Toshkent davlat pedagogika universiteti ilmiy axborotlari ilmiy-nazariy jurnali

TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI ILMIY AXBOROTLARI 2021/ 8 - SON 
174 
Hayvonlar hayotini o‗rganganingizda, ularning odatlari, ovqatlari va xulq-
atvorini bilib olasiz. Siz ularning barchasi birlashtirilganligini ko‗rasiz. Bir tur yo‗q 
qilinganida, boshqalari zarar ko‗radi. Shunday qilib, nima uchun bu hayvonlar va 
ularning yashash muhitini saqlash muhim ekanligi aniq bo‗ladi.
Zoologiya nima uchun muhimligini tushuntirish uchun, shuni ta‘kidlash 
kerakki, bu tabiatni yaxshiroq tushunishga olib keladi. Insonning tabiatdagi rolini 
bilish, ya‘ni iqtisodiy taraqqiyotda hech qanday yomonlik yo‗q. Lekin bu yomg‗irli 
o‗rmonlarni yo‗q qilish yoki butun turlarni yo‗q qilish evaziga bo‗lmasligi kerak. 
Qachonki, biz tabiatga zarar yetkazsak, albatta buning javobi boʻladi. Daraxtlarni 
kesib, o‗rmon yovvoyi tabiatini yo‗q qiling, suv toshqini sodir bo‗ladi. Hayvonlarni 
uylaridan haydab chiqaring, ular vaboga aylanadi. Tabiiy ofatlar sodir bo‗lganda, 
moddiy xususiyatlar va hayvonlar o‗ldiriladigan narsalar yo‗q qilinadi. Qisqasi, 
ko‗proq muammolar paydo bo‗ladi. Faqat siz hayvonlar haqidagi faktlarni 
tushunganingizda, bu muammo va boshqalar shunga o‗xshash muammo aniq bo‗ladi. 
Siz mohir bo‗lishingiz shart emas, lekin nega zoologiya muhimligini bilish hamma 
uchun yaxshi xizmat qiladi. Mavzu haqida bilib, nima uchun tabiiy o‗sish bilan 
iqtisodiy o‗sishni muvozanatlash juda muhim ekanligi ayon bo‗ladi. 
Zoologiya - bu har xil sohadir, lekin, ehtimol, bu siz izlayotgan mavzu emas. 
Agar sizga ba‘zi jihatlar yoqsa, boshqalari yoqmasa, zoologiya darajasiga ko‗plab 
alternativalar mavjud, ular ham boy imkoniyatlarni taqdim etadi:
Hayvonlar haqidagi fanlar: Zoologiya singari, bu mavzu hayvonlarga 
qaratilgan, lekin odamlar tomonidan ishlatiladigan uy hayvonlari. Odatda, hayvonot 
fanlari bitiruvchilari qishloq xo‗jaligi sohasida ishlashadi. 
Hayot fanlari: Ko‗pgina universitetlar ―Hayot fanlari‖ deb nomlangan ilmiy 
darajalarni taklif qilishadi va bu ko‗pincha biologiya bilan bog‗liq bo‗lgan turli xil 
fanlar uchun keng atama hisoblanadi. 
Ekologiya: Turli xil organizmlarning bir -biri bilan va ularning atrof -muhit 
bilan o‗zaro ta‘sirini bilib oling. 
Atrof -muhitni boshqarish: yashash joylarining o‗zgarishini kuzating va 
boshqaring, tabiiy muhitni muhofaza qilish va optimallashtirishni ta‘minlang. 
Veterinariya tibbiyoti: Hayvonlarga ta‘sir qiladigan barcha kasalliklar, 
kasalliklar va kasalliklarni davolash va boshqarishdir. 
Bu yondashuvga hozirda katta e‘tibor qaratilmoqda, chunki u insonning 
biologik merosi, ya‘ni insoniy bo‗lmagan shakllardan tarixiy kelib chiqishi haqida 
foydali ma‘lumot beradi. 
Zoologiyaning ilmiy tasnifi - bu zoologlar organizmlarni biologik turiga, 
masalan, tur yoki turga qarab guruhlash va tasniflash usuli. Biologik tasnif - bu ilmiy 
taksonomiyaning bir shakli. Zamonaviy biologik tasnif turlarini umumiy jismoniy 
xususiyatlarga ko‗ra guruhlagan Karl Linneyning ishidan kelib chiqadi. O‗shandan 

---