Topshiriq: 1- izohlar. Kuzatish-Buxgalteriya hisobi xo’jalig mablag’lari va ularni tashkil topsh manbalari

T/R	Xojalik mablaglar va ular manbalarining nomlari	Summa,ming,som
A/P
1	Binolar	1450500	A
2	Materiallar	730660	A
3	Ehtiyot qisimlar	32600	A
4	Yoqilgi	7540	A
5	Inventar va xojalik anjomlari	44840	A
6	Tugalanmagan ishlab chiqarish	100400	A
7	Asosiy vostalarnig jamgarilgan eskerishi	600100	A
8	Asbob-uskunalar	708000	A
9	Transport vositalari	285600	A
10	Mebel va ofis jihozlari	35340	A
11	Mehnatga haq tolash boyicha qarz	22000	P
12	Taqsimlanmagan foyda	45700	P
13	Foyda hisobidan dividendlar tolash	31800	P
14	Ustav kapitali	2828640	P
15	Soliqlar yuzasidan korxonaning byudjetdan qarzi	3500	P
16	Kassadagi naqd pul	200	A
17	Korxonaning bankdagi hisob-kitob schyotidagi puli	42900	A
18	Turli debitor qarzlar	10100	A
19	Turli kreditor qarzlar	15600	p
20	Qisqa muddatli kreditlar	37800	P
21	Bankning uzoq mudatli kreditlari	120000	P
22	grantlar	62400	A
23	Ijtimoiy sugurta boyicha qarz	2100	P
24	Tayyor mahsulotlar	103000	A
25	Kelgusi xarajatlar va tolovlar rezervi	167900	A

Topshiriq № 3. Test savollariga javob bering.
1. Buxgalteriya hujjatlari qanday belgilarga qarab turkumlanadi?
b) Qanday maqsadlarga tayinlanganligi, tuzish tartibi va dastlabki.
2. Hujjatlashtirish deb nimaga aytiladi?
b) Barcha xo’jalik muomalalariga tuziladigan hujjatlar majmuasi
3. Buxgalteriya hujjatlari qanday belgilariga qarab tasniflanadi?
b) Tuzish tartibiga.
4. Buxgalteriya hujjatlari maqsadli tayinlanishiga qarab qanday
tasniflanadi?
d) Isbotlovchi.
5. Hujjatlarning rekvizitlari deb nimaga aytiladi?
a) Hujjatlarning tarkibiy unsurlari hisoblangan barcha ma’lumotlar.
6. Qanday hujjatlardagi xatolarga tuzatishlar kiritish mumkin
emas?
a) Barcha hujjatlarga.
6- Mavzu: Buxgalteriya balansi va uning tarkibiy tuzilishi

№	Korxona mablag’lari	Summa
1	Asosiy vositalar	3000000
2	Homashyo va materiallar	8000000
4	Ustav kapitali	55000000
5	Tugallanmagan ishlab chiqarish	22200000
6	Foyda	4000000
7	Tayyor mahsulot	9000000
8	Kassa	700000
9	Qisqa muddatli kreditlar	5500000
10	Debitorlar bilan hisob-kitoblar: -Tovar va xizmatlar uchun bo’nak -Boshqa debitorlik qarzlar	30000000 4300000
11	Kreditorlar bilan hisob-kitoblar: -Byudjet bo’yicha -sug’urta bo’yicha -mehnatga haq to’lash bo’yicha -boshqa kreditorlar bo’yicha	500000 700000 4300000 7200000

T/R	Muomalalar mazmuni	Summa Ming,som	Ozgarish turi
1	Bankning qisqa muddatli krediti tolandi	75000	4-tur
2	Xizmat safari xarajatlari uchun kassaga pul kelib tushdi	12000	1-tur
3	I.Polatovga xizmat Safari uchun naqd pul berildi	10000	1-tur
4	Asosiy ishlab chiqarish ishchilarga ish haqi hisoblandi	142000	4-tur
5	Bank krediti hisobiga mol yetkazib beruvchilardan qarz sondirildi	75000	2-tur
6	Xaridorlar qarzlari kelib tushdi	31600	3-tur
7	I.Polatovdan hisobdor summa hisobidan material qabul qilindi	5400	1-tur
8	Omborga ishlab chiqarishdan tayyor mahsulotlar qabul qilindi	40200	1-tur
9	I.Polatov qolgan summani topshirdi	300	1-tur
10	Ish haqidan daromad soligi ushlandi	17100	2-tur
11	Taqsimlanmagan foydaning bir qismi rezerv kapitaliga yonaltirildi	60000	2-tur

7-Mavzu. Xo’jalik jarayonlari natijasida balansdagi o’zgarishlar.
Topshiriq 1.Mavzuga oid masalalar.
Barcha xo‘jalik operatsiyalari buxgalteriya balansiga ta’sir ko‘rsatadi va balansda to‘rt tipdagi o‘zgarishga olib keladi.
Hisobot davrining boshida korxona quyidagi (qisqartirilgan) balansga ega.
KORXONA BALANSI
(ming so‘m)

Aktiv	Summa	Passiv	Summa
Asosiy vositalar	1 200 000	Ustav kapitali	1 250 000
Tovar-moddiy zahiralar	600 000	Taqsimlanmagan foyda	450 000
Hisob-kitob schyoti	750 000	To‘lanadigan schyotlar	848 750
Kassa	10	Byudjetga qarzlar	1 260
Balans	2 550 010	Balans	2 550 010

Birinchi tur o‘zgarish. Bu toifa (tip, tur)ga kiruvchi muomalalar ta‘sirida balansning aktiv qismida o‘zgarish sodir bo‘lib, xo‘jalik operatsiyasi natijasida bir modda ko‘payadi va boshqa bir modda shu summaga kamayadi. Balansning umumiy summasi esa o‘zgarmaydi.
Misol: Ishchi va xizmatchilarga ish haqi berish uchun hisob-kitob schyotidan kassaga 50 000 ming so‘m pul olib kelindi. Kassa schyoti 50 000 ming so‘mga ko‘payishi, hisob-kitob schyoti esa 50 000 ming so‘mga kamayishi sodir bo‘ladi. Birinchi operatsiyadan keyin balans quyidagi ko‘rinishga ega bo‘ladi.
KORXONA BALANSI
(ming so‘m)

Aktiv	O‘zgarish	Summa	Passiv	Summa
Asosiy vositalar		1 200 000	Ustav kapitali	1 250 000
Tovar-moddiy zahiralar		600 000	Taqsimlanmagan foyda	450 000
Hisob-kitob schyoti	-50000	700 000	To‘lanadigan schyotlar	848 750
Kassa	+50000	50 010	Byudjetga qarzlar	1 260
Balans		2 550 010	Balans	2 550 010

Ikkinchi tur o‘zgarish.Sodirbo’lganmuomalabalansning passiv qismidagi moddalarga ta’sirko‘rsatib, xo‘jalik operatsiyasi natijasida bir moddaningko‘payishi va boshqa bir moddaning shu summaga kamayishi tushuniladi.Balansning umumiy summasi o‘zgarmaydi.
Misol: taqsimlanmagan foydaning bir qismi 25 000 ming so‘m ustav kapitalini oshirishga yo‘naltirildi. Taqsimlanmagan foyda schyoti 25 000 ming so‘mga kamayishi, ustav kapitali schyoti esa 25 000 ming so‘mga ko‘payishini aks ettiriladi.Ikkinchi operatsiyadan keyin balans quyidagi ko‘rinishga ega bo‘ladi.
KORXONA BALANSI
(ming so‘m)

Aktiv	Summa	Passiv	O‘z-garish	Summa
Asosiy vositalar	1 200 000	Ustav kapitali	+25000	1 275 000
Tovar-moddiy zahiralar	600 000	Taqsimlanmagan foyda	-25000	425 000
Hisob-kitob schyoti	700 000	To‘lanadigan schyotlar		848 750