Toshkent axborot texnologiyalari universiteti akt sohasida iqtisodiyot va menejment fakulteti 130 – 20 gurux talabasi shavkatov behruzning fond bozorida biznes fanidan ‘birja bozorlarida kliring va hisob kitoblar’ mavzusida bajargan ishi

Zamonaviy Kliring hisob-kijeb birazizimlari quyidagi shart-sharotlar tufayli vujudga keldi. Birinchidan, bu quyidaglar uchun mos keluvchi texnologik Imkoniyatlarning mavjudligt: makan amilini bartaraf qilish va axborot uzatish uchun vaqtal qisqartirish (masalan, global tez llaydigan aloqa tizimlarining mavjudligi): katta hajmdagi birja massivlari va ularga yo'ldosh axborotlami qayta ishlash (ma'lumotla to'plamini saqlash va hisob-kitob elektron tizimlari yaratish); *pul mablag larin va halqaro bank hisob-kitob tizimlari). u bajardi bexato o'tkazish (milliy) Ikkinchidan, kliring va hisob-kitob uchun ixtisoslashgan tashkilotlar va birja strukturalari tashkil qilish: kliring (hisob-kitob) palatalari, fond-depozitariylar, reestr egalari va hk. Uchinchidan, kliring va hisob-kitob mexanizmlarini ishlab chiqish va muntazam takomillashtirib borish V.UZ

Eng umumlashtirilgan ko'rinishda birja kliring va hisob-kitoblarining quyidagi asosly funktsiyalarini ajratib ko'rsatish mumkin. a) tuzilgan birja bitimlarini ro'yxatga olish jarayonini ta'minlash (bitimlar haqida axborot berish va olish, in tekshirish va tasdiqlash, royxatga olish va hk.): b) royxatga olingan bibular hisobini yurish (bozor turlari, qatnashchilar, iro muddati va hokazolar bo'yicha); v) birja bozori qatnashchilaming o`zaro majburiyat va to'lovlarini hisobga olish: g) birja bitimlarining kafolatli ta'minlanishi (nirli shakllarda): dy pul hisob-kitoblarni tashkil qilish; e) tuzilgan bija bitimi bo'yicha hiria movizin yetkazib berishni ta'minlash

1. Kiring var hisob- toplarning zich mohiyati va funktsiyalari Kliring bu 46 zaro talab va majburiyatlarni hisobga olishdir. Birja kiiringi bu-birja savdosi qatnashchilari o'rtasida kim, nimani, kimga va qaysi muddatda qarzligini belgilashga asoslangan kliring Hisob-kitoblar bu birja kliringi davomida aniqlangan, yakuniy natijasi - odatda birja bitim ob'ektin! sotuvchidan xaridorga o'tkazish bo'lgan majburiyatlarni bajarish, shuningdek, kandoning sotuvchi bilan shartnoma shartlari bo'yicha pul hisob-kitobi jarayonidir. Kliring va hisob-kitobla zarurati bozor savdosining zamonaviy tashkil qilishdan kelib chiqadi.