Тоҳир Маликов

5.4. Bahs-munozara yoki nazorat uchun savollar 
 

---

140 
5-bob. Xo‘jalik yurituvchi subyektning ishlab chiqarish 
chiqimlari, foydasi va rentabelligi 
5.1. Xo‘jalik yurituvchi subyektlarning xarajatlari: 
mohiyati, tarkibi, klassifikatsiyalanishi va 
samaradorligini baholash 
 

“Ishlab chiqarish xarajatlari” va “ishlab chiqarish chiqimlari” 
tushunchalari bir xil ma’noni anglatadimi? Ularning farqli jihatlari 
nimalardan iborat? 

Ishlab chiqarish chiqimlarini dastlab necha guruhga bo‘lish 
mumkin va ular qanday nomlanadi? 

Aniq yoki haqiqatdagi chiqimlar qanday xarajatlarni o‘z ichiga 
oladi? 

Aniq bo‘lmagan, almashgan chiqimlar yoki qo‘ldan boy berilgan, 
qo‘ldan chiqarilgan imkoniyatlar chiqimlari nimalardan iborat? 

XYuSning xarajatlariga uning mohiyatini ifodalovchi qanday 
ta’rif berish mumkin?

“Xarajatlar” tushunchasi “tannarx” tushunchasidan qanday farq-
lanadi?

XYuS faoliyatining shart-sharoitlari va yo‘nalishlariga bog‘liq 
ravishda xarajatlar qanday guruhlarga bo‘linadi? 

Ishlab chiqarish va realizatsiya bilan bog‘liq bo‘lgan xarajatlar 
tarkibiga, odatda, nimalar kiritiladi? 

Ishlab chiqarish va realizatsiya bilan bog‘liq bo‘lgan xarajatlar
qanday klassifikatsiya qilinishi mumkin? 

XYuS umumiy xarajatlarining summasidan iborat bo‘lgan 
ishlab chiqarish tannarxining tarkibiga nimalar kiradi? 

Odatda, xarajatlarning klassifikatsiyasi ularning qanday belgilar 
bo‘yicha guruhlarga ajratilishini o‘z ichiga oladi? 

Ishlab chiqarish hajmiga nisbatan xarajatlar qanday guruhlarga 
klassifikatsiya qilinadi va ularning mazmuni nimalardan iborat?

Iqtisodiy elementlariga ko‘ra xarajatlarni qanday guruhlarga 
bo‘lish mumkin va ularning tarkibiga nimalar kiradi? 

Kalkulatsiya moddalari bo‘yicha xarajatlar nimalarga bo‘-linishi 
mumkin? 

To‘g‘ri xarajatlar va egri xarajatlarning o‘ziga xos bo‘lgan 
xususiyatlari nimalardan iborat? 

---

141 

Davlat tomonidan tartibga solinish darajasiga qarab xarajatlar 
qanday xarajatlarga bo‘linadi? 

Chiqimlarni kamaytirishning qanday asosiy yo‘llari mavjud?