Toshkent davlat texnika universiteti

Qanday operatsion tizimlar bo‘ladi? 

Ko„rganingizdek,  operatsion  tizimga  bo„lgan  talablar  shunchalik  bir-biriga  qarama-qarshiki, 

ularning hammasini baravariga qoniqtirish dargumon. 

Ko„p masalalilik ishonchlilikka zid. Bir vaqtning o„zida qanchalik ko„p dasturlar ishlasa, ular 

orasida  konfliktlar  shunchalik  tez  sodir  bo„lishi  mumkin,  bu  kompyuter  «osilib  qolishiga»  olib 

keladi. 

Do„stonalik oddiylikka zid, chunki haqiqiy do„stonalikka erishish – bu oddiy emas, balki o„ta 

murakkab masala. 

Tarmoqda  ishlay  olish  qobiliyati  xavfsizlikka  zid.  Bir  tarafdan  biz  kompyuterimizning  butun 

dunyodan informatsiyani bemalol ola olishini va boshqa kompyuterlar bilan muloqotda bo„la olishini 

istaymiz, ikkinchi tarafdan esa, kompyuterimiz informatsiya bilan birga, virus olishi mumkinligidan 

qo„rqamiz.  Xullas  kalom,  biz  maksimal  qulayliklarga  ega  bo„lishni  xohlaymiz,  lekin  buning  uchun 

ko„ngilsizlikka ega bo„lishni hech ham istamaymiz. 

Xulosa bitta: har xil ishlar uchun turli operatsion tizimlarni qo„llashimiz kerak. 

 

MS-DOS 

MS-DOS  tizimi  eng  ishonchli  tizim  hisoblanadi,  lekin  uni  na  qulay  va  na  do„stona  deb 

bo„lmaydi.  U  bilan  ishlashni  osonlashtirish  va  uni  «shaffof»  qilish  uchun  maxsus  dasturlarni 

qo„llashadi.  Ularni  «qobiq»  («оболочка»)  deb  atashadi.  Shunday  qobiqlardan  biri  –  Norton 

Commander dasturi – siz, balki, u bilan tanishdirsiz. 

MS-DOS  yuqori  ishonchliligi  tufayli  ko„pincha  maxsus  texnikaviy  operatsiyalarni  bajarish 

uchun foydalaniladi. Masalan, umidni uzsa ham bo„ladigan darajada ishdan chiqqan kompyuterlarni 

reanimatsiya  qilishni,  uni  MS-DOS  vositalari  yordamida  tiriltirishdan  boshlashadi.  Ko„p  hollarda 

MS-DOS yordamida hech ham ishlashni istamayotgan dasturlarni ishga tushirishga harakat qilishadi.