Toshkent davlat pedagogika universiteti tabiiy fanlar

τ = Ғ(Х ,С, V) (11-11)
bu erda: g-reaktorda reagentlarni bo'lish vaqti, X -reagentlarni tayyor mahsulotga aylanish darajasi, S-reagentlarni boshlang'ich konsentrasiyasi, V- kimyoviy jarayon tezligi.

Kimyoviy reaktorlarni hisoblash quyidagi bosqichlarda amalga oshiriladi:

- termodinamika va gidrodinamika qonunlariga ko'ra kimyoviy jarayonning yo'nalishi aniqlanadi, jarayonning boshlang'ich va oxirgi qiymatlariga asosan qaror topadigan muvozanat sharoitlari belgilanadi;
- reaktorni issiqlik va moddiy balansi tuziladi;
muvozanat holatidagi va harakatlanayotgan parametr qiymatlariga ko'ra jarayonni harakatlantiruvchi kuchi aniqlanadi hamda kinetika qonuniyatlariga asosan jarayon tezligi koeffisienti topiladi;
- olingan qiymatlar asosida reaktorni asosiy o'lchamlari aniqlanadi: sig'imi, ko'ndalang kesim maydoni, qizdirish (sovutish) yuzasi, fazalararo kontakt yuzasi kabilar.
Hisoblash quyidagi umumiy bog'lik asosida olib boriladi:
А = (11.12)
bu erda: А - reaktor asosiy o'lchami,
m- birlik vaqt ichida qayta ishlangan modda miqdori,
Δ - jarayonni harakatlantiruvchi kuchi,
К - jarayon tezligi koeffisienti.
Kimyoviy reaktorlar klassifikasiyasi uchta prinsipga asoslanadi: bosqichlarni tashkiliy-texnik tuzilishi, issiqlik rejimi xarakteri, komponentlarni harakatlanish rejimi.
Bosqichlarni tashkiliy texnik tuzilishiga ko'ra reaktorlar davriy harakatlantiruvchi va uzluksiz harakatlanuvchi turlarga bo'linadi.
Davriy harakatlanuvchi reaktorlarda ma'lum vaqt oralig'ida reagentlar konsentrasiyasi kamayishi natijasida jarayonni harakatlantiruvchi kuchi pasayadi. Bu esa reaktorlarni ish tartibi vaqt davomida barqaror emasligi hamda jarayon tezligini berilgan darajada ushlab turishni tenglashtirish maqsadida jarayon parametrlari (temperatura, bosim)ni o'zgartirib turish talab etiladi.
С,Т,Р
Со