4-расм. Турли тезлик (1, 2; 3 – 5,6
км/соат; 4; 5; 6 – 8,0 км/соат) ва ички ҳаво
босимлари Р
w
(1, 4 – 80 кПа; 2, 5 – 120 кПа;
3, 6 – 160 кПа) учун из чуқурлиги h нинг
тик юкланиш Q га боғлиқлиги
5-расм. Турли тезлик (1, 3; 5 – 5,6 км/соат;
2; 4; 6 – 8 км/соат) ва тик юкланиш Q лари
учун тупроқ зичлиги ρ нинг ички ҳаво
босим P
w
га боғлиқлиги
18,4R38 шина ички ҳаво босимининг 80 кПа дан 160 кПа гача ва унга
тик юкланишни 11,28 кН дан 19,32 кН гача ортиб бориши натижасида
тупроқнинг зичланиши ошди, агрегатнинг ҳаракат тезлиги 5,6 дан 8,0 км/соат
гача ўзгарганда тупроқнинг зичланиши камайди.
Демак, 18,4R38 русумли шинанинг ички ҳаво босими минимал рухсат
этилган қийматда (80 кПа) бўлиши тупроқнинг зичланишини ўртача 0,06
г/см
3
га, из чуқурлигини эса 28 фоизгача камайтиради.
Шинанинг тик юкланиши ва ички ҳаво босимини тупроқнинг
деформацияланишига таъсири. Тажрибаларда 18,4R38 шинанинг тупроққа
таъсири остида деформациянинг тарқалиш чуқурлиги ўрганилди. Бунда,
тажрибалар агрегатнинг 5,6 ва 8 км/соат ҳаракатланиш тезликлари, шинанинг
80, 120, 160 кПа ички ҳаво босимлари ва унга мос 11,3; 15,3 ва 19,3 кН
юкланишларда ўтказилди. Олинган натижалар 6-расмда график кўринишда
келтирилган.
6-расмга кўра, 