|
“Tosh asri” bosqichlari
|
Ma`nosi
|
Davri
|
Manzilgohlari
|
Shu davr ixtirolari
|
Odam taraqqiyoti
|
P
A
L
E
O
L
I
T
|
Ilk paleolit
|
Tosh davrining ilk bosqichi, bu eng uzoq davom etgan tarixini aks ettirgan
|
1 mln 100 ming yillik
|
Afrikada 3 mln.yil avval , Yevropaning janubi va Osiyoda 2 mln.yil avval.
|
Tosh asri texnikasining takomillashuvi natijasida
disk shaklidagi (rapidasimon) nukleslarnya vujudga kelishi o’tkir uchli uchburchaksimon uchirindilarni yuzaga kelishi.
|
Avstraloptik, zinjantrop.
Bu davrda odam ilk bora mehnat qurollari yasagan
|
O`rta Paleolit
|
O’rta bosqich
|
100-40 ming yilliklarda
|
Kapova g’ori, Selungur, Teshitosh .
|
Mehnat qurollari yasagan, hayvonlarni ovlay boshlagan, chopperlar yasagan.
|
Neandertal Teshiktosh
G’ridan topilgan
|
So`nggi paleolit
|
Rivojlangan davr
|
Mil.avv 40-12-ming yilliklarda
|
Samarqand shahridan,Toshkent viloyati Ohangaron daryosi vohasidagi Ko’lbuloq makoni
|
Asosan realistik san’at rivojlandi,
Odamlar ancha takomillashgan kesuvchi qurollar,munchoqlar,tumorlar va uzuklar yasay boshlagan.Ular olovni ixtiro qilishgan.
|
Bu davrda Kromanyon odami yashagan
.
|
|
Mezolit
|
O’ta tosh davri
|
Bu o’rta tosh davri mil.avv 12-7-ming yilliklar
|
Farg’ona vodiysini tog’ oldi va tog’li tumanlarida,Toshkent vohasida, O’zbekistonning janubida.Obishir,
Qoshilish,Machay.
|
O’q-yoy yasashni o’rgandi,shu tufayli hayvonlar ovladi,itni qo’lga o’rgatdi.
Bu davr oxrida ibtidoiy ziroatchilik va chorvachilik vujudga keldi.
|
|
|
Neolit
|
Yangi tosh davri
|
Mil.avv. 6-4-ming ylliklar
|
Qadimgi Sharqning turli viloyatlarida
|
Loydan yasalgan va olovda pishirilgan idishlar
Kulolchilik, tolalar va jundan kiyim-kechak tayyorlashgan to’quvchilik.
|
|
|
Eneolit
|
Mis-tosh davri
|
Mil.avv 4-3-ming yilliklar
|
Qadimgi Sharqda ilik shaharlar va davlatlar vujudga kelgan,O’rta Osiyoda.
|
Sun’iy sug’orishga asoslangan dehqonchilik
xom g’ishtdan ko’p xonali uylar qurila boshladi
kulolchilik xumdonlaridan foydalanishga kirishdi.
|
|
Kidariylar
Davlati
|
V asrning 20 -yillarida Sharqdan Sirdaryo va Orol bo’ylari Xorazim
Amudaryo havzasidan ko’chmanchi Toxarlar kirib kelgan.
|
Kidar boshchilik qilgan bu davlat 75 yil mavjud bo’lgan.
|
Amudaryo havzasi hamda Janubiy va Sug’d yerlarini ishg’ol qilib hukumronligini o’rnatganlar.
|
|
Kidariylar Oltoy tog’lari va Sharqiy Turkiston janubiy g’arbga
Siljib 420- yilda Naxshab shahrini
qarorgoh qilishgan.Tez orada kidariylar Xioniylar davlatining janubiy qismida hukumronlikni o’rnatgan, Balx shahri davlat poytaxti bo’lgan.456-yilda Sosoniylardan yengiladi.
|
|
|
|
|
Eftaliylar davlati
|
V asrning 20-yillardan VI asrning 70-yillargacha bo’lgan davrda O’rta Osiyoda faoliyat ko’rsatgan..
|
Hukmdori Eftalon bo’lgan.
Bu davlat 100 yildan ortiq hukumronlik qilgan
|
Eftallar davlati O’rta Osiyo,Sharqiy Eron,Shimoliy Hindiston va Sharqiy Turkiston hududlarda
|
Ular Sharqiy Turkiston yerlarini zabt etganXitoyga elchi yuborgan.484-yilda eftallarga qarshi. Sosoniylar shohi Pero’z yurish qiladi va Pero’z yengiladi. Mil.avv.457-yilda Badaxshon,
Toxariston, Chag’aniyonni bosib oladi.Poytaxti aniqlanmagan,
Zog’ariq,Bo’zsuv,Darxon, o’sha davrda qurilgan suv omborlari.
563-567-yillarda Turk xoqonligi
tomonidan bosib olinib tugatiladi.
|
|