Тошкент давлат техника университети ҳузуридаги илмий даражалар берувчи dsc

 
2-расм. Пахта-тўқимачилик корхоналарини кластерлашнинг иқтисодий 
механизми элементлари
12
 
Бизнинг 
фикримизча, 
ташкил 
этилаѐтган 
пахта-тўқимачилик 
кластерларини қишлоқ хўжалиги иқтисодиѐтида пахта етиштиришнинг 
салмоғи катта ҳудудларда ташкил этиш лозим. Натижада, пахта толасини 
ўзларида қайта ишлаш орқали ўша ҳудуднинг енгил саноат тармоғи ҳам 
ривожланиб, ҳудуднинг иқтисодий-ижтимоий ҳаѐтини ўсишига хизмат 
қилади. 
Пахта тўқимачилик корхоналарини кластерлашнинг иқтисодий 
механизмлари кўрсатилган 2-расмдан кўриш мумкинки, ушбу 
механизмларни шартли равишда учта гуруҳга бўлиш мумкин: солиқлар 
тизими; божхона тизими; давлатнинг иқтисодий кафолатлари ва бошқалар.
12
 Муаллиф ишланмаси 
Солиқлар тизими 
Солиқ имтиѐзлари 
Табиий ресурслар 
тўловига нисбатан 
солиқ 
Солиқ тизимида 
дифференциялаш
усулларини 
Амортизация 
сиѐсати 
Божхона тизими 
Божхона тўловидан 
озод қилиш 
(қисқартириш) 
Теника-технологиялар ва 
хом ашѐ импорти бўйича 
имтиѐзлар 
Божхонадан ўтиш 
жараѐнини 
соддалаштириш
Давлат кафолати ва 
бошқалар 
Қонун томонидан 
давлат кафолатининг 
белгиланиши 
Айрим 
ҳаражатларнинг
давлат томонидан 
қопланиши 
Давлат томонидан 
кўрсатиладиган
хизматлар 
бўйича 
имтиѐзлар 
Иқтисодий механизм 

---

21 
3-расмда кластерлашнинг ташкилий - институционал механизмлари 
кўрсатилган бўлиб, унда банк тизимини алоҳида кўрсатиб ўтишни лозим 
топдик. Чунки пахта-тўқимачилик кластерларини ташкил этишнинг, айниқса 
дастлабки босқичида улар фаолиятини турли манбалар ҳисобига 
молиялаштириш масалаларига алоҳида урғу беришни талаб қилади. Расмда 
хомашѐ сифатида фақат пахта маҳсулоти кўрсатилган, аммо бошқа табиий 
толалар ҳамкорлар томонидан тайѐрланиши мумкинлиги ҳам инобатга олиш 
керак.