1.2-MISOL. М(1;2;-4) nuqta yasalsin.
Yechish. 0х o’qda koordinatasi 1 ga teng nuqtani olib undan 0у o’qqa parallel to’g’ri chiziq o’tkazamiz. Shuningdek 0у o’qda koordinatasi 2 ga teng nuqtani olib undan 0х ga parallel to’g’ri chiziq o’tkazamiz. To’g’ri chiziqlarning kesishish nuqtasini Р orqali belgilaymiz. Р orqali 0z o’qqa paralel to’g’ri chiziq o’tkazib undan pastga tomon 4 birlikka teng kesma ajratamiz. Ana shu kesmaning oxiri М(1; 2; -4) nuqtani aniqlaydi.
QUTB KOORDINATALARI
Qutb koordinatalar sistemasi qutb deb ataluvchi nuqta, shu nuqtadan chiquvchi va qutb o’qi deb ataluvchi nur, uzunlikni o’lchash uchun masshtabning berilishi bilan aniqlanadi. Bundan tashqari qutb sistemasining berilishida nuqta atrofida qanday burilishlar musbat hisoblanishi ham berilishi kerak. Odatda ‘soat strelkasi’ yo’nalishiga teskari bo’lgan burilishlar musbat hisoblanadi. Qutb va qutb o’qi berilgan bo’lsin. Ixtiyoriy nuqtani qaraymiz va bilan nuqtadan nuqtagacha bo’lgan masofani , bilan nur, nurning ustiga tushishi uchun burilishi kerak bo’lgan burchakni belgilaymiz . nuqtaning qutb koordinatalari deb va sonlarga aytiladi, bunda ρ son birinchi koordinat yoki qutb radiusi son ikkinchi koordinat yoki qutb
burchagi deb ataladi va deb belgilanadi.
Qutb burchagi cheksiz ko’p, biri ikkinchisidan qiymatga ( - butun musbat son) farq qiladigan qiymatlarga ega. tengsizlikni qanoatlantiradigan qutb burchagining qiymatiga, uning bosh qiymati deb ataladi.
Ba’zi hollarda Dekart va qutb sistemalaridan bir paytda foydalanishga to’g’ri keladi. Bunday hollarda qutb sistemasining qutbi to’g’ri burchakli Dekart koordinatalari boshiga, qutb o’qi esa absissalarining musbat yarim o’qi bilan ustma-ust tushadi deb qarash kerak bo’ladi. Qutb koordinat sistemasidan Dekart koordinat sistemasiga o’tish
formulalari orqali amalga oshiriladi. Bunda
Do'stlaringiz bilan baham: |
