Топшириқ бўйича берилган маълумотлар

Юквакучларнианиқлаш
Темирбетонустунгатушаётганюкнингқиймати том ёпмаси ва ораёпмаларнинг оғирликлар ийиғиндисидан иборат. Устунга юк йиғиладиган юкмайдонини аниқлаймиз.

Бош тўсинўлчамлари 90x40 см. Ушбу ўлчамдагитўсиннинг 1 метр оғирлиги
кн
Ёрдамчитўсинўлчамлари30 х 15 см. Ушбу ўлчамдагитўсиннинг 1 метр оғирлиги
кн
Устунларнинг ўлчамларини см деб қабул қиламиз. Устуннинг ҳисобий узунлигини 2,3,4 қаватлар учун м деб оламиз, 1 – қават учун эса м дебқабул қиламиз.
Устунларнингҳисобийоғирликлари 2,3,4 қаватустунларучун
кн
1 – қаватучун
кн
Устунга том ёпмасидантушадиганюк

№	Юкларнингтурлари	Меъёрийюк кн		Ҳисобийюккн
	Доимийюклар:
1	Сувданҳимояқатлам (3 қават рубероид)	0.15*45=6.75	1.3	8.77
2	Цемент сувоқ t=20 мм,	0,4*45=18	1,2	21.6
3	Иссиқликўтказмайдиганқатлам пенобетон t=100 мм,	0.5	1.2	0.6
4	Буғдан ҳимоя қатлам (1 қават рубероид)	0.05*45=2.25	1.2	2.7
5	Темирбетон плита t=90 мм,	2.25*45=101.25	1.1	111.37
6	Ёрдамчитўсин	2.36*5=11.8	1.1	12.98
7	Бош тўсин	8.1*9=72.9	1.1	80.19
	Жами:	213.45		238.21
8	Вақтлиюклар қисқамуддатли 0.5*70% узоқмуддатли 0.5*30%	0.5*45=22.5 0.35*45=15.75 0.15*45=6.75	1.4 1.4 1.4	31.5 22.05 9.45
	Тўлаюк	235.95		269.71

кн, шу юкнинг узоқ таъсир қиладиган қисми
кн
қисқатаъсирқиладиганқисми
кн
Устунгаораёпмадантушадиганюкларнижамлаш.

№	Юкларноми	Меъёрийюк		Ҳисобийюк
1	Доимийюк: Бетон пол оғирлиги t=2 см,	0,4*45=18	1,3	23.4
2	Иссиқликсақлайдиганқатлам t=80см,	0,88*45=39.6	1,2	47.52
3	Темирбетон плита	2.25*45=101.25	1,1	111.37
4	Ёрдамчитўсин	2.36*5=11.8	1,1	12.98
5	Бош тўсин	8.1*9=72.9	1,1	80.19
	Жами:	243.55		275.46
	Вақтлиюклар Узоқмуддатиқисми Қисқамуддатлиқисми	9.4*45=423 6,58*45=296.1 2,82*45=226.9	1,2 1,2 1,2	507.6 355.32 152.28
	Тўлиқюк	666.55		783.06

Ораёпмадагитўлиқюк:

, шу юкнингузоқмуддатлиқисми:

Қисқамуддатлиқисми:

	IV
	III
	II
	I

Биринчиқаватустунигатушаётганюкларнийиғиндисинитопишучунюкларниқаватма – қават, кетма – кет қўшишнатижасидаҳосилқиламиз.
Ҳисобийтўлиқюк:

Шу юкнингузоқмуддатли қисми:

Биринчиқаватустунинимустаҳкамликка ҳисоблаш.
ҚМҚ талабларигамувофиқ, устуннитасодифийелканиҳисобгаолганҳолда ҳисоблаймиз. Тасодифий елка сифатидақуйидагимиқдорларнингэнгкаттасиолинади:
1)
2)
3) 1 см
ни қабулқиламиз.
Кесимюзаситўғритўртбурчакли, A-I, A-II, A-III синфлиарматураларбилансимметрикарматураланган, ҳисобийузунлиги тасодифий елкаси бўлган айрим темирбетон конструкциялар шартли равишда марказий сиқилувчи элементлар таркибига киритилади.
Аслида, қурилишконструкцияларидамарказийсиқилиш соф кўринишдаучрамайди, конструкцияларҳамишатасодифийелкалиномарказийсиқилишҳолатидабўлади.
Юқоридагиларниҳисобгаолганҳолда, сиқилувчиэлементларнингмустаҳкамликшартиниқуйидагичаёзишмумкин.

буерда: – бўйламасиқувчикуч, - устуннингкесимюзаси, - қисмнингишлашшароитикоэффициенти, унингқийматини бўлса, ва бўлса, деболинади. - кучнингузоқмуддаттаъсири, эгилувчанлигини, қисмнингарматураланишиниҳисобгаоладивақуйидагиформулабилантопилади:

қабулқиламиз.
- кесим юзанинг арматуралаш коэффициенти, унинг миқдори
.
Юқоридагиларниҳисобгаолганда формула қуйидагичабўлади.

