Toshkent farmasevtika instituti farmakologiya va klinik farmatsiya kafedrasi

IX.TEST 

252 
 
dori-darmonlarni  so‗rilishi, taqsimlanishi, biotransformatsiyasi va tanadan chiqarilishini 
dorivor o‗rganadi  
+farmakokinetika  
-farmakodinamika    
- xronofarmakologiya  
-farmakopeya 
Dori vositalarining biologik samarasi faol preparat miqdorining  
nimadagi protsentiga bog‗liq 
+qon aylanish tizimidagi 
-peshobdagi 
-o‗t suyuqligida 
-pankreatik shirada 
Glyukokortikosteroidlarni ingalyasion yo‗l bilan yuborish asoratlari 
+og‗iz bo‗shlig‗i kandidozi 
-yuzda oysimon shish 
- steroid diabet 
-steroid yara
 
Dorilar eliminatsiyasining yarimchiqarilish davri(T 1/2)- yuborilgan dori 
vositasining dozasini yarim chiqarilishini 
+inaktivatsiyalaydi va chiqa-riladi 
-so‗riladi 
-chiqariladi 
- inaktivatsiyalaydi 
Qariyalarda dorilarning dozalash kerak 
+ 50% ga kamaytirish  
- 10% ga oshirish  
-50% ga oshirish  

253 
 
- 10% ga kamaytirish 
8 yoshgacha bo‗lgan bolalarga mumkin emas 
+tetratsiklin 
-oksatsillin 
-penitsillin 
-eritromitsin
 
Buyrak etishmovchiligi bo‗lgan bemorlarga mumkin emas 
+aminoglikozidlar 
-penitsillinlar 
-ftorxinolonlar 
-tetratsiklinlar
 
Eshituv nervi nevriti bilan kasallanganlarga mumkin emas 
+streptomitsin 
-oksatsillin 
-pefloksatsin 
-eritromitsin
 
Homiladorlarga mumkin emas 
+streptomitsin 
-ampitsillin 
-oksatsillin 
- penitsillin
 
Ftorxinolon guruxiga mansub antibiotiklar 
+ pefloksatsin 
-karbenitsillin 
-oksatsillin 
-rifampitsin
 
Antibiotiklar profilaktika sifatida buyuriladi 
+ revmatizmda 
-bronxitda 

254 
 
- gepatitda 
- xoletsistitda
 
Yo‗talga qarshi preparatlar mumkin emas 
+ quruq plevritda 
-bronxial astmada 
- yiringli bronxitda 
-o‗choqli pnevmoniyada
 
Yo‗talga qarshi preparatlarni nimaga tayyorlashda buyuriladi 
+bronxoskopiyada 
- rentgenoskopiyada 
-tomografiyada 
-flyuorografiyada
 
Balg‗am ko‗chiruvchi moddalar buyuriladi 
+yiringli bronxitda 
- bronxial astmada 
-quruq plevritda 
-ekssudativ plevritda
 
Rifampitsin qo‗llanilganda peshob rangi o‗zgaradi 
+pushti  
-yashil 
-ko‗k 
-qora
 
Pnevmakokkli pnevmoniyada ta‘sir qiladi 
+penitsillin  
- sulfadimetoksin 
- furadonin 
-izoniazid
 
Bronxial astma xurujini oldini olish maqsadida qo‗llaniladi 
+ intal  

255 
 
- adrenalin 
-astmopent 
- salbutamol 
 
Bronxial astmani davolashda 
ta‘siri uzaytirilgan (2-adrenomimetik) qo‗llaniladi 
+formoterol  
- astmopent 
-izadrin 
-salbutamol
 
Bronxial astmani davolashda ingalyasion kortikosteroidlardan 
foydalaniladi 
+ beklometazon 
-astmopent 
-berotek 
-salbutamol
 
Glyukokortikosteroidlarni ingalyasion yo‗l bilan yuborilganda 
kuzatiladigan og‗iz bo‗shlig‗i kandidozini oldini olish maqsadida 
+og‗iz bo‗shlig‗ini yaxshilab chayish 
-ovqatdan oldin qabul qilish 
-ovqatdan keyin qabul qilish 
-sharbatlar bilan qabul qilish 
Astmatik statusda qo‗llaniladi 
+prednizolon  
-astmopent 
-berotek 
-intal
 
Revmatizmni ikkilamchi profilaktikasida qo‗llaniladi 

256 
 
+ bitsillin 
- oksatsillin 
- tetratsiklin 
- rifampitsin
 
Gipertoniya kasalligini davolashda qo‗llaniladigan APF ingiibitori 
+ enalapril  
- raunatin 
- dibazol 
- papaverin
 
Gipertoniya kasalligini davolashda qo‗llaniladigan  
β-adrenoblokator 
+ atenolol 
- laziks 
- pentamin 
- rezerpin
 
Gipertoniya kasalligini davolashda qo‗llaniladigan  
Angiotenzin 2 retseptorlari antoqon isti 
+ valzartan  
- dibazol 
- furosemid 
- klofelin 
 
Gipertoniya kasalligini davolashda qo‗llaniladigan kalsiy ionlarining 
antoqon isti 
+ izoptin  
-raunatin 
- klofelin 
- kaptopril
 
Gipertoniya kasalligini davolashda qo‗llaniladi 

257 
 
+ diuretiklar  
- bronxolitiklar 
- glyukokortikosteroidlar 
- sitostatiklar
 
APF ingibitori bu 
+ kaptopril 
- anaprilin 
- lozartan 
- raunatin
 
Angiotenzin -2 retseptorlarining antoqon isti bu- 
+ valzartan  
- anaprilin 
- kaptopril 
- raunatin
 
Antiaterosklerotik preparat bu- 
+ simvastatin  
- anaprilin 
- dibazol 
- nitroglitserin
 
Antiaritmik preparat
 — bu 
+ lidokain  
- nitroglitserin 
- papaverin 
- raunatin
 
Nitroglitserin ta‘siri boshlanadi (minutda)- 
+ 1-2 
- 10-15 
- 15-20 
- 20-30
 

258 
 
Nitroglitserinning nojo‗ya ta‘siri qanday 
+bosh og‗rig‗i, gipotenziya 
-koronar arteriyalarning kengayishi 
-koronar arteriyalarning torayishi 
-ko‗ngil aynishi va qusish 
100
% faolikka ega ta‘siri uzaytirilgan nitrat 
 
+ izosorbid-5-mononitrat 
- trinitrolong 
- sustak 
- erinit
 
Miokard infarktida qo‗llaniladigan trombolitik preparat 
+ streptokinaza  
- analgin 
- baralgin 
- morfin
 
Miokard infarktida neyroleptoanalgeziya maqsadida qo‗llaniladigan 
preparatlar 
+ fentanil, droperidol   
- analgin, baralgin 
- morfin, atropin 
- validol, nitroglitserin
 
Miokard infarktida qo‗llaniladigan bevosita antikoagulyant 
+ geparin 
- morfin 
- nitroglitserin 
- fentanil
 
Qonning reologik xususiyatini yaxshilaydigan dezagregant 
+ atsetilsalitsil kislota  

259 
 
- anaprilin 
- morfin 
- nitroglitserin
 
Geparinning dozasi oshib ketganda kuzatiladi 
+ gematuriya 
- dizuriya 
- nikturiya 
- piuriya
 
Miokard infarktida qo‗llaniladigan trombolitik terapiya og‗riq xuruji 
boshlangandan qo‗llaniladi 
+birinchi soatdan 
-5 soatdan so‗ng 
-10 soatdan so‗ng 
-24 soatdan so‗ng 
Miokard infarktida o‗tkaziladigan trombolitik terapiya nima maqsadda 
qo‗llaniladi 
+nekroz o‗chog‗ini chegaralash 
-og‗riqni kamaytirish 
-AB normallashtirish 
-AB oshirish 
Penogasitellar bu- 
+ antifomsilan, etilovыy spirt 
- laziks, gipotiazid  
- nitroglitserin, validol 
- eufillin, berotek
 
Gipotiazid qo‗llaniladi 
+kaliy preparati bilan birga ertalab 

260 
 
-kechqurun 
- kechqurun kaliy preparati bilan 
-ertalab 
Temir preparatlarini qo‗llaganda axlat qanday rangga bo‗yaladi 
+qora 
-oq 
-sariq 
-pushti 
Xelikobakterial infeksiyaga ta‘sir qiladi 
+ amoksitsillin 
- penitsillin 
- biseptol 
- furagin
 
Vismut preparatlarini qo‗llaganda axlat qanday rangga bo‗yaladi 
+Qora 
-oq 
-sariq 
-qizil 
Me‘da yarasi kasalligini davolashda qo‗llaniladigan antatsid 
+ Almagel 
- atropin  
- vikalin 
- de-nol
 
Me‘da yarasi kasalligini davolashda qo‗llaniladigan
 N2-
gistaminoblokatorlar 
+ Famotidin  
- maaloks 

261 
 
- platifillin 
- venter
 
Me‘da yarasi kasalligini davolashda qo‗llaniladigan proton kanali 
ingibitori 
+ Omeprazol  
- vinilin 
- papaverin 
- festal
 
Me‘da bo‗shlig‗ida shilliq xosil qiluvchi preparat 
+ Sukralfat  
- maaloks 
- famotidin 
- gastrotsepin 
Antatsidlar qo‗llaniladi 
+Ovqatdan 1 soat oldin 
-ovqat vaqtida 
-ovqatdan 3 soat oldin 
-ovqatdan 3 soat keyin 
Simetidin — bu 
+ N2-gistaminoblokator  
- xolinolitik 
- spazmolitik 
- analgetik
 
Duodenogastral reflyuksni bartaraf etish maqsadida qo‗llaniladi 
+ Serukal 
- atropin 
- maaloks 
- papaverin
 

262 
 
Atropinning dozasi oshganda kuzatiladi 
+qorachiqlarning kengayishi 
-bosh og‗rishi 
-xolsizlik 
-qorachiqlarning torayishi 
pankreatik ferment ingibitori 
+ kontrikal 
 - atropin 
- pankreatin 
- pepsin
 
O‗tkir pankreatitda og‗riq xurujini olish uchun qo‗llanilmaydi 
+ morfin 
- atropin 
- omnopon 
- promedol
 
Oddi sfikteri spazmini chaqiradi 
+ morfin  
- baralgin 
- platifillin 
- promedol
 
Surunkali pankreatitda o‗rin bosish maqsadida qo‗llaniladi 
+ panzinorm 
 - atropin 
- vinilin 
- kontrikal
 
Surunkali virusli gepatitda qo‗llaniladi 
+ interferon  

263 
 
- penitsillin 
- xolosas 
- papaverin
 
Xoleretik bu- 
+ oksafenamid  
- atropin 
- xenofalk 
- gordoks
 
Spazmolitik xususiyatga ega  
+ papaverin gidroxlorid 
 -analgin 
- pepsin 
- festal
 
O‗t qopida toshlarni eritish uchun qo‗llanadi 
+ ursofalk  
- atropin 
- kontrikal 
- xolosas
 
Pielonefritni davolash uchun qo‗llaniladigan uroseptik 
+ nevigramon  
- baralgin 
- geparin 
- laziks 
 
Pielonefrit bu - 
+buyrak kasalligi 
-jigar kasalligi 

264 
 
-me‘da kasalligi 
-ichaklar kasalligi 
sulfanil guruxiga mansub qonda qand miqdorini kamaytiruvchi modda 
+ maninil  
- adebit 
- buformin 
- insulin
 
biguanid
 guruxiga mansub qonda qand miqdorini kamaytiruvchi modda 
+ diformin  
- bukarban 
- glyukaqon  
- insulin 
 
Insulinga bog‗liq qandli diabetni davolashda qo‗llaniladi 
+ insulin 
- adebit 
- amaril 
-bukarban 
 
Insulinga bog‗liq bo‗lmagan qandli diabetni davolashda qo‗llaniladi 
+ amaril 
- aktrapid 
- insulin 
- xomofan
 
Diabetik komani davolashda  
qo‗llaniladigan insulin 
+qisqa ta‘sirli 
-o‗rtacha ta‘sirli 

265 
 
-uzoq ta‘sirli 
-o‗ta uzoq ta‘sirli 
Revmatoid artritni davolashda qo‗llaniladi 
+yallig‗lanishga qarshi preparatlar 
-antibiotiklar 
-diuretiklar 
-yurak glikozidlari 
Eshakemida qo‗llaniladigan preparatlar 
+ antigistaminnыe 
- antibiotiki 
- diuretiki 
- dezagregantы 
 
Krapivnitsada qo‗llaniladi 
+ dimedrol 
- dibazol 
- laziks 
- eufillin
 
Dimedrolninig nojo‗ya ta‘siri 
+uyquchanlik 
-qabziyat 
-isitma 
-soch to‗kilishi 
prednizalonning sutkalik dozasi asosiy qismi buyuriladi 
+ertalab 
-kunduzi 
-kechqurun 

266 
 
-kechasi 
Glyukokortikosteroidlarninig nojo‗ya ta‘siri 
+ diabet  
- gipotenziya 
- bronxospazm 
- uyquchanlik
 
Prednizalon bilan puls terapiya sutkada tashkil qiladi(
 m4) 
+ 1000 
- 20 
- 50 
- 100 
 
Prednizalon bilan puls terapiya o‗tkaziladi 
+ sistemali qizil yugurikda 
- pnevmoniyada 
- revmatizmda 
- revmatoid artritda 
 
Anafilaktik shokda qo‗llaniladi 
+ adrenalin, prednizolon 
- atropin, vikasol 
- dibazol, pentamin 
- korvalol, nitroglitserin 
 
 
YUrak glikozidlari bilan zaxarlanganda antidot 
+ unitiol 
- atropin 
- nalorfin 
- bemegrid
 
1.
 
Stenokordiya xurujida qo‗llalinadigan dorilar guruhi 

267 
 
2.
 
+nitratlar guruhi 
3.
 
-narkotik anelgetiklar 
4.
 
-antikoogulyantlar 
5.
 
- β - adrenoblakatorlar 
6.
 
 
 
1.
 
Miokard infarkti xurujida qo‗llalinadigan preparatlarni belgilang 
2.
 
+morfin,  
3.
 
-aspirin,  
4.
 
-antikoogulyantlar, 
5.
 
 -diuretiklar. 
6.
 
 
Nitratlar guruxiga kirmay-digan dori vositalari 
+nifedipin (korinfar, fenigidin, kordafen, kordafleks)
 
-nitroglitserin (sustak, trinitrolong, nitromint)
 
-izosorbida dinitrat (kardiket, izoket, izomak, nitrosorbid)
 
-izosorbida mononitrat (olikard, monosan)
 
 
Stenokardiya xurujini olishda sublingual qo‗llaniladigan dori vositasi 
+nitroglitserin 
 -izosorbid dinitrat  
-nitromint
 
-molsidomin 
Ichish uchun qo‗llaniladigan antidiabetik dori vositasi 

268 
 
+ glibenklamid
 
- insulin-lente
 
- merkazolil
 
- oksitotsin
 
 
Statinlarga xos bo‗lgan nojo‗ya ta‘sirlar 
+og‗iz qurishi,teri qichishi,teri qizarishi 
-me‘da-ichak buzilishlari,jigar transaminazalari faolligining oshishi 
- rabdomioliz, mialgiya, miasteniya 
-buyrak etishmovchiligi 
β-adrenoblokatorlar guruxiga kiradi 
+propranolol, atenolol
 
-nitroglitserin
 
-nifedipin, verapamil
 
-kaptopril, enalapril  
 
Stenokordiyani davolashda qaysi dorilar kombinatsiyasini qo‗llash qulay 
+Nitroglitserin,  eufillin  
-kaptopril, gipotiazid 
.-anaprillin, geparin  
-rezerpin, validol  
 
1.
 
Aterosklerozga qarshi dori vositalar. 
1.
 
+Klofibrat, levostatin 

269 
 
2.
 
-Klofibrat, atenolol 
3.
 
-Klofibrat,sinnarizin 
- Klofibrat nootropil, 
  
4.
 
Statinlarning ta‘sir mehanizmiga xosini belgilang. 
1.
 
+holisterinni ichakdan so‗rilishini kamaytiradi 
2.
 
-jigarda endogen holisterinni hosil bo‗lishi kamaytiradi. 
3.
 
-antioksidinamik ta‘sirga  ega. 
-yog‗larni ichakdan so‗rilishi-ni kuchaytiradi 
4.
 
Fibratlar  guruhiga kiruvchi preparatlarni belgilang. 
1.
 
+fenofibrat 
2.
 
-nikotin kislota. 
3.
 
-xolestipol 
-simvastanin 
1.
 
Gipertoniya kasalligini davolashda qo‗llaniladigan dori vositalari 
1.
 
+Diuretiklar, β- adrenoblakatorlar, APF ingibitorlari, Ca
++
  antaqon 
istlari 
2.
 
-neyroleptiklar, uhlatuvchi dori vositalar 
3.
 
-diuretiklar, tinchlanti-ruvchi dori vositalar. 
4.
 
- uxlatuvchi dori vositalar, Ca
++
  antaqon istlari 
5.
 
 
Gipoxrom anemiya farmakoterapiyasi. 
+ temir saqlovchi dori vositalar, askorbin kislotasi. 
- vitamin v12, askorbin kislotasi 
- temir saqlovchi dori vositalar, neyroleptiklar,  -temir saqlovchi dori 

270 
 
vositalar,kalsiy 
 
Giperxrom anemiya farmokoterapiyasi. 
+ vitamin v12 , folat kislotasi. 
- temir saqlovchi dori vositalar, vitamin v12  
-vitamin v12, maaloks 
- temir saqlovchi dori vositalar, askorbin kislotasi 
 
Antiagregantlarga kiradi 
+aspirin 
-dipiridamol 
- urokinaza 
- geparin 
 
Atsetilsalitsil kislota buyurilmaydi 
+gemofiliya, gipoprotrombinemiya 
-og‗ir buyrak etishmovchiligi, anemiya 
-bronxial astma, xomila-dorlik 
-gepatit, ORVI  
 
 
 
 
 

271 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
X. ADABIYOTLAR RO‘YXATI 
 
Asosiy adabiyotlar: 
 
1.
 
M.J.Allaeva., X.U.Aliev.Klinik farmatsiya.T.2012 y. 
2.
 
Yu. M. Mamatov va b. Klinik farmakologiya. T. 2003 y. 
 
Qo„shimcha adabiyotlar: 
1.
 
Клиническая фармация: базовый учеб. для студентов высш. фармац. учеб. 
заведения ;под ред. В.П. Черных, И.А. Зупанца, И.Г. Купновицкой.Харьков.- 
2015. — 1056 с. 
2.
 
Yu. B. Belousov, K. G. Gurevich. Klinicheskaya farmakokinetika, praktika 
dozirovaniya lekarstv. M. 2005 g. -288 str.  
3.
 
A. Sыchev i dr. Klinicheskoe znachenie farmakokineticheskogo vzaimodeystviya 
lekarstvennыx sredstv i fitopreparatы. 2002. 
4.
 
Eksperimentalnaya  i klinicheskaya Klinik farmatsiya. 2006 g. t. 69.  № 2. –S. 75-79. 
5.
 
M. N. Maxsumov, M. M. Malikov. Klinik farmatsiya 2006 y. Elektron darslik. 
(Umumiy qismi).  

272 
 
6.
 
N. Denisov, Yu. L. SHevchenko, F. G. Nazirov. «Klinicheskie rekomendatsii i 
farmatsevticheskiy spravochnik» Moskva, 2005 g. 
 
Xorijiy adabiyotlar: 
 
1.
 
Roger Walker BPharm, PhD, FRPharmS, FFPH  
2.
 
Bertram  G.,  Katsung  P.  Bazis  and  klinical  farmakologii  (rus.)  S.Peterburg,     
2008. 1120 b.