda.
Psixoterapevt I. V. Dobryakov ona-bola tizimida yuzaga keladigan va homiladorlik, tug'ish va bolaning yoshigacha rivojlanishi bilan bog'liq bo'lgan psixik va psixologik jarayonlarni o'rganuvchi psixologiya fanining sohasi bo'lgan perinatal psixologiyaga e'tibor qaratdi.
.Homiladorlik haqida gapiradigan turli xalqlarning ko'plab e'tiqodlari ingliz etnografi J. Freyzer tomonidan "Oltin shoxcha" kitobida keltirilgan. Ko'pincha mevali o'simliklar homilador ayolning timsoli bo'lib xizmat qilgan va bunday o'simliklarga nisbatan bu ayolga qanday munosabatda bo'lganligini bilib olish mumkin edi. Molukkada chinnigullar gullaganda, unga homilador ayol kabi munosabatda bo'lishdi.





Download 347 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling