Tolali materiallar va qog’oz kimyoviy texnologiyasi va dizayni kafedrasi udk 541. 64+53

5



LABORATORIYA ISHI 

Polimerlarning miqdoriy analizi. 

Polimerlardagi suv miqdorini aniqlash 

2  g  polimer  o’zgarmas  og’irlikdagi  byuksga  solinib,  shkafga  qo’yiladi  va 

105

0

C  da  2  soat  davomida  quritiladi.  So’ngra  byuksning  qopqog’i  yopilib, 

eksikatorda sovitiladi va analitik tarozida tortiladi. Byuks yana shkafga qo’yiladi va 1 

soat  o’tgach  yana  tortiladi.  Bu  jarayon  polimer  namunasining  og’irligi  o’zgarmay 

qolguncha  takrorlanadi.  Polimer  namunasining  og’irligi  o’zgarmay  qolgandan  keyin 

undagi suv miqdori quyidagi formulaga ko’ra hisoblanadi: 

                                         

100







g

b

g

x

; 

bu formulada: 

x – polimerdagi suv miqdori, % hisobida; 

g – namunaning quritilishdan oldingi og’irligi, g; 

b – namunaning qurigandan keyingi og’irligi, g. 

 Polimerdagi suvning miqdori organik moddalar yordamida haydash yo’li bilan 

ham aniqlanadi. Buning uchun 500 ml hajmli kolba (1) ga maydalangan polimerdan 

20 g, bir necha bo’lakcha pemza va quritilgan ksilol yoki toluoldan 100 ml solinadi 

(4



rasm).  Kolbaga  suv  yig’gich  (3),  nay  (2)  orqali  ulanib,  uning  ustiga  qaytarma 

sovutgich (4) o’rnatiladi. Kolba qizdirilayotgan vaqtida suv yig’gichga har sekundda 

2–4  tomchi  suyuqlik  tushishi  kerak.  Prosess  idish  (3)  dagi  suvning  miqdori 

o’zgarmay  qolguncha  va  suv  ustidagi  organik  suyuqlik  tinguncha  davom  ettiriladi. 

So’ngra idishdagi suv uy haroratigacha sovutilib, uning hajmi o’lchanadi.  

Polimerdagi suvning miqdori quyidagi formuladan hisoblab topiladi: 

                                             

100





g

u

x

; 

bu formulada: 

---

 

15 

x – polimerdagi suv miqdori, % hisobida; 

g – namunaning og’irligi, g; 

u – idishga yig’ilgan suvning hajmi, ml. 

 

4



rasm. Polimerlarning namligini 

 aniqlash asbobi: 

                   1



kolba;  

                   2



nay;  

                   3



suv yig’gich; 

 4



qaytarma sovutgich