- Aloqadorlik ikki xil bo'ladi: funksional va korreksion. Funksional aloqadorlik voqealarni bevosita bir-biri bilan uzviy bog'liqligini ko'rsatadi. Bunda bir voqeaning o'zgarishi doimo ikkinchi voqeaning ma'lum kattalikdagi o'zgarishi bilan sodir bo'ladi. Korreksion aloqada bir xodisaning o'zgarishi, ikkinchi bir xodisani ma'lum miqdordagi o'zgarishga olib keladi. Ammo bu o'zgarish doimo bir xil kattalikda bo'lmaydi chunki bir xodisaning ma'lum miqdorda o'zgarishi, faqat ikkinchi bir xodisaning o'zgarishigagina bog'liq bo'lmay balki bir necha boshqa xodisalarning kattaligiga xam bog'liq bo'ladi
bilan o'lchanadi. Korrelyatsiya topiladi. Rang korrelyatsiya koeffitsiyenti bu noparametrik usullardan biri bo'lib, birinchi marta u Spirmen tomonidan taklif etilganligi uchun ham Spirmen usuli deb ataladi. Juft korrelyatsiya koeffitsiyenti topgan ikki taqqoslanayotgan korrelyatsiya koeffitsiyentini xisoblash uchun qo'llaniladi Regressiya koeffitsiyenti - Bir belgining kattaligini ma'lum o'lchov birligiga o'zgarish bilan, ikkinchi belgini kattaligini shunga mos xolda o'zgarishga regressiya deyiladi.
Standartlashtirish usuli - Biror bir xodisani o'rganish, uni bir necha majmualardagi kattaliklarini taqqoslash uchun odatda intensiv ko'rsatkichlardan foydalanishadi, ammo ko'pincha intensiv ko'rsatkichlarga o'rganilayotgan majmualarning tarkibi ta'sir ko'rsatadi.
- Bir necha majmualardan olingan biror bir xodisaning kattaliklarini o'zaro taqqoslash va majmualar tarkibini taqqoslanayotgan ko'rsatkichlarga ta'mirini yo'qotish uchun sanitariya statistikasida standartlash usuli qo'llaniladi Standartlash usuli yordamida xar-xil majmualardagi bir xil xodisaning kattaliklarini bir-biriga taqqoslash uchun shartli standart ko'rsatkichlar xisoblanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |