Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti soatov n. M., Nabiev g. N., Sayfullaev s. N


Normal chiziqli tenglamalar sistemasining koeffitsiyentlarini hisoblash


Download 1.88 Mb.
bet53/97
Sana02.06.2024
Hajmi1.88 Mb.
#1835926
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   97
Bog'liq
Статистика маъруза матнлари

Normal chiziqli tenglamalar sistemasining koeffitsiyentlarini hisoblash.



Xo`jaliklar

1 ga mineral o`g`itlar (shartli birliklarda), s/ga, x

Paxta hosil-dorligi, s/ga, y

x2

y2

y∙x



hosila ishorasi

hosila ishorasi



A

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 -
2 -
3 -
4 -
5 -
6 -
7 -

3
3
4
4
5
6
6

25
20
28
30
31
35
33

9
9
16
16
25
36
36

625
400
784
900
961
1225
1089

75
60
112
120
155
210
198

23,65
23,65
27,29
27,29
30,94
34,59
34,59

-
-
-
-
+
+
+

-
-
-
+
+
+
+

559,32
559,32
744,44
744,44
957,28
1196,4
1196,4

Jami

x=31

y=202

x2=147

y2=5984

xy= 930

202










Bu ma`lumotlarni (10.1) formulaga qo`yib, normal chiziqli tenglamalar tizimini ushbu ko`rinishda yozishimiz mumkin.



bundan (10.2) binoan ;
(10.3) ga binoan esa .
Shunday qilib korrelyatsion bog`lanish regressiyasining to`g`ri chiziqli tenglamasi quyidagicha:

Demak, g`o`zaga berilgan har bir sentner o`g`it hosildorlikni o`rtacha 3,65 s/ga oshiradi. O`g`it berilmagan maydondan 12,7 s/ga hosil olinishi nazariy jihatdan kutiladi. Bu tenglamaga x ning har bir qiymatini qo`yib, mineral o`g`itgagina bog`liq bo`lgan hosildorlikning nazariy darajalarini aniqlash mumkin. (10.2-jadval, 6-ustunga qarang)
Paxta hosildorligining haqiqiy va ushbu nazariy darajalari orasidagi farqlar boshqa noma`lum omillar ta`siri ostida yuzaga chiqqan. Regressiya tenglamasining a0 hadi ozod had deb ataladi va u musbat yoki manfiy qiymatlarga ega bo`lishi mumkin.
Bog`lanish zichligini baholashda haqiqatga qo`pol yaqinlashish sifatida nemis psixiatri G.T.Fexner taklif qilgan me`yordan foydalanish mumkin. Bu ko`rsatkich bir xil ishorali juft tafovutlar soni bilan har xil ishorali juft tafovutlar soni orasidagi ayirmani bu sonlarning yig`indisiga nisbati bilan aniqlanadi:


(9.4)
Bu yerda A- bir xil ishoraga ega bo`lgan ayirmalarini umumiy soni;
B - har xil ishorali ayirmalarini umumiy soni.
10.2-jadval 7 va 8-ustunlarida ayirmalarining ishoralari ko`rsatilgan. Bir-biriga mos juft ishoralar soni A=6, mos bo`lmagan juft ishoralar soni B=1.

Ammo Fexner koeffitsiyenti belgilarning o`rtachadan tafovutlarini hisobga olmaydi, vaholanki ular turlicha miqdoriy ifodaga ega bo`ladi. To`g`ri chiziqli bog`lanishning zichlik darajasi korrelyatsiya koeffitsiyenti bilan baholanadi:


(9.5)

Korrelyatsiya koeffitsiyenti -1 bilan +1 orasida yotadi. Musbat ishora to`g`ri bog`lanish, manfiy ishorada esa teskari bog`lanish ustida so`z boradi.


9.2-jadval ma`lumotlariga binoan:



Korrelyatsiya va regressiya koeffitsiyentlari orasida quyidagicha o`zaro bog`lanish mavjud:
(9.6)
Ozod had esa
Korrelyatsiya koeffitsiyentining kvadrati determinatsiya koeffitsiyenti deb ataladi va u natijaviy belgi umumiy o`zgaruvchanligining qaysi qismi o`rganilayotgan omil x hissasiga to`g`ri kelishini ko`rsatadi.

Download 1.88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   97




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling