Töb-der tarihi İsmail Aydın “de te fabula narratur” “anlatılan senin hikayendir”

retmenlik  Meslek  Örgütleri  Dünya  Konfederasyonu  (COMPE-WCOPT), 

Öğretmen  Örgütleri  Uluslar arası  Birliği  (FIAI-IFTA),  Arap  Öğretmenler 

Sendikaları Federasyonu (FATS), Resmi Ortaöğretim Öğretmenleri Ulus-

lar arası Federasyonu (FIPESO-IFST), Dünya Öğretmen Sendikaları Fede-

rasyonu, Afrikalı Öğretmenler Örgütü (AATO), Dünya Sendikalar Fede-

rasyonu (WFTU-FSM), ILO, UNESCO.   

760  Doç. Dr. Orhan Yavuz 15 Haziran 1977 günü profesyonel iki faşist katil 

tarafından bıçaklanarak öldürülmüştür.

761  Barış Derneği, 1 Eylül Dünya Barış Günü nedeniyle düzenleyeceği konfe-

ransa demokratik kitle örgütlerinin temsilcilerini de davet eder. 2-3 Nisan 

tarihlerinde yapılan toplantıya TÖB-DER’i temsilen katılan Genel Başkan 

yardımcısına  değil,  İstanbul  şube  başkanına  TÖB-DER  adına  konuşma 

hakkı verilince Genel Başkan yardımcısı bu durumu protesto ederek top-

lantıyı terk eder. Bu durum TÖB-DER Genel Merkezince şöyle açıklanır: 

“derneğinizin bu tavrının örgütümüzün iç işlerine karışmak anlamına gel-

mektedir”

762  Bu  yazı  POED  (Tüm  Kıbrıslı  Rum  Öğretmenler  Örgütü)  Merkez  Konseyi 

Üyesi Nıtsa ARİSTODEMOV tarafından kaleme alınmıştır.

763  TÖB-DER 10 Ağustos 1977 günü Ankara’da Olağan üstü ve Genişletilmiş 

toplantı düzenlemiştir. Bu toplantıda “Kıyım, Sürgün, Demokratik Eylem 

Fonu” adı altında bir fon oluşturulması kararı alınmıştır. Buna göre 1 Ey-

lülden geçerli olmak üzere her üyeden 10’ar lira toplanmasına ve bunun 

%50’sinin Genel Merkez hesabına aktarılmasına karar verilmiştir. 

764  Genel Sekreter Ömer Aslan tarafından yapılan basın açıklamasında, başta 

eğitim enstitüleri olmak üzere bir çok öğretmen yetiştiren kurumun faşist 

işgal altında olduğu, can güvenliği olmadığı için ilerici-devrimci öğrencile-

rin okula devam edemediği dile getirilmiştir.

765  TÖB-DER,  TÜM-DER,  TMMOB,  TÜS-DER,  TÜTED,  KÖY-KOOP,  HALKEV-

LERİ, DGDF, İGD, PİM, TİB, AKD, ÇHD, İKD, ATO, TÜMOD ve TÜMAS’ın 

oluşturduğu  platforma  daha  sonra  SGB,  DHKD,  TÜM  ZERBANK-DER, 

ENERJİ-DER, Ziraatçılar Derneği, TÜM-OR-DER, DDY Memurları Derneği, 

İM-DER, DEV-SAN-DER ve İşçi Kültür Derneği gibi kuruluşlar katılmışlar-

dır.

766  DEK’in 22-29 Ağustos 1977 tarihinde yapılmasına karar verilmiş, konular-

la ilgili kitapçıklar 1977’ de bastırılmıştır. 

767  TÖB-DER ve Halkevi Kuşadası şubeleri ilçede açılmak istenen Ülkü Ocak-

ları’na karşı halkı uyarmak amacıyla bir bildiri dağıtarak bu kuruluşun ırkçı 

393

ve saldırgan yanına vurgu yapmışlar ve Kuşadası’nda huzuru bozacağı için 

bu kuruluşun açılmasını istememişlerdir.

