Toshkent arxitektura va qurilish universiteti

Toshkent arxitektura va qurilish universiteti

Fakultet: Muhandislik qurilish infrakstruktura

fan: Falsafa

Bajardi: Reimberdiyev S

Tekshirdi: Elmurotov J.Sh

Mavzu:

Kategoriya tushunchasi va ularning turlari

I. Kirish II. Asosiy qism (a) Kategoriya tushunchasi (b) Kategoriya turlari (c) Borliq va materiya kategoriyalari. III. Xulosa VI. Foydalanilgan adabiyotlar

Kirish Insoniyat yaratgan ma’naviy boyliklar orasida falsafa ilmida to’plangan hikmatlar xazinasi, atoqli faylasuflar merosi , ularning asarlari muhim o’rin tutadi. Har bir davrning buyuk donishmandlari o’z yurti va xalqining tafakkuri, ruhiyati hamda orzu intilishlarini falsafiy ta’limotlarida ifoda etganlar, jamiyat farovonligi va millat ravnaqi uchun xizmat qiladigan yuksak g’oyalarni o’rtaga tashlaganlar. Xalqni buyuk maqsadlar sari yetaklovchi bu g’oyalarning muayyan davr mafkurasiga aylanishida falsafiy bilimlar katta ahamiyat kasb etadi. Falsafa qadimgi fan. Olam va odamlar o’rtasidagi munosabatlar, inson qadri va umrning mazmuni, o’zaro aloqadorlik va taraqqiyotning umumiy qonuniyatlari falsafaning asosiy mavzulari hisoblanadi.

Kategoriyalar (yun. kategoria — mulohaza, fikr; belgi) — voqelikdagi hodisalar va bilishning muhim, umumiy xususiyat hamda munosabatlarini aks ettiruvchi eng umumiy va asosiy tushunchalar. Kategoriyalar bilish va ijtimoiy amaliyot tarixiy taraqqiyotining umumlashgan natijasi boʻlib vujudga kelgan. Kategoriya haqidagi ilk taʼlimot qadimgi Hindistonning ayrim falsafiy maktablarida uchraydi. Yunon faylasufi Platon dunyodagi narsa va hodisalar tushunchalarning ifodasi shaklida hosil boʻladi deb hisoblaydi.

Platon (mil av. 428-348)

Yunon faylasufi, platonizm asoschisi. Ustozi Suqrot va shogirdi Arastu bilan birgalikda G’arb madaniyatini shakllantiradi. Platon matematik, yozuvchi hamda Afinadagi ilk akademiya asoschisi bo’lgan. Suqrot unga Plutot (keng yelkali, keng ko’krakli) deb nom qo’ygan.