Тошкент архитектура – Қурилиш университети “Қурилиш материаллари, буюмлари ва конструциялари технологияси”, кафедраси «Корхонада тайёрланган қурилиш конструкциялари»

Мустаҳкамлик бўйича нормал кесимларни ҳисоблаш. Қўйидаги шартнинг бажарилишини текшириб, таврли кесим учун ҳисоблашларни бажарамиз

Нсм<
Нсм
Шарт бажариляпти, демак, нейтрал ўқ токчанинг ички қисмидан ўтади :

1-жадвал бўйича ва топамиз.
Қўйидаги шартни текширамиз ; нинг қийматини қўйидаги формула бўйича аниқлаймиз:

бу ерда ; МПа.
, (2.32) шарт (А.П. Мандриков «Примеры расчета железобетонных конструкций») қониқтирилаяпти;
см см.
Қовурғалардаги кўндаланг арматуранинг юзини қўйидаги формула ёрдамида ҳисоблаб топамиз
см²
4 Ø 14 А-III, см² ни қабул қиламиз, бунда қовурғага иккитадан стерженлар жойлаштирилади (ҳар бир қовурғага биттадан бўйлама арматурани жойлаштирган ҳолда, 2 Ø 20 А-III, см² арматураларни назарда тутиш ҳам мумкин). Ушбу мисолда пролетда эгувчи момент эпюрасига мувофиқ равишда бўйлама арматураларнинг узилган қисмини (кесиб қўйилган қисмини) кўрсатиш мақсадида ҳар бир қовурға учун 2 Ø 14 А-III классли арматура қабул қилинган, бу билан арматура сарфини қисқартириш мумкин. Арматураларнинг икки қатор қилиб қўйилишида см см бўлади (бу ерда см ва см – бу ўлчамлар мос равишда бетоннинг ҳимоя қатлами ва стерженлар орасидаги масофа, см).
Мустаҳкамлик бўйича қия кесимни ҳисоблаш. кН. Ҳисобий қия кесимнинг бўйлама ўқдаги проекцияси ни ҳисоблаб топамиз. Сиқилган токчалар свесларининг (чиқиқларнинг) таъсири (икки қовурғали бўлган ҳол учун):

Олдиндан қамровчи сиқилиш бўлмаган ҳол учун коэффициент деб қабул қиламиз. Коэффициентлар йиғиндисини ҳисоблаймиз . Параметр
Нсм.
Ҳисобий қия кесимда , шу сабабли қия кесимнинг бўйлама ўқдаги проекцияси
см см; см
У ҳолда бетон орқали қабул қилинадиган кўндаланг куч (ички зўриқиш қисми), Н=75,7 кН, бу қиймат кН дан катта, шунинг учун ҳисоблашларнинг кўрсатиш бўйича кўндаланг арматуралар талаб қилинмайди.
Кўндаланг арматураларни конструктив нуқтаи-назардан келиб чиққан ҳолда қабул қиламиз Ø 6 А-I, см². Кўндаланг стерженларнинг қадамини конструктив талабларга мувофиқ ўрнатамиз см ва см дан катта бўлмаслиги лозим.
Узунлиги пролетнинг 1/4 (600/4=150 см) қисмига тенг бўлган таянч атрофидаги участкада кўндаланг стерженларнинг қадамини см да қабул қиламиз, пролет ярмининг ўртасидан бошлаб эса кўндаланг стерженлар конструктив талабларга кўра см қадамда қўйилади, лекин қадамларнинг ораси см дан ошиб кетмаслиги талаб этилади. Бўйлама қовурға каркаслар узунлиги ярмисининг ўрталарида кўндаланг стерженларнинг қадамини см да қабул қиламиз (10, а-расм).


10-расм. Бўйлама қовурғалар пролетида (оралиғида) стерженларнинг узилиш жойларни аниқлаш
а – арматуралаш схемаси; б – моментлар эпюри; в –кўндаланг кучлар эпюраси;
1 – ҳисоблаш эпюраси; 2 –худди шундай, арматуралаш бўйича амалий эпюра