Tiristorni o’rganish (Silicon-controlled rectifier

---

2-LABORATORIYA ISHI 
 
Tiristorni o’rganish
(Silicon-controlled rectifier(SCR)-boshqariladigan kremniyli kalit) 
 
Ishning maqsadi. 
Tiristor (Silicon-controlled rectifier (SCR) – boshqariladigan kremniyli kalit) 
vazifalari va qo’llanilishini o’rganish.
Tiristorda tokni boshqarish tamoyili va usullarini bilib olish.
Tiristor (SCR) 
 
Nazariy ma’lumotlar. 
 Tiristor yoki kremniyli boshqariladigan kalit haqida (silicon controlled 
rectifier). 1957-yili tiristor kashf qilingandan buyon kuchli yarim o’tkazgichli 
boshqaruv asbobiga aylandi. Tiristor katta quvvatli yarim o’tkazgichli kalit bo’lib, 
u katta toklarni boshqarishda keng qo’llanila boshlandi. O’tkazuvchi-ochiq va 
o’tkazmaydigan-berk holatlarga egaligidan uni ikki holatli kalit deyish mumkin. 
Kichik boshqaruv toki bilan katta quvvatli qurilmalarni boshqarish mumkinligi 
sababli ular ko’pchilik qurilmalarda, masalan, yoritish chiroqlarini boshqarishda, 
ta’minlash manbalarini, to’g’rilagichlarni, invertorlarni boshqarishda qo’llaniladi. 
Tiristor (yun. thyra – eshik, kirish va rezistor) – elektrik ventil xossasiga ega bo’lgan 
kremniy monokristall asosidagi yarimo’tkazgich asbob. Tiristorning triodli 
Asbob va uskunalar 
Materiallar 
Spetsifikatsiyasi 
Soni 
Xavfsizlik va ehtiyot 
choralari 
Ossillograf 
VOM 
AC va DC ta’minlash 
manbai 
SCR 
Diod 
Rezistor 
O’zgaruvcha
n rezistor 
Induktivlik 
LED diod 
Kalit 
Tiristor
ixtiyoriy 
100-1kOm 
1kOm 
1dona 
1 dona 
1 dona 
1 dona 
1 dona 
1 dona 
1 dona 
1 dona 
Voltmetr qutblarni 
to’g’ri ulang va 
mo’ljallangan 
diapazonda ishlating. 

---

(trinistor; uchta tashqi chiqish – katod, anod, boshqaruvchi elektrod) va diodli 
(dinistor, boshqaruvchi elektrodsiz) turlari bor. Vazifasiga ko’ra, bir tomonlama va 
ikki tomonlama o’tkazuvchan, yuqori chastotali, impulsli, ikki operatsiyali va 
maxsus tiplarga ajratiladi.