Toshkent arxitektura va qurilish universiteti qurilish mexanikasi

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI QURILISH VAZIRLIGI
TOSHKENT ARXITEKTURA VA QURILISH UNIVERSITETI


Qurilish mexanikasi fanidan



MUSTAQIL ISH

Mavzu: Tashqi va ichki kuchlarni bajargan haqiqiy ishi

Guruh:________________ Bajardi:_______________ Tekshirdi:______________

TOSHKENT 2023-yil
Mavzu: Tashqi va ichki kuchlarni bajargan haqiqiy ishi


Reja:


1. Ko‘chishlar va ularni belgilash.
2. Tashqi va ichki kuchlarning haqiqiy bajargan ishlari.

Ko‘chishlar va ularni belgilash.
Ko‘chishlarni aniqlash qurilish mexanikasining muhim masalalaridan biri hisoblanadi. Qurilish konstruksiyalarining tashqi ta’sirlardan deformatsiyalanishi qurilish me’yorlarida ruxsat qilingan deformatsiya miqdoridan ortmasligi shart. Inshoot nuqtalarining deformatsiyalanishi natijasida berilgan holatidan yangi holatiga o‘tishiga ko‘chish deyiladi. Inshoot elementlarida ko‘chishlar asosan tashqi yuklar ta’siridan, temperaturaning o‘zgarishidan va tayanchlari qo‘zg‘alishidan hosil bo‘ladi.
I nshoot nuqtalarining ko‘chishlari
2 xil bo‘ladi. Chiziqli va burchakli. Chiziqli ko‘chishlar o‘z navbatida ikkiga bo‘linadi. Vertikal va gorizontal chiziqli ko‘chishlar. Inshoot nuqtalarining chiziqli ko‘chishini
Δ_ir, burchakli ko‘chishini j_ir bilan belgilanadi. (16.1-rasm). Birinchi indeks kesim ko‘chishining yo‘nalishini, 2-indeks esa bu ko‘chishning hosil bo‘lish sababini ko‘rsatadi.
Masalan:
- 2 nuqtadagi tashqi kuchdan hosil bo‘lgan vertikal ko‘chish.
- 2 nuqtadagi tashqi kuchdan hosil bo‘lgan gorizontal kuchish.
- 1 nuqtadagi tashqi kuchdan hosil bo‘lgan burilish burchagi.
Birlik ( ) kuch ta’siridan hosil bo‘lgan ko‘chishlar birlik ko‘chish deyiladi va d_iK bilan belgilanadi (16.2-rasm).

d₁₁ - birlik kuch yo‘nalishi bo‘yicha ta’siridan hosil bo‘lgan ko‘chish;
d₂₁ -birlik kuch yo‘nalishidagi ta’siridan hosil bo‘lgan ko‘chish.

Elastik sistemalarda ko‘chishlarni aniqlashda deformatsiyalanuvchi sistemalar quyidagi xususiyatlarga ega deb qabul qilinadi:

1.