ТОҒ жинсларини термик усулда бурғилаш ноўлчам тоғ жинсларини термик усулда парчалаш

Термик буренияда иссиқлик оқими q_т таъсирида тоғ жинсидан қатламчани кўчириш схемаси.

Парчаловчи зўриқиш тоғ жинсида σ_р нисбатан унча юқори бўлмаган температураларда – 300-600^о С да ҳам кузатиш мумкин. М: кварц, микро кварцит, темирли кварцитларнинг T_р = 400 ÷ 450° С, гранито-гнейсда - Т_р = 500 ÷ 600° С.

Давомли иссиқлик оқимини ишчи камерасида ёнувчи модда ва оксидловчи аралашиб ва уларнинг кучли ёнишини содир этувчи махсус реактив газ горелкалари билан содир қилинади. Оксидланувчи турига қараб ёнувчи сифатида керосин (оксидловчи - кислород) ёки бензин (оксидловчи - ҳаво) ишлатилади.

Солиштирма иссиқлик оқими қуйидагича ҳисобланади:

(9.2);

Бунда к_Т — иссиқлик узатиш коэффициенти; Т_Г, Т_П – газ ва тоғ жинси юзаси температуралари.

Оловли бурғилаш ускуналарида газ оқими тезлиги 1600-2000 м/с ва солиштирма иссиқлик оқими эса – (2-10) 10⁶ Вт/м².

Горелка камерасидаги оқим босимини ошириш оқим температурасини оширади. Энг самарали бўлиб бензоҳаво горелкалари ҳисобланади

Массивда зарраларнининг тоғ жинсидан ажралиши зўриқишлар, чўзилиш ва силжиш таъсирида рўй беради. Тоғ жинсини қиздириш ва эритиш пайтида қайишқоқлиги юқори бўлган тоғ жинсларини бурғилаш иш унумдорлиги бирдан пасаяди. Тоғ жинсини қиздириш ва эритиш содир бўладиган шлак эришга кўпроқ иссиқлик сарфлайди.

Тоғ жинси таркибидаги минералларнинг иссиқлик ўтказувчанлик коэффициентлари турлича бўлиши унинг парчаланишини енгиллатади.

Тоғ жинсларининг турли хусусиятларининг термик бурғилаш тезлиги v₆ га таъсири ифодаларини кўриб чиқамиз.

Тоғ жинси V ҳажмига таъсир этувчи Q, иссиқлик миқдори:

,