Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti b. B. Berkinov, D. S. Ashurova, M. K. Abdullaeva, G. E. Zahidov

33

---

Nazorat va muhokama uchun savollar.
1. Modellashtirish usullari?
2. Prognozlash modellarining turlari?
3. Mahsulot nomenklaturasiga qarab modellami qanday
turlarga bo’lish mumkin?
4. Tarmoqlararo balans modellarini o’ziga xos xususiyati nimadan 
iborat?
5. Ko’p omillik modellami xususiyati nimadan iborat?
6. Eko siyosat modellar to’g‘risida nimalami bilasiz?
7. Prognozlash modellarining roli?
8. Makroiqtisodiy modellaming mohiyati?
Asosiy adabiyotlar.
1. I.A.Karimov Jahon moliyaviy- iqtisodiy inqirozi, O ’zbekiston 
sharoitida uni bartaraf etishning yo’llari va choralari-T.: O’zbekiston, 56 b.
2. 
Abdullaev 
A.M., 
Abdurahmanov 
O.K., 
Zokirova 
N.K. 
Prognozirovanie i modelirovanie nasiionalnoy ekonomiki. Uchebnik. - Т.: 
Fan va tehnologiya, 2007. - 576 s.
3. Abdullaev A.M., Irmatov M.M., Haydarov M.T., Ashurova D.S. 
Iqtisodiy va ijtimoiy rivojlanishni prognozlashtirish. O’quv qo’llanma. - 
Т.: TDIU, 2006. - 249 b.
4. 
Irmatov 
M.M., 
Haydarov 
M.T. 
Iqtisodiy 
va 
ijtimoiy 
rivojlantirishning prognozlashtirish. O ’quv qo’llanma. - Т.: TDIU, 2004.
5. Li A.N. Maqalliy tuzilmalami ijtimoiy-iqtisodiy rivoj lantirishni 
prognoz qilish. O’quv qo’llanma. O ’zbekiston yozuvchilar uyushmasi 
Adabiyot jamharmasi nashriyoti. - Т.: 2004.
34

---

VI BOB. MINTAQA SANOATI KO’RSATKICHLARINI 
PROGNOZLASHTJMSHNING USLUBIY ASOSLARI
6.1. Sanoat tarmoqlari tarkibi.
Sanoat mahsulotlari ishlab chiqarishni prognoz qilish uchun birinchi 
navbatda sanoat tarkibi va uning asosiy ko’rsatkichlarining moqiyatini 
tushunib olishimiz lozim.
Sanoat tarmoqlari tarkibi mamlakatning rivojlanish darajasiga ko’ra 
oshib boradi. Mamlakat qanchalik industrial rivojlangan bo’lsa, 
mamlakatdagi sanoat tarmoqlari izchil rivojlanib boradi va bir sanoat 
tarmog’i boshqa qo’shni tarmoqni rivojlanishiga qulay sharoit yaratib 
beradi. Masalan, rangli metallurgiya sanoatini rivojlanishida, kimyo 
sanoatining ta’siri sezilarli va kimyo sanoati rivojlanishi metallurgiya 
sanoatida rangli metall resurslaridan foydalanish samaradorligi yuqori 
bo’ladi. SHuning uchun ham sanoat mahsulotlari ishlab chiqarishni 
prognoz qilishda sanoatning qaysi tarmog’i kengayadi va aksincha qaysi 
tarmog’ida qisharish bo’lishini hisobga olish muhimdir. qisqa ko’rinishda 
sanoat tarkibini quyidagi jadvalda ifodalashimiz mumkin:
l~ jadval