Буерда ва коэффициентларсиқувчи куч вақисмнингэгилувчанлигигабоғлиқмиқдорларбўлиб, уларнингқийматлари (Низомовкитоби)
Юкларнингнисбатинианиқлаймиз.

Устуннингэгилувчанлигинианиқлаймиз

Буиккитақийматгақараб ва ларнингқийматлариниқабулқиламиз.
юқоридагиларниҳисобгаолиб нингқийматинианиқлаймиз.

ни қабул қиламиз.

Натижагақарабсортаментданқуйидагини қабул қиламиз.
4 25 А-II
Қабулқилинганкесимюзанингустуворлигинитекширамиз.


Устуннингустуворликшартибажарилди. Устуннингкесимюзасинингҳақиқийарматуралашкоэффициентинианиқлаймиз.


Кўндалангарматуранингдиаметриниарматураларнипайвандланишишартигаасосан
мм ни қабул қиламиз. Улар орасидагимасофаSпайвандликаркасларда 20 , тўқима каркасларда 15 олинади. Ҳар иккалаҳолдаҳамхомутларорасидагимасофа 50 смданошмаслигикерак. Хомутнингҳимояқатлами 1.5 см дан камбўлмаслигикерак.
Пойдевор ҳисоби
Марказийсиқилишгаишлайдиганпойдеворларниҳисоблашқуйидагичабўлади:
1. Пойдеворнингюзаситопилади, шунгаасосанпойдеворнинг юза ўлчамлари аниқланади.
2. Пойдеворайримқисмларинингўлчамлариваишчиарматуранингкесимюзасианиқланади.
Пойдеворзамининиҳисоблашдапойдеворнингбикрлигиничексиздеб, пойдеворнингюзасинианиқлаймиз.

буерда - пойдевор юзасининг томонлари;
кН - меъёрийюк
- заминнингшартлиҳисобийқаршилиги, , пойдеворватупроқоғирлигидантушаётганўртачаюк, - пойдевор ўрнатилиш чуқурлиги.
Пойдеворнингюзасинитопамиз.

Тўғритўртбурчакпойдеворнингрежадагиўлчамларини аниқлаймиз.
м
Пойдеворнинг юза ўлчамларини 3х3 м
Пойдеворнингэнгкичикбаландлигини ҳисоблаймиз.

буерда , ҳисобий юкдан ҳосил бўлган пойдевор заминидаги кучланиш.
Пойдеворэнгкичиктўлиқбаландлигинианиқлаймиз.

бетоннинг ҳимоя қатлами (тайёрланган грунт учун), агар грунт прессланибтайёрланмаганбўлса олинади.
Пойдеворбаландлигиниустуннингишчиарматурасинипойдеворгабоғланишининглойиҳавийшартигаасосанҳисоблаймиз.


Пойдеворнингбаландлигини см қабул қиламиз, поғоналар сони 3 та. Поғоналар сонини шундай танлаймизки, бунда бетоннинг ўзи қия кесимда кўндаланг арматурасиз кўндаланг кучга бардош бера олиши керак.
Пойдеворпоғонасининг III-IV кесимибўйичакўндаланг куч таъсирэтгандамустаҳкамликкатекширамиз, бунда қуйидагишартбажарилишикерак.

буерда , поғонанинг ишчи баланлиги, пойдеворнинг ишчи баланлиги.
Юқоридагишартбажарилди, поғонанингбаландлигиетарлиэкан.
Пойдеворнингиккинчиваучинчипоғоналаринишундайқабулқиламизки, уларнингқирралариустуннингқиррасиданўтказилган 45⁰С ўтказилгантекисликбиланчегараланган.

буерда:
,
,
- эзилаётган пирамиданинг устки ва пастки асосларининг ўртача арифметик қиймати, пойдевор ишчи баландлиги чегарасида.

ёкиагар бўлса
см

Шартбажарилди, яъниюқорипоғоналарпасткипоғоналарниэзибюборишикузатилмайди.
Пойдеворнингтагқисминиарматуралашучун I-I ва II-II кесимюзаларбўйичаэзилишга ҳисоблаймиз.
Букесимлардагиэгувчимоментнингқийматиниқуйидаги формула бўйичааниқлаймиз.


Ишчиарматуранингкесимюзасинитопамиз.


Пойдеворнингтагқисмиганатижагақараб (Низомовкитобидан) 18 ммлисинфи A-II бўлган 15 дона арматура қабул қиламиз. (1 томонига) Умумийкесимюзаси15 18 A-II Арматуралар орасидаги масофа S=200 мм.
Пойдеворкесимюзасинингарматуралашкоэффициентинианиқлаймиз.