Tоshkеnt dаvlаt iqtisоdiyot univеrsitеti buхgаltеriya hisоbi kаfеdrаsi

«Standart-kost» tizimi bo‘yicha hisobini tashkil etish

«Standart-kost» hisob tizimidagi asosiy talab — bu xarajatlarning belgilangan normalaridan chetlanishlari ustidan nazorat bo‘lib, u xarajatlar standartlarini takomillashtirishga imkon beradi
. «Standart-kost» hisob tizimi quyidagi afzalliklarga ega
«Standart-kost» tizimida chetlanishlar boshqa tizimlardan ko‘ra tezkor va ancha aniq hisoblanadi
— ishlab chiqarish texnologiyalarini modemizatsiya qilish va qoMlashga ko‘maklashadi. Investitsiyalar asosan tejamli texnologiyalarga yo‘naltirilishi lozimligi sababli, ishlab chiqarish texnologiyalari doimo qayta ко‘rib boriladi
. Zarur paytda foydalanilayotgan ayrim elementlargina emas, balki butun texnologiya
Chetlanishlarni o‘rganishda e’tibor reja va normativlar mos kelmaydigan obyektlarga qaratiladi.

«Standart-kost» hisob tizimida xarajat moddalari bo'yicha chetlanishlarni turkumlash

C

Chetlanish turlari
Chetlanishlarni tavsiflovchi ko’rsatkichlar va ularning hisob kotobi
I Xom-ashyo -
Xom-ashyo qiymatidagi chetlanishlar
--Xom –ashyo birligining narmativ tannarxi
--Haqiqiy baho
Sotib olingan xom-fshyo qiymati
To’g’ri material xarajatlari chetlanishini grafik ko’rinishida quydagicha izoxlash mumkun
Sotib olingan materiallar
Haqiqiy Haqiqiy
Materiallar zaxirasi
Haqiqiy Narmativ
x boho
Tugallanmagan ishlab ciqarish
Haqiqiy x Normativ
Soni boho
soni
x
boho
soni
To’ri material xarajatlarni bohosidan chetlanish
To’ri material xarajatlarning sarfidan chetlanish
Ikkalasini farqi teng bo’ladi =

misol

xo‘jalik yurituvchi subyekti uy-ro‘zg‘or buyumlari
ishlab chiqaradi va sotadi. O‘tgan yil yakuni bo‘yicha buxgalteriya
schyotlarida quyidagi qoldiqlar mavjud:
(ming so’m hisobida)
Pul mablag‘lari 15 450
Olinadigan schetlar 19 9002
Materiallar zaxirasi 18 510
Schetlarning nomi Mablag’lar(pul birligida
1
2
3
(Ming so’m hisobida)