Toshkent – 2023 Mavzu 1«Menejment va marketing asoslari» fanining predmeti, mohiyati, uning maqsadi va vazifalari hamda metodi

Ijtimoiy-demografik segmentlashning cheklanishlari. Bunda asosiy e’tibor segmentning paydo bo‘lishini izohlovchi omillarni tahlil qilish emas, balki uni tashkil qiluvchi kishilarga tavsif be-rishga qaratiladi. Mana shuning uchun ham ushbu segmentlashni tavsiflovchi segmentlash deb ataladi.
Sanoati rivojlangan mamlakatlarda ijtimoiy-demografik seg­mentlashning oldindan aytish imkoniyati pasayib boradi, chunki ularda turli ijtimoiy sinflarning iste’mol uslublari tobora standart-lashib boradi. Boshqacha qilib aytganda, yuqori daromadli guruh­ga mansub kishilarning xulq-atvori o‘rtacha daromadli kishilar-ning xulq-atvoridan, albatta, farqli bo‘ladi, degani emas. Shu­ning uchun, xaridorlarning xulq-atvorini izohlash va oldindan ayta olish uchun ijtimoiy-demografik segmentlashda qo‘shimcha ravishda tahlilning boshqa usullaridan ham foydalanish zarur. Bundan tashqari, bunday segmentlash markalardan birortasini tanlashda katta samara bermaydi. Bundan manfaatlarga ko‘ra va ijti-moiy-madaniy segmentlash dolzarbligi kelib chiqadi.
Foyda olish segmentatsiyasi - odamlar oladigan naflarning har xilligidan kelib chiqadi. Foydalar bo‘yicha segmentlashga Yankelovich tomonidan bajarilgan soatlar bozorini segmentlashni misol qilib olish mumkin. U turli qadriyatga ega 3 ta turli seg-mentni aniqladi.

• 
  „Tejamkor» segmenti - bu guruh iste’molchilari arzon narxli yaxshi ishlaydigan soatlar sotib oladi, agarda ular 1 yil davomida buzilsa, ular boshqasi bilan almashtiriladi (23 %).
  
• 
  „Chidamlilik va sifat segmenti» - bu guruh xaridorlar uzoq muddat ishlaydigan, sifat yaxshi va chiroyli soatlarni sotib oladilar va unga katta pul to‘laydilar (46 %).
  
• 
  „Simvolizm» segmenti —bu guruh xaridorlar o‘ziga xos tabiatli, estetik va emotsional qiymatga ega boigan soatlar bilan qiziqadilar. Bularga obro‘li markalari bo‘lgan soatlarni kiritish mumkin (31 %).
  

Ijtimoiy-madaniy segmentlash xuddi naf olish va ijtimoiy-de-mografik segmentatsiya kabi xaridorning tovarga bo‘lgan ehtiyoji bir xil yoki shu guruhning o‘zida boshqalar bo‘lishini o‘rganadi. Bu yerda masala xaridorning qiziqishi, fikri, faolligi, qadriyati kabi hayot tarzini yaratishga qaratiladi. Hayot tarzi bo‘yicha seg­mentlash psixografik segmentlash ham deb yuritilib, motivatsiya sohasida va yakka iste’mol jihatlari bo‘yicha yana ham ilgari siljishga harakat qiladi.