Topshiriq №1
Axloq nima uchun kerak?
Javob: Axloqiy me'yorlar va qoidalarsiz madaniyatli odamlar bilan muloqot qilish mumkin emas. Odamlar faqat o'zlarining manfaatlarini o'ylaydilar, atrofdagilar va hech kimni sezmaydilar, shu bilan boshqalar bilan munosabatlarini yo'qotadilar. Axloqiy me'yorlar va xulq-atvor qoidalari jamiyatni birlashtirish va birlashtirishga yordam beradi. Ahloq – biz yashab turgan zaminni o`z ichki-kechinmalarimiz bilan boyitadi. Hatto 1-sinf o`quvchisi bilan suhbatlashayotganimizda ham axloq me`yor-qoidalariga rioya etishimiz darkor. Axloq tufayli biz jamiyatda o`z obro`-e`tiborimizga ega bo`lamiz. Biz yashab turgan zaminda kasblar ko`p va har bir kasbda inson boshqalar bilan chiroyli muomalada bo`lishi zarur. O`z kasbdoshlari bilan muloqot vaqtida ham ularni hurmat qilishni bilishi zarur. Nozik kasblardan biri hisoblangan ``shifokorlik``da ham axloq qoidalari muhim ahamiyatga egadir. Bu ayniqsa ``shifokor-bemor`` munosabatida yaqqol ko`zga tashlanadi. Shifokorning har bir so`zi bemor sog`ligi uchun ahamiyatlidir. Hattoki birgina so`z ham bemorni hayotga qaytarishga qodirdir. Bemorning shaxsiy hayoti bilan, uning turmush tarzi bilan suhbatlashish chog`ida ham axloqiy qoidalarga rioya etish zarur. Chunki, bemorning sog`ligi uning ichki-kechinmalariga ham bog`liqdir. Agar bemor o`zini sog`ayib ketishiga ishonch hosil qilsa, u albatta sog`ayib ketadi. Shu sababli xalqimiz ``Ishonch – bu yarim sog`ayishdir`` deb aytadi. Zero, shifokor axloqiy qoidalarni bilmas ekan, u bemorlarni his tuyg`ulariga beparvo bo`lishi tabiiy. Agar shifokor bemorning ichki-kechinmalari bilan qiziqmas ekan, u hech qachon bemorni davolay olmaydi. Shu sababli axloq bizning turmush tarzimizda, o`z ish joyimizda katta ahamiyat kasb etadi.
Buyuk donishmandlarning axloqqa bergan ta`rifi:
Javob:
1. Gyote
|
Zo`ravonlikni ikki tinch turi bor: huquq va odob
|
2. Jaloliddin Rumiy
|
Odob – har beodobning odobsizligiga sabr qilishdir.
|
3. Abu Ali ibn Sino
|
Yaxshi va yomon xulqning hammasi sharoit, tarbiya va odatlanish natijasida vujudga keladi. Yaxshi xulqqa ham odam tufayli erishiladi
|
4. Abdurauf Fitrat
|
Tarbiya uch qismdan iborat: badan tarbiyasi, aqliy tarbiya va axloq tarbiyasi
|
5. Dotayevskiy
|
Axloq bizni yuksaklikka ko`taradi, qachonki biz ma`naviyatli bo`lsak
|
6. Leonardo da-Vinchi
|
Axloqsizni rasm orqali tasvirlash mumkin, ammo axloqli kishiga so`z ham, qalam ham ojiz
|
7. Gi de-Mupassan
|
Ma`naviyatli bo`lish uchun axloqsizlarni sabr bilan kuzatish lozim
|
8. Tolstoy
|
Eng go`zal tuyg`ulardan biri bu – qalb va axloqdir
|
9. Jon Milton
|
Axloq har qanday sharoitga moslashuvchi quroldir
|
10. Kanfutsiy
|
Axloq ma`naviyat va tarbiya negizida shakllanadi
|
11. Abulqosim Zamaxshariy
|
Dinsiz, tilsiz va axloqsiz kishi jamiyatda hayvon kabi hayot kechiradi
|
12. Albert Eynshteyn
|
Insonlar bilan ko`proq suhbatlashing, qachonki u axloqli bo`lsa
|
13. Pavlov
|
Axloqni mukammal o`rganish inson tanasiga tig` tekkizmasdan davolashdir
|
14. Aleksandr Dyuma
|
Sukutsizlik axloqsizlikning birinchi ko`rinishidir
|
15. Gabriel Garsiya Markes
|
Ilmsizni safingizga qo`shing, zero u axloqsizdan afzalliroq
|
3.Jadvalni to`ldiring:
Odob xususiyatlari
|
Xulq xususiyatlari
|
Axloq xususiyatlari
|
Kamtarlik
Sabr-toqatlilik
Mehnatsevarlik
Inson haqida yoqimli taasurot uyg`otadigan, lekin jamoa, jamiyat hayotida burilish yasaydigan datajada muhim ahamiyatga ega bo`lmaydigan, milliy urf-odatlarga asoslangan chiroyli xatti-harakatlar.
|
Tarbiyalovchi
Tartibga soluvchi
Qat`iy baho beruvchi
Oila, jamoa, mahalla-ko`y miqyosida ahamiyatli bo`lgan, lekin jamiyat va insoniyat hayotiga sezilarli ta`sir ko`rsatmaydigan yoqilmli insoniy xatti-harakatlar.
|
Samimiylik
Yondashuvchanlik
Nasixatsevar
Jamiyat, zamon, insoniyat tarixi uchun namuna bo`la oladigan ijobiy xatti-harakatlar yig`indisi, insoniy kamolot darajasini belgilovchi ma`naviy hodisa.
|
Test topshiriqlari
1-A
|
11-B
|
2-G
|
12-
|
3-V
|
13-B
|
4-V
|
14-
|
5-A/V
|
15-A
|
6-V
|
16-
|
7-V
|
17-B
|
8-
|
18-V
|
9-B
|
19-V
|
10-B
|
20-V
|
Do'stlaringiz bilan baham: |