768  İstanbul şubesinin üye sayısının 4000 olmasına rağmen, Genel Merkezin 

gazete ve yayınlarını satmaması (yayın yönetmeliğinin 6-7 ve 10.madde-

sine  aykırı  davranılması),  8  aydan  beri  üye  ödentilerinin  genel  merkez 

payının gönderilmemesi, ayrı bir gazete çıkarılması, genel merkezin yazılı 

talimatları doğrultusunda çalışmalar yapılmaması; Adana şubesinin üye 

aidatlarını göndermemesi, genel merkezin 27 demokratik kuruluşla birlik-

te yaptığı güç birliği çalışmalarına bölgelerinde katılmamaları, genel mer-

kezi tanımayarak ayrı bir örgütmüş gibi davranmaları işten el çektirilme 

gerekçeleri arasında sayılmıştır. 

 

İşten el çektirilen yönetimlerin Birlik ve Dayanışma grubundan olduğunu 

belirtmekte yarar var. 

769  İKD (İlerici Kadınlar Derneği) ve İGD (İlerici Gençlik Derneği) gibi örgütler 

TKP çizgisindeki kuruluşlardı. Öğretmen örgütlülüğü içindeki uzantıları ise 

Birlik ve Dayanışma grubu olarak biliniyordu. Görevden alınan şube yö-

netimleri Birlik ve Dayanışma grubunun yönetimde olduğu şubelerdi.

770  Bu gelişmelerin yaşandığı dönemde TÖB-DER Genel Başkanlığını yürüten 

Gültekin  Gazioğlu  Roman  Gibi  /  Anılar  adlı  kitabında  yaşananları  şöyle 

anlatmaktadır:  “Birlik  ve  Dayanışma  Grubu’nun  yönetiminde  bulunan 

İstanbul ve Adana şubelerimiz genel merkez talimatlarına uymamaya, 

ayrı baş çekmeye, ikinci bir genel merkez gibi davranmaya başladılar. 

Merkezi yayınları dağıtmıyorlar, aidat ödemiyorlar, kendi başlarına ga-

zete  çıkarıyorlardı.  Oysa  tüzüğümüze  göre  şubelerimizin  tüzel  kişiliği 

yoktu ve merkezin izni olmadan böyle şeyler yapamazlardı. (…) Yapıl-

mak istenen şube kongrelerinde olay çıkarıldı. Ne yeni yönetim, ne de 

genel kurula katılacak delegeler seçilemedi. 4. Genel kurulumuzda bu 

nedenle İstanbul şubemiz temsil edilemedi.” G. Gazioğlu; Roman Gibi / 

Anılar, s,147.

771  Bilindiği gibi 27 Demokratik Kitle ve Meslek örgütü birlikte mücadele plat-

formu oluşturmuşlardı. Bu mücadelenin sesi olmasını düşündükleri Ajan-

sı kurmuşlar ve 3.10.1977 tarihinde ilk sayıyı çıkarmışlardır. 

772  Bu yazı TÖB-DER Genel Başkanı Gültekin Gazioğlu’nun Vatan Gazetesi’n-

de Erbil Tuşalp’in sorularına verdiği cevaplardır.  

773  27 Demokratik örgütün ortak basın açıklamasıdır.

774  Yazıda  özetle  şu  görüşler  dile  getirilmektedir:  “TÖB-DER  Genel  Merke-

zi’nin kendi iç işleyişi içinde İstanbul ve Adana Şube yönetimlerini görev-

den alması, yeni atamalar yapması, tamamen bu örgütü ilgilendiren bir 

iç konudur. Böyle olmasına karşın İKD, İGD, KÖGEF Genel başkanlarının, 

Halkevleri İstanbul İl Koordinasyon Kurulu, TÜTED, TÜS-SER İstanbul Şube 

başkanlarının, Doğu Karadeniz Kültür ve Dayanışma Derneği, Görsel Sa-

394

natçılar Derneği temsilcilerinin müşterek açıklama yaparak, TÖB-DER’in 

anılan uygulamasını yermeleri TÖB-DER’in içişlerine müdahale anlamını 

taşır.  Örgütler  arası  ilişkilerde  “karşılıklı  saygı  ve  iç  işlerine  karışmama” 

en temel ve evrensel bir ilkedir. Kaldı ki, yukarıdaki örgütlerin pek çoğu, 

demokratik kitle örgütlerinin pek çoğu, demokratik kitle örgütlerin ortak 

çalışmalarında bu ilkeyi tartışmasız kabul etmişlerdir. (…) TÖB-DER’in iç 

işlerine müdahalede bulunan örgütlerin öz eleştiride bulunması, bu gibi 

yanlış  tutumlarının  tekrarlanmaması,  anti-faşist,  anti-emperyalist  mü-

cadeleyi  güçlendirme  açısından  yararlı  olacaktır.”  20.10.1977  tarihinde 

yayınlanan  bu  açıklamayı  TÖB-DER,  TÜM-DER,  TMMOB,  TÜTED,  HAL-

KEVLERİ, KÖY-KOOP, ÇHD, DGDF, AKD, TİB, TÜMÖD, TÜMAS, PİM, SGB, 

DHKD,  İM-DER,  TÜM-ZERBANK-DER,  TÜM-OR-DER,  ENERJİ-DER,  İŞÇİ 

KÜLTÜR-DER, T. ZER-DER, DEV-SAN-DER. 

775  İstanbul Şube ile ilgili sorun Birlik ve Dayanışma Grubunun önde gelen 

isimlerinden Talip Öztürk, Musa kasa, Erhan Ekici, Hasan Gürkan ve Caner 

Türkmen mahkemeye taşınmış, mahkeme ise Genel Merkezin haklılığına 

dair karar vermiştir. (İstanbul 16 Asliye Hukuk Hakimliği 25.10.1977 )

776  Basın toplantısı 18.11.1977 tarihinde yapılmıştır.

777  Ankara Üniversitesi öğretim üyelerinden Prf. Burhan Cahit Ünal ve Prf. 

Rauf Nasuhoğlu’nun odalarına girilerek patlayıcı madde atılmıştır. 

778   Kendilerini solcu olarak tanımlayan Emniyet mensuplarının kurduğu POL-

DER, 1974 yılında kurulmuştur. Sağ eğilimli Emniyet mensupları da bu-

nun karşısına POL-BİR adlı derneği kurarak çıkmışlardır. Bu yıllarda yine 

kendilerini solcu olarak tanımlayan Polis Enstitüsü öğrencileri de POL-ENS 

adlı bir dernek kurmuşlardır. Susurluk kazasında can veren Hüseyin Koca-

dağ’ın da bir dönem POL-DER’in yönetiminde bulunduğunu belirmekte 

yarar var.

 

POL-DER’in  basın  açıklamasında  özetle  şu  görüşlere  yer  verilmektedir: 

“POl-DER’e yöneltilen bu baskı ve kıyım eylemlerinin hedef ve amaçları 

bellidir. Bizim, POl-DER olarak hukuk devletinin ve hukukun üstünlüğü 

prensibinin yerleşip kökleşmesine yönelik çabalarımıza tepki gösteren-

ler, bir polis devleti hevesi içinde olanlardır. (…) POl-DER hiçbir siyasi 

kuruluşun yandaşı değildir. Polisin tarafsızlığını sağlamak, tüm üyele-

rinin sosyal ve hukuksal haklarını savunmak amacındadır. (…) Ancak, 

taraflıdır. Polisi siyasi çıkar ve küçük hesapları uğruna araç ve baskı un-

suru olarak kullanan politikacı, yönetici ve kuruluşlara karşı taraflıdır. 

(…) Temel hukuk ilkeleri, Anayasa ve yasalardan yana taraflıdır. Atatürk 

devrimlerinin düşmanlarına karşı taraflıdır ve bu taraflılığı da var oldu-

ğu müddetçe sürdürecektir.”

779  Antalya: 9 Ekim 1977 tarihinde yapılan mitinge TÖB-DER, TÜTED, TÜM-

DER, TÜS-DER, AKDENİZ DEV-GENÇ, SGB, GENÇ-BİR ve mahalli dernekler 

395

katılmışlardır. Mitingde 27 demokratik kitle örgütü adına Teoman Öztürk 

bir konuşma yapmıştır.

