Tortilgan arifmetik o`rtacha.Agar X belgining n miqdorlari
, , ,..., yoki ( )
mos tartibda
f1, f2, ....., fn yoki fi ( )
martadan kuzatilgan bo`lsa, o`rtacha arifmetik miqdorning umumiy ifodasi
(7.2)
bo`ladi. Bu tortilgan arifmetik o`rtacha formulasidir, bunda fi - o`rtachaning vazni deb ataladi. Yuqoridagi misolda ishchilarni bir kunlik mahsulot hajmi bo`yicha guruhlasak;
Mahsulot dona
|
0
|
2
|
4
|
6
|
Ishchilar soni
|
2
|
4
|
1
|
3
|
Bundan:
dona.
Oraliqli variatsion qatorlarda arifmetik o`rtachani hisoblash tartibi.Oraliqli qatorlarda o`rtacha miqdor guruhiy o`rtachalarni va ulardan umumiy o`rtachani aniqlash yo`li bilan topiladi, shuningdek nisbiy miqdorlar asosida ham ularni shu tartibda hisoblash mumkin.
Buning uchun dastlab har bir oraliqli guruh uchun uning quyi va yuqori chegaralari yig`indisining yarmiga teng qilib guruhiy o`rtachalar hisoblanadi, so`ngra butun qator bo`yicha umumiy o`rtacha aniqlanadi.
Nisbiy miqdorlar qatori uchun o`rtachani aniqlash masalasiga kelsak, u holda o`rtacha miqdor mazmunan o`rtalashtirilayotgan nisbiy miqdorlar singari mantiqiy tuzilishga ega deb qaralgandagina bu masala to`g`ri yechilishi mumkin. Masalan,
Do'stlaringiz bilan baham: |
