Тошкент давлат техника университети ҳузуридаги илмий даражалар берувчи dsc

чиқариш таннархи кўрсаткичлари
14
 
№ 
Харажат моддалари 
Бир дона маҳсулот 
таннархи, сум 
Бир дона 
маҳсулот 
таннархи, сум 
2020 йил 
2021 йил 
1 
Ишлаб чиқаришдаги моддий 
харажатлар (хом ашѐ ва бошқа моддий 
характердаги харажатлар) 
167543,0 
163373,0 
2 
Ишчининг иш ҳақи харажати 
15868,0 
14365,0 
3 
Ягона ижтимоий тўлов 
1904,0 
1724,0 
4 
Асосий ишлаб чиқариш фондларининг 
амортизацияси 
385,0 
344,0 
5 
Бошқа ишлаб чиқариш харажатлари 
635,0 
575,0 
Маҳсулот таннархи
186335,0 
180381,0 
А
таннарх
= МТ
амалдаги
– МТ
лойиҳа
= 
186335,0 
- 
180381,0
= 5954,0 сум 
2020 ва 2021 йил маҳсулотлар таннархини солиштириб кўрадиган 
бўлсак, лойиҳадаги маҳсулотимизни газламаси нархи юқори бўлишига 
қарамасдан бирлик маҳсулот учун материал сарфини камайиши ва маҳсулот 
ҳажмининг ошиши эвазига маҳсулот таннархи 5954,0 сўмга камайди.
С
2020
=МТ*М
й 
= 
186335,0*
50649= 9437681 минг сўм 
С
2021
=МТ*М
й 
= 
180381,0*
50670= 9139905 минг сўм 
Маҳсулот ишлаб чиқариш учун хомашѐ ва асосий материалларга 
кетадиган харажатларни ҳисоблаб чиққанимизда лойиҳалаштирилаѐтган 
маҳсулотимизни асосий матосига модал толаси қўшилиши ҳисобига нархини 
ошишигига қарамасдан материал сарфини камайиши ҳисобига амалдаги 
битта маҳсулотга қараганда лойиҳадаги битта маҳсулотга 4074 сўмлик кам 
харажат қилинди. 
Пахта-тўқимачилик кластерларининг хомашѐ таъминоти учун берилган 
ўзига ва фермер хўжаликларига тегишли бўлган ер майдонларининг 
бонитети 60 баллдан юқори бўлган ҳолатда нисбатлари фоиз ҳисобида 50/50 
бўлганда кластерларда хомашѐ таъминоти барқарорлиги паст бўлади, 70/30 
бўлганда эса кластернинг улуши баландлиги ҳисобига фермер хўжаликлари 
манфаатларига зид қарор қабул қилиш имконияти кўп булади. Шунинг учун 
14
Муаллифнинг ҳисоб-китоблари асосида тузилган 

---

23 
энг мақбул нисбат ситфатида 60/40 тавсия этилган. Ушбу нисбатда хомашѐ 
таъминоти 
барқарорлиги 
ҳам, 
фермер 
хўжаликларининг 
кластер 
бошқарувидаги манфаатлари ҳам таъминланган бўлади. 
Кластер иштирокчилари ўртасида узвий алоқаларнинг ўрнатилиши 
ҳисобига тадқиқотчилар томонидан яратилаѐтган янги ишланма ва 
технологияларнинг инновацияларга, инновацияларнинг эса рақобат 
устунлигига айланиши учун самарали механизм юзага келади. Тадқиқот 
ишида тайѐр тикувчилик маҳсулотларини ишлаб чиқаришга ихтисослашган 
пахта-тўқимачилик кластерларида саноат-ишлаб чиқариш жараѐнининг 
кетма-кетлиги тавсия этилган (4-расм).