 

Niğde: 27 Demokratik kitle örgütünün Faşizme ve Pahalılığa Karşı düzen-

lediği miting, 9 Ekim 1977 Pazar günü yapılmıştır. Mitingi ADAKOBİRLİK 

Genel Müdürü Akın Özdemir yönetmiştir. 27 Demokratik Kitle örgütü adı-

na KÖY-KOOP’tan Akın Birdal konuşma yapmıştır.

 

Bursa: 5 Kasım 1977’de düzenlenen mitinge 27 kuruluş arasında olmasına 

rağmen İGD, İKD ve aynı çizgideki örgütler katılmamışlardır. 7 bin kişinin 

katıldığı mitingde “İşçilerin Birliği Halkların Kardeşliği” “Kahrolsun Faşizm” 

“Bağımsız Türkiye” “Katil İktidar” gibi sloganlar atılmıştır. Örgütler adına 

TÜTED Genel Başkanı ve DEV-GENÇ temsilcisi konuşmuşlardır.

 

Denizli: Yeterince iyi hazırlık yapılmadığı için katılımcı sayısı 5 bin dola-

yında kalmış, DEV-GENÇ’liler tertip komitesinin kararına rağmen kortejin 

en önünde yürümüş, atılacak ortak sloganları değil, kendi belirledikleri 

sloganları atmışlardır.

  

Trabzon: 5 Kasım’da düzenlenen mitinge 12 örgüt şubesi katılmıştır. TÜS-

DER ve TÜM-DER komiteden çekilmişlerdir. 7 bin kişinin katıldığı mitingde 

27  Demokratik  kuruluş  adına  Halkevleri  Genel  Başkanı  Ahmet  Yıldız  ve 

TÖB-DER Genel Başkanı Gültekin Gazioğlu konuşma yapmışlardır.

780  FISE toplantısı sonrasında TÖB-DER delegasyonu Romanya’ya davet edil-

miş, ancak Gültekin Gazioğlu’na Romanya’ya gidiş izni verilmemiştir. Ro-

manya’ya Süleyman Yaşar, Ömer Arslan ve Ayhan Kutlay gitmişlerdir.

781  Bu parlamenterler; Mustafa Gazalcı, Ferhat Aslantaş, Temel Ateş, Sami 

Gökmen, Faik Öztürk, Haydar Demirtaş, Abdurrahman Oğultürk, Necati 

Cebe, Mustafa Şentürk, İ. Hakkı Öztorun, Hüseyin Kaleli, İsmail Akın ve 

Veli Zeren’dir. Tümü CHP milletvekilidir. 

782  Gazete baskıya girdiğinde henüz bu mitingler gerçekleşmemiştir. Bu yüz-

den 24 Aralık Milas ve İzmir mitinglerindeki gelişmeler dergide yer alma-

mıştır. Yalnız İzmir’de yapılacak olan mitinge Muğla şubesinin destek ver-

meyeceği bilgisi vardır.

783  Suluova’da  19.11.1977  günü  MHP  tarafından  bir  “eğlence  gecesi”  dü-

zenlenmiş, eğlencenin yapıldığı sinemada patlayan bir bomba bir kişinin 

ölümüne, onlarca kişinin yaralanmasına neden olmuştur. Sinemadan çı-

kanlar TÖB-DER şubesi ve Halkevi şubesine saldırarak tahrip etmişlerdir. 

Savcılıkça yapılan soruşturmada bombanın dışarıdan atılmadı belirtilmiş-

tir. Bu gelişmelerden sonra TÖB-DER, YER ALTI MADEN-İŞ, DİKG-DER ve 

HALKEVLERİ ortak bir bildiri dağıtarak olayın provakasyon olduğuna dik-

kat çekmişlerdir. (Bu gelişmenin Maraş Katliamının başlangıcıyla benzerlik 

taşıdığını okuyucunun dikkatine sunmak isterim. İ.A) 

784  TÖB-DER Merkez Yürütme Kurulu 2.12.1977 tarih ve 124 sayılı kararıyla 

İstanbul ve Adana şubelerinin faaliyetlerinin durdurulmasına karar vere-

396

cektir. Ayrıca İstanbul ve Adana Valiliklerine birer yazıyla durumu bildire-

cektir.

785  Bozkurtlar imzasıyla dağıtılan bir bildirinin fotoğrafına yer verilen yazıda 

Kürtler, Ermeniler ve Yahudilere yönelik hainlik ve bölücülük suçlamaları 

yer almaktadır.

1978

398

TÖB-DER Gazetesinin 155. sayısı 10 Ocak 1978 

tarihlidir.  Kapağında  “Bütün  Yeni  Yıllar  Bizim-

dir”  yazısı  okunmaktadır.  2.  sayfasındaki  “Ör-

güt  Haberleri”  bölümünde  “Yıkılan  MC’nin 

Faşist Uşakları Bir Üyemizi Daha Katlettiler”,

786

 

“Bursa ve Bilecik’te 1969 Öğretmen Boykotunu 

Anma Toplantısı Yapıldı”, “Sungurlu’da 14 İlko-

kul Müdür ve Öğretmen İl Dışına Sürüldü, Halk 

bu Uygulamayı 3000’i aşkın İmza İle Protesto 

Etti”,

787

 “Saruhanlı’da Öğrenci Velileri, Sürülen 

Öğretmenler İçin Cumhurbaşkanlığı’na Dilekçe 

İle Başvurdu”

788

 

3. sayfada “Bütün Yeni Yıllar Bizimdir” başlıklı 

1977 yılını değerlendiren bir yazı bulunmakta-

dır. Bu yazının bazı bölümlerini özetleyerek oku-

yucuya aktarmayı faydalı bulmaktayız: 

               

TÖB-DER’İN YENİ YIL DEĞERLENDİRMESİ 

“BÜTÜN YENİ YILLAR BİZİMDİR”

“(…) Uluslararası emperyalizmin Türkiye’li ortakları, 1977 yılının 1 Ma-

yısında  6’sı  eğitim  emekçisi  olmak  üzere  34  kardeşimizi  katletti.  TRT, 

1977’de sadece Ankara’da yüz kişinin öldürüldüğünü ve 13.800 polisiye 

olayın meydana geldiğini söylüyor. (…) 1977, Türkiye’de sınıflar mücade-

lesinin hayli yükseldiği ve şiddetlendiği bir yıl oldu. Bu yıl içinde iki seçim 

yapıldı ve demokrasi güçleri bu seçimlerde önemli bir güç olarak kaza-

nımlar elde etti. (…) Türkiye’nin en uzun ve en yaygın grevleri bu yılda 

yaşandı. On binlerce Maden-İş üyesi metal işçisi, saldırgan patron örgü-

tü MESS’e karşı direniyor. (…) TÖB-DER, 1977‘ye yoğun eylemlerle girdi. 

Ocak-Şubat 1977’de TÜM-DER ve TÜTED ile birlikte ekonomik, demokra-

tik taleplerimizi içeren 6 bölgesel, 1 merkezi kitlesel gösteri yaptık. (…) Bu 

gösterilere 300.000’e yakın insan katıldı. Gösteriler burjuvaziyi bir hayli 

korkutmuş  olmalı  ki,  TÖB-DER  ikinci  kez  süresiz  kapatıldı.  Bunu  ancak 

15 gün başarabildiler. (…) 1977 yılı TÖB-DER’in diğer kardeş demokratik 

örgütlerle ilişkilerinin yoğunlaştığı ve pekiştiği bir yıl oldu. (…) 1977 yılı 

örgütümüzün nicel ve nitel yönlerden sıçrama yaptığı bir yıl oldu. Şube 

sayısı 670’lere, üye sayımız da 150 binlere ulaştı. (…) TÖB-DER Gazetesi 

399

ve Yeni Toplum dışında toplam yüz bin baskı yapan 5 eğitim broşürü ve 

50 bin baskı yapan bir çocuk kitabı yayına sokuldu. Yine DEK (Demokratik 

Eğitim Kurultayı) hazırlıklarının büyük bir bölümü bu yıl içinde tamam-

landı. (…) 1977 yılı TÖB-DER ve demokratik öğretmen hareketi bakımın-

dan da kazanımlarla dolu bir yıl oldu. Örgütümüz 15 milyon üyeli Dünya 

Öğretmen Sendikaları Federasyonu (FISE)’na üye oldu. (…)” 

Gazetenin 4. ve 5. sayfalarında “DİSK 6. Kongresi Yapıldı / Yaşasın İş-

çilerin Birliği” yazısı bulunmaktadır.

789

 TÖB-DER Genel Başkanı Gültekin 

Gazioğlu da bu kongreye katılmış ve Genel Kurul’a hitaben aşağıda özet-

lediğimiz konuşmayı yapmıştır.

TÖB-DER GENEL BAŞKANININ 

DİSK 6. KONGRESİ’NDE YAPTIĞI KONUŞMA  

“Türkiye İşçi Sınıfının İlerici-Devrimci Temsilcileri, Sayın Konuklar!

İşçi sınıfımızın ilerici sendikal örgütünü ve siz sayın temsilcilerini, Türkiye 

Eğitim emekçileri adına saygıyla selamlıyorum. Sizlere 150 bin TÖB-DER 

üyesinin dostluk, işbirliği ve dayanışma dileklerini getiriyorum. DİSK’in 6. 

Kongresi; emekle sermaye güçleri arasında mücadelenin büyük boyutla-

ra vardığı, demokrasi güçleriyle faşist gerici güçler arasındaki kavganın 

hayli sertleştiği ve başta işçi sınıfımız olmak üzere tüm emekçi sınıf ve 

tabakalar  üzerindeki  zulüm  ve  şiddet  uygulamalarının  yoğunlaştığı  bir 

dönemde yapılmaktadır. (…) Bu gün öğretmen liselerine ve Eğitim Ensti-

tülerine ilerici-demokrat öğrenciler gidememektedir. Ayrıca ders kitapla-

rı ve müfredat programları faşizmin, işçi sınıfı bilimi düşmanlığının resmi 

propaganda araçları oldu. Bu kitaplarda işçi sınıfı ve işçiler aşağılanmak-

tadır. Ancak, TÖB-DER ve TÖB-DER’li öğretmenler bu kitapları okutma-

ma kararı almıştır. (…) Ankara’da 27 örgüt genel merkezinin yürüttüğü 

demokratik platform bir şeyin eksikliğini hissetmektedir. O da DİSK’in bu 

çalışmalara henüz katılmamış olmasıdır. Bunun için birçok girişimde bu-

lunulmuş ve dostane görüşmeler yapılmıştır. Fakat henüz bir sonuca ula-

şılabilmiş değil. Ancak, verimli gelişmelere olan umudumuzu belirtmek 

isterim. (…) TÖB-DER; örgütlerimiz arasındaki dostluk ve dayanışmanın 

daha da geliştirilmesini istiyor. Örgütler arası ilişkilerde “iç işlerine ka-

rışmama  ve  karşılıklı  saygı”  ilkesine  bağlılığını  belirtiyor  ve  başta  DİSK 

400

olmak üzere tüm demokratik kitle ve meslek örgütlerinin en geniş daya-

nışmasını savunuyor. TÖB-DER; emeğin ve özgürlüğün düşmanı faşizme, 

emperyalizme, gericiliğe ve onların ülkemizdeki her türlü şekillenmeleri-

ne karşı aktif kitlesel direnişler konmasının zorunluluğunu vurguluyor. (…) 

Ancak bu günkü acil görevimiz tırmanan faşizme geçit vermemek, güç ve 

eylem birliğimizi geliştirip güçlendirerek faşizmi geriletmektir. Eğer tüm 

demokratik güçlerin birliğini sağlar omuz omuza verirsek; Faşizmi ve em-

peryalizmi yok etmek mümkündür. Baskısız ve sömürüsüz bir hayatı kur-

mak mümkündür. Ve mutlaka ama mutlaka, zafer bizim olacaktır. (…)”

 

6. ve7. sayfalarda geçen sayılarda başlayan “Romanya’da Eğitim” yazısı-

nın devamına yer verilmektedir. 8. ve 9.sayfalarda “TÖB-DER Genel Mer-

kezi Gelir-Gider Durumu” yayınlanmıştır. 

790

                                

TÖB-DER’İN İZMİR VE MİLAS MİTİNGLERİ

10.  sayfada  “İzmir  ve  Milas’ta  İşsizliği,  pahalılığı  ve  Faşist  Baskıları 

Protesto Miting ve Yürüyüşleri Yapıldı” haberlerine yer verilmiştir. Bu 

haberlere göre İzmir Mitingi 24 Aralık 1977’de yapılmış, mitinge 15 bin 

kişi katılmıştır. Konak Meydanında düzenlenen mitingde TÖB-DER genel 

Başkanı Gazioğlu ve TÜTED Genel Başkanı Aykut Göker birer konuşma 

yapmışlardır.

 

Milas’ta İzmir mitingiyle aynı tarihte yapılan “Hayat Pahalılığını, Taban 

Fiyatlarını  ve  Faşist  Baskıları 

Kınama  Miting  ve  Yürüyüşü”-

ne 2 bin kişi katılmış, MYK üyesi 

Ayhan  Kutlay  mitingde  bir  ko-

nuşma  yapmıştır.  Mitinge  SGB, 

İGD  gibi  gençlik  örgütleri  de 

katılmış,  “Evlat  Acısına  Son”, 

“Öğretmen Kıyımına Son”, “Öğ-

renim  Özgürlüğü-Can  Güvenli-

ği”,  “141-142’ye  Hayır”,  “Kah-

rolsun Faşizm”, “İşçilerin Birliği 

Halkların Kardeşliği” sloganları 

atılmıştır.

Milas Mitingi

401

“8 Ocak Ankara Mitingi Ertelendi” haberi de 

aynı sayfada göze çarpmaktadır. Mitingin er-

telenme gerekçesi olarak; hazırlıkların yeter-

li olmaması, zamanın kısa olması, miting ve 

yürüyüşün teknik konuları hususunda görüş 

birliğine varılamaması gibi faktörler gösteril-

mektedir.  11.  sayfada  “Örgüt  Haberleri”ne 

yer  verilmektedir.  Bu  sayfada  dile  getirilen 

bazı  gelişmeler  şu  şekilde;  “Sultandağı’nda 

9  Üyemiz  Çeşitli  İllere  Sürüldü”,

791

  “Fındık-

lı’da  Özel  İstihbarata  Dayalı  Sürgünler”,

792

 

“Kars’ta  Öğretmenlere  Yönelik  Saldırılar”, 

“Ankara  Keçiören  ve  Yenimahalle’de  Üyele-

rimizin  Oturdukları  Apartmanlara  Bombalı 

Saldırılar.”

Gazetenin 12. sayfasında “TÖB-DER Genel Başkanının Yeni Yıl Mesajı” 

ve “1978 yılına Girerken Demokratik Öğretmen Hareketinin Acil Talep-

leri” yer almaktadır.

TÖB-DER Gazetesinin 157. sayısı 1 Mart 1978 tarihlidir. Kapağında 4-11 

Şubat 1978 tarihinde yapılan Demokratik Eğitim Kurultayı’na ait fotoğraf 

kareleri yer almaktadır. 2. sayfadaki “Örgüt Haberleri” başlıklı bölümde 

“Talat Yoldaş Düştü, Mücadele Bayrağı Yükseliyor!...” haberi fotoğraflı 

olarak verilmektedir.

793

  

Aynı sayfada TÖB-DER genel sekreteri Mustafa Düzgün tarafından yapı-

lan “Faşist Güçler Sistemli ve amaçlı Saldırılarını Sürdürüyor” başlıklı 

bir basın açıklaması, “Elazığ Şubemiz Bir Polis Komplosuyla Kapatıldı”,

794

  

“Bor’da Demokratik Güçlere Saldırılar sürüyor; İki Faşist Öğretmen Tu-

tuklandı” başlıklı haberlere yer verilmiştir. 

3.  sayfa  “Demokratik  Eğitim  Kurultayı  Sonuç  Bildirgesi”ne  ayrılmıştır. 

Tarihsel öneme sahip bir belge niteliği taşıdığı için Bildirgenin 19 madde-

sinden bazılarına özet olarak burada yer vermeyi uygun bulduk:

               

402

DEMOKRATİK EĞİTİM KURULTAYI YAPILIYOR. DEK SONUÇ BİLDİRGESİ                                    

“TÖB-DER’in  4-11 Şubat 1978 tarihleri arasında Ankara’da düzenlediği, 

başta DİSK olmak üzere çok sayıda Demokratik Kuruluşun katıldığı De-

mokratik Eğitim Kurultayı’mız; devrimci, demokratik öğretmen hareke-

tinin hayati sorunlarını tartışmış, eğitimin çok yönlü değerlendirmesini 

yapmış  ve  demokratikleştirilmesi  yönünde  verilen  mücadelelerin  ana 

hatlarını inceleyerek, gündemindeki tüm konuları çeşitli boyutlarıyla ir-

deleyerek, aşağıdaki konuları saptayıp duyurmayı kararlaştırmıştır:

1-  Eğitim emekçilerinin biricik  mesleki, yığınsal örgütü olan TÖB-DER; 

toplumun  demokratikleşmesi,  faşizmin  geriletilmesi,  sömürüsüz  bir 

toplumun yaratılması, bağımsızlık, demokrasi, barış ve özgürlük mü-

cadelelerinin  nihai  zafere  doğru  geliştirilmesi  uğraşısı  veren  güçler 

arasında önemli bir yer tutan demokratik öğretmen hareketinin işçi 

sınıfı öncülüğünde her geçen gün daha da güçlenip sağlamlaştığını 

kıvançla belirtir.

2-  DEK, bugüne değin halk güçlerimizin kurtuluş mücadelesinde yer al-

dıkları  için  faşist  ve  diğer  gerici  güçler  tarafından  katledilen  öğret-

men kardeşlerimizi ve aynı şekilde hayatlarını kaybeden tüm devrimci 

yurtseverleri saygıyla anar.

3-  Eğitimin  demokratikleştirilmesi  için  eğitimin  ilkelerinin  saptanması, 

planlanması  ve  yönetilmesinde  TÖB-DER’in  yer  alması  gerektiğini 

açıklar. 

4-  DEK,  öğretmenlerin  grevli-toplu  sözleşmeli  sendika  hakkının  olması 

gerektiğini savunur.

5-  Demokratik  bir  eğitimin  ancak  demokratik  bir  toplumda  mümkün 

olacağına inanan Kurultayımız, ezilen halkın dili ve kültürü üzerindeki 

ırkçı-şoven ve asimilasyoncu eğitime karşı çıkar. (…) Halkların hakları-

nın eşitliği ve kendi geleceklerini özgürce belirleme ilkesi doğrultusun-

da, herkese kendi ana dilinde öğrenim yapma hakkını savunur. 

403

6-  Devlet güdümündeki İmam-Hatip okulları, Kuran kursları gibi tüm ge-

rici eğitim kurumlarının sona erdirilmesi ve feodal eğitime karşı bütün 

alanlarda mücadele edilmesini savunur.

7-  Kurultayımız,  zorunlu  ilköğretimde  öğrenim  masraflarının  tamamı-

nın, öğretmenlerin kullandığı araç gereçlerin giderlerinin devlet tara-

fından karşılanmasını talep eder.

8-  DEK, öğretmenler üzerindeki baskı ve kıyımların önlenmesi, iş güven-

liklerinin sağlanması, öğretmenlerin tayin, terfi ve diğer özlük işlerinin 

Milli Eğitim Bakanlığından özerkleşmiş Yüksek Öğretmen Kurulu tara-

fından gerçekleşmesini ister.

9-  DEK, öğretmenlerin ve tüm memurların siyasi partilere üye olabilme-

lerini savunur.

10-  141-142 başta olmak üzere tüm anti-demokratik yasaların kaldırıl-

masını talep eder.

11-  DEK, dünyadaki haklı savaşları desteklerken, emperyalist savaşlara 

ve silahlanmaya karşı çıkar.

12-  Emperyalistler tarafından batmayan bir uçak gemisi olarak kullanıl-

mak istenen Kıbrıs’ın bağımsızlığının ve toprak bütünlüğünün sağ-

lanması gerektiğini ilan eder.

795

4. ve 5. sayfalarda Demokratik Eğitim Kurultayının Çalışmaları fotoğraf-

larla  birlikte  verilmiştir.  4  Şubat  günü  Düzenleme  Kurulu  Başkanlığına