Tomonidan birinchi marta urinib ko'rilgan edi. Aerodinamika fanini rivojlantirish va uchuvchi apparatlar yasash ishiga rus olimlari D. I. Mendeleyev, I. E. lukovskiy, S. A. Chapligin, V. P. Vetchinkin, B. N. Yuryev, A. N

Gruntni zichlash
Gruntni optimal namligi ta’minlangandan so‘ng zichlash ishlari amalga oshiriladi. Ko‘tarmaning mustahkamligi asosan yoyilgan gruntning zichlash sifatiga bog‘liq. Shuning uchun ko‘tarma uchastkasida birinchi navbatda zichlash vositasini to‘g‘ri tanlash va bu ishni to‘g‘ri tashkil etish lozim.
Gruntlarni zichlashda dastlab o‘rta katoklardan foydalaniladi. Bunga sabab, grunt o‘rta katok bilan zichlanganda ma’lum bir mustahkamlikka ega bo‘lib oladi, so‘ngra og‘ir katoklar yordamida zichlash davom ettiriladi. Agar birdaniga og‘ir katok bilan zichlash ishlari olib borilsa, gruntda notekisliklar yuzaga keladi va zichlashish sifatini kamaytiradi.
Katoklar og‘irligi bo‘yicha

1. 
   O‘rta katoklar 6-13 t
   
2. 
   Og‘ir katoklar 14 t va undan yuqori
   

a) Yoyilgan gruntni zichlashda katoklarning (VIBROMAX W552 6.7T) markalisini tanlab olamiz va ish unumdorligi qyidagi formula orqali topiladi.
 = *0.75*0.75=515.62 m²/soat
bu erda:
- 1.4 m, zichlanadigan qatlam kengligi
- 0.3 oldingi izni qoplash kengligi (0,2÷0,3),
- 100 m o‘tish uzunligi (50÷100) m,
= 0,75 ichki smenaviy koeffitsientdan foydalanish,
= 0,75, texnik samaradorlikdan ekspluatatsion samaradorlikka o‘tish,
- 10 km/soat, ishchi tezlik,
- 0,005 soat, yon tasmaga o‘tish vaqti, soat
- bir izdan o‘tishlar soni = 8 marta
Bir smenasidagi katokning ish unumdorligi
= 8*515.6 =4125 m²/smena
Bir smenada talab etiladigan katoklar sonini quyidagi formula asosida aniqlaymiz.

Katokning FIK va ish vaqtini aniqlaymiz F=
t = F 8= 0,99*8=7.97 soat
Og‘ir katokni (STAVOSTROJ VP 200 24T) markasini tanlab olamiz va uni ish unumdorligi quyidagi formula orqali topiladi.
*0.75*0.75= 819.64 m²/soat
bu erda:
- 1.9 m, zichlanadigan qatlam kengligi,
- 0.2 m, oldingi izni qoplash kengligi = 0,2÷0,3 m,
- 100 m, o‘tish uzunligi = 50-100 m,
= 0,75 ichki smenaviy koeffitsientdan foydalanish,
= 0,75 texnik samaradorlikdan ekspluatatsion samaradorlikka o‘tish,
- 15 km/soat, ishchi tezlik,
- yon tasmaga o‘tish vaqti, soat = 0,005 soat
- bir izdan o‘tishlar soni = 10 marta,
Bir smenasidagi katokning ish unumdorligi
8*819.64 m³= 6557.14 m²/smena,
Katoklar sonini aniqlaymiz
Katokning FIK va ish vaqtini aniqlaymiz FIK F=
Ish vaqti t = F·8 = 0.99*8= 7.92 soat