Toshkent – 2023 Mavzu 1«Menejment va marketing asoslari» fanining predmeti, mohiyati, uning maqsadi va vazifalari hamda metodi

Uchastka bo‘g‘inida boshqariluvchi ob’ektga ishchilarning ish joylari kiradi. Boshqaruv sub’ekti bo‘lib uchastka boshliqlari hisoblanadi.
Ish joylarida xam boshqarish mavjud bo‘lib, u boshqa ko‘rinishda amalga oshiriladi. Bunday boshqarish mexnat vositalarini, ya’ni buyumni boshqarish deyiladi.


2. Ishlab chiqarishni boshqarishda ob’ekt va sub’ekt tushunchalari


Menejment ob’ekti xaqida so‘z yuritganda, eng avvalo, ob’ekt so‘zining lug‘aviy ma’nosiga e’tibor berish kerak bo‘ladi. Shu ma’noda ob’ekt - bu:

• 
  bizdan tashqarida va bizning ongimizga bog‘liq bo‘lmagan xolda mavjud bulgan borliq, voqelik, moddiy dunyo, mavjudot;
  
• 
  kishi faoliyati, diqqat - e’tibori qaratilgan xodisa, predmet, shaxs;
  
• 
  xo‘jalik yoki mudofaa axamiyatiga ega bo‘lgan korxona, qurilish, ayrim uchastka va shu kabilar.
  

Demak, ob’ekt tushunchasi mikro voqelikdan (kishi va uning faoliyatidan) tortib, to makro voqelik (moddiy dunyo, jamiyat) darajasigacha bo‘lgan ma’noni o‘z ichiga oladi. Masalan, “Xaydovchi o‘z mashinasini boshqara ololmaganligi sababli u yo‘ldan chiqib ketgan”. Bu erda boshqaruv ob’ekti bo‘lib mashina hisoblanadi.
Yoki, “U kishi o‘zini juda yaxshi boshqara oladi”. Bu erda boqaruv ob’ekti bo‘lib kishi, shaxs hisoblanadi. Futbol komandasi yoki shaxar transporti xarakatini boshqarish. Tuman, viloyat, mamlakatni boshqarish va x.k. menejmentning yoki boshqarishning ob’ektlaridir.
Boshqarish ishini bajaruvchi idoralar va ularning rahbarlari menejmentning sub’ekti, ya’ni boshqaruv organlari yoki menejerlar - bashqaruvchilar bo‘lib hisoblanadi.
Shunday qilib xar qanday xodisa yoki jarayon negizi boshqariladigan ob’ekt va boshqaruvchi sub’ekt tizimlaridan tashkil topadi.


Menejment ob’ekti va sub’ekti

I. Makrodarajada

Mamlakat (respublika):
 qonun chiqaruvchi xokimiyat (Oliy majlis)
 ijro etuvchi xokimiyat (£zR VazirlarMaxkamasi)
 sud xokimiyati