Tolov balansi

FARG’ONA POLITEXNIKA INSITUTI
ISHLAB CHIQARISHDA BOSHQARUV FAKULTETI
55-21- GURUX TALABASI ISMOILOV SIROJIDDIN VA
ODILBOYEV ABDULAZIZ
BIZNES HUQUQI FANIDAN
“TOLOV BALANSI”

MAVZUSIDAN TAYYORLAGAN MUSTAQIL ISHI

Reja

1. 
   To`lov balansi tushunchasi va uning tuzilishi.
   

2. Joriy operatsiyalar xisobi balansi.
3. Kapital xarakati xisobi balansi.
4. O’zbekiston Respublikasi To‘lov tizimlari

1. 
   To`lov balansi tushunchasi va uning tuzilishi.
   

To`lov balansi — ma`lum davr mobaynida mamlakat rezidentlari va tashki dunyo o`rtasida bo`ladigan bitimlar statistik kayd kilingan xujjatdir. U mamlakatning iktisodiy alokalarini anik-lo`nda ifodalab pul-kredit, valyuta, byudjet-solik, xalkaro savdo siyosatining xamda davlat karzini boshkarish yo`nalishlarini tanlash uchun indikator vazifasini bajaradi.
Mamlakatning ma`lum vaktdagi barcha xalkaro iktisodiy faoliyati, shu jumladan, tashki savdo, kapital va ishchi kuchi migratsiyasi xam to`lov balansida o`z aksini topadi. Xar kanday tashki iktisodiy bitim valyuta ayirboshlash va valyuta operatsiyalari orkali amalga oshiriladi. Demak, mamlakatning jaxon bozoridagi faoliyati natijalari pirovardida xorijiy valyuta tushumlari va xarajatlarida ifodalanadi. SHuning uchun xam to`lov balansini bir tomondan, chetdan keladigan barcha tushumlar, ikkinchi tomondan esa, chetga chikariladigan barcha to`lovlar ko`rsatilgan xujjatdir deb karash mumkin. Tushum fakat eksport yordamida ta`minlanishi mumkin. Aksincha, xorijiy tovarlarni va xizmatlarni sotib olish (import) uchun to`lovlar va xorijiy valyuta xarajatlari bilan boglik bo`ladi. Bunda tovar deganda ayirboshlanadigan xar kanday narsa tushuniladi, ya`ni, u moddiy ne`mat, xizmat, ishchi kuchi, kapital.
Mamlakat to`lov balansining taxminiy ko`rinishi

(rakamlar shartli)

Moddalar nomi	Kredit (+) yoki eksportdan tushumlar	Debet (-) yoki import uchun xarajatlar	Sof kredit yoki sof debit
Joriy operitsiyalar xisobi
Tovarlar	+185	-260	-75
Tashki savdo balansining koldigi			-75
Xizmatlar	+85	-97	-12
Investitsiyalardan daromadlar (foizlar va divedentlar)	+28	-20	+8
Transfert kurinishidagi pul o`tkazmalari	+10	-18	-8
Joriy operatsiyalar buyicha balansning koldigi			-87
Kapital xarakatning xisobi
Investitsiyalar va boshka o`rta va uzok muddatli kapital	+150	-87	+63
Kapital xarakati balansining koldigi			+63
Joriy operatsiyalar va kapital xarakati buyicha balansning koldigi			-24
Rasmiy zaxiralar (oltin, XFVdagi zaxiralar)	+24		+24

va valyuta bo`lishi mumkin

2.