Тошкент давлат аграр университети ва андижон қишлоқ ХЎжалиги институти ҳузуридаги илмий

3 – оралиқ майдонида юриб ОВХ-28 трактор пуркагичи ёрдамида ишлов бериш, 4 кунгабоқар ҳам шу 
 тарзда экиб ҳимояланади, 5 – баланд бўйли маккажўхорига ён томонлама кимёвий ишлов бериш,
6 – ОВХ-28 бунга ҳам ишлов бера олади. 
Технология оддийдир уни ижро этиш учун 2 та шарт қўйилади. 
Биринчиси ўсимликни экиш пайтида ҳар 28 қатордан кейин 4-8 қаторни 
ташлаб (экмай) кетиш зарур (у ерга кейинчалик бирорта паст бўйли ўсимлик 
экилади) ва, иккинчиси – хўжаликларда ён тарафга пуркашга қодир (ОВХ-28) 

---

17
трактор пуркагичи бўлиши керак. Диссертацияда бу соҳада ўтказилган дала 
тажрибалари ҳар томонлама ифодалаб берилган. 
Диссертациянинг “Зараркунандаларнинг маккажўхорига етказади-
ган зарари ҳамда уларга қарши ўтказиладиган курашнинг хўжалик ва 
иқтисодий самарадорлиги” деб аталган еттинчи бобида ўсимликнинг 
ҳосилдорлиги (бир хил агротехник шароитларда) уни қайси ўсиш давридан 
бошлаб ва қайси зараркунандалар билан зарарланишига боғлиқлиги кўрсатиб 
берилган. Табиийки, энг юқори зарар (74,6% ҳосил озайган) ўсимликларни 
барча кемирувчи ва қисман сўрувчи (ширалар) ҳашаротлар билан зарар-
ланган вариантда олинган. Яна, ҳар бир маккажўхори ўсимлигига зарарку-
нандалар томонидан етказиладиган зарар, ўсимликнинг қайси ўсиш даврида 
зарарланганлигига боғлиқ эканлиги ҳам кўрсатиб берилган. Мисол учун, 
назорат ўсимликларидан (100% зарарланиб, ҳимоя қилинмаган) гектар 
ҳисобида 91,5 ц дон олинган бўлса (биологик ҳосилдорлик), бу ҳимоя қилин-
ганларга нисбатан 45,0% оздир.
5-жадвал 
Эрта муддатларда экилган кечки нав маккажўхорини зараркунандалардан 
кимёвий ҳимоя қилишнинг иқтисодий самарадорлиги 
Хўжаобод тумани, “Карнайчи” М.Ф.Й., “Сурайёхоним орзуси” ф/х, 27.04 – 26.10. 2015 й.
№