Past kuchlanishli kommutatsion apparatlar va relelar. Реjа: - Umumiy ma’lumotlar. Relelarning tasniflanishi.
- Relelarning asosiy xarakteristikalari. Relelarga qo‘yiladigan talablar
- Dastakli boshqarish apparatlari, uzgich, paketli uzgich almashlab ulagichlar va komandokontrollerlar: tuzilishi, ishlash prinsipi va vazifasi.
Umumiy ma’lumotlar. Relelarning tasniflanishi. - Umumiy ma’lumotlar. Relelarning tasniflanishi.
- Rele – bu boshqaruvchi (kiruvchi) kattalikning ravon o‘zgarishi bilan boshqariluvchi(chiquvchi) kattalikning sakrashsimon o‘zgarishi kuzatiladigan elektr apparatidair. Bu ikki kattalikdan hech bo‘lmasa bittasi elektr kattaligi bo‘lishi kerak.
- Qo‘llanilish soxasiga ko‘ra relelar avtmatika sxemalari relelari, elektr yuritmani boshqarish va ximoyalash relelari, energiya tizimini ximoyalash relelariga bo‘linadi.
- Ishlash prinsipiga ko‘ra relelar elektromagnit, qutiblangan, induksion, magnitoelektrik, yarimo‘tkazgichli va boshqa turlarga bo‘linadi.
Kiruvchi kattalik turiga ko‘ra relelar tok, kuchlanish, quvvat, chastota va boqa kattaliklar relesi bo‘lishi mumkin. - Kiruvchi kattalik turiga ko‘ra relelar tok, kuchlanish, quvvat, chastota va boqa kattaliklar relesi bo‘lishi mumkin.
- Relelar nafaqat kattalik miqdoriga, balki kiruvchi kattalikning farqiga (masalan differensial rele), ishoraning o‘zgarishiga yoki o‘zgarish tezligiga ishlashi mumkin.
- Ba’zan bir chiqish kattaligiga ega bo‘lgan rele bir nechta mustaqil zanjirlarga ta’sir ko‘rsatishi kerak bo‘lsa yoki relening siqish signali quvvati yetarli emas xollarda oraliq relelar qo‘llaniladi.
- Ta’sir qilish prinsipriga ko‘ra kontaktli va kontaktsiz relelarga bo‘linadi. Kontaktli relelar boshqarilayotgan zanjiri kontaktlarini uzib-ulasa, kontaktsiz relelar zanjir qarshiligini birdan o‘zgartiradi.
- Ulanish turiga ko‘ra: zanjirga bevosita ulanuvchi relelar yoki o‘lchov transformatorlari orqali ulanuvchi relelar bo‘ladi.
Relelarga qo‘yiladigan talablar - Relelarga talab asosan ularning ishlash sharoiti va vazifasidan kelib chiqib qo‘yiladi:
- Energotizimni ximoyalovchi relelar uchun 4 ta asosiy talab mavjud: selektivlik, tezkorlik, sezgirlik va ishonchlilik.
- Seliktivlik deganda energotizimning faqat zararlangan qisminigina o‘chirish qobiliyati tushiniladi. Tezkorlik avariya asoratlarini kamaytirishga imkon beradi.
Energotizimni ximoyalovchi relelar asosan yopiq joylarda, maxsus sharoitlarda o‘rnatilgani uchun ularning ishlash sharoiti birmancha yengil hisoblanadi. Energotizimda avariyalar xam onda-sonda sodir bo‘lishini hisobga olsak, bu relelar kamdan-kam xollarda ishga tushadi. Demak ularga yemirilga chidamlilik bo‘yicha yuqori talablar qo‘yilmaydi. - Energotizimni ximoyalovchi relelar asosan yopiq joylarda, maxsus sharoitlarda o‘rnatilgani uchun ularning ishlash sharoiti birmancha yengil hisoblanadi. Energotizimda avariyalar xam onda-sonda sodir bo‘lishini hisobga olsak, bu relelar kamdan-kam xollarda ishga tushadi. Demak ularga yemirilga chidamlilik bo‘yicha yuqori talablar qo‘yilmaydi.
- Elektr yuritma avtomatikasi va boshqaruvi relelari o‘ziga xos talablarga javob berishi kerak. Ular og‘ir sharoitlarda ishlaydi: vibratsiya, chang... elektr yuritma sxemalari tez-tez ulab-uzilganligi sababli relelarga yemirilshga chidamlmlmk talabi katta((1-10)*106 sikl).
Elektrovozlarda qo‘llaniladigan boshqaruv va himoya elektromagnit relelari. - VL-80S elektrovozi misolida ko‘rib chiqamiz.
- Oraliq relelari (promejutochnie rele) RP-277, RP-279, RP-280, RP-282, RP-283, RP-287 – birlamchi rele signallarini ko‘paytirish va boshqaruv zanjirini kommutatsiyalash uchun, RP-280-2 esa sirpanishdan ximoya paneli sxemasini qayta ulash uchun qo‘llanilgan(10.2-a rasm).
- Vaqt relelari (rele vremeni) REV-292, REV-295, REV-299(10.2-b rasm) apparatlar boshqaruvini vaqt to‘xtalishi bilan amalga oshirish uchun qo‘llanilgan.
- Yerlanish relesi (rele zazemleniya) RZ-303 elektrovoz kuch zanjirini “yer”ga ulanib qolishdan himoyalash uchun.
- Yerlanish nazorati relesi (rele kontrolya «zemli») RKZ-306-yordamchi zanjir “yer”ga ulanib qolgani xaqida signal berish uchun;
10.2-расм. Оралиқ релелари РП-277, РП-279, РП-280, РП-282, РП-283, РП-287
(а) ва вақт релелари РЭВ-292, РЭВ-295, РЭВ-299 (б)(ўлчамлари қавсда).
Юзадан ҳимоялаш релеси (реле защиты от юза) РЗЮ-580-1 – ғилдираклар жуфтлигининг сирпанаётгани тўғрисида сигнал бериш, қўзғатишни камайтириш контакторини қўшиш ва қум клапанини очиш учун; - Юзадан ҳимоялаш релеси (реле защиты от юза) РЗЮ-580-1 – ғилдираклар жуфтлигининг сирпанаётгани тўғрисида сигнал бериш, қўзғатишни камайтириш контакторини қўшиш ва қум клапанини очиш учун;
10.3-расм. Ерланиш релеси (реле заземления) РЗ-303
11-указатель срабатывания.
Do'stlaringiz bilan baham: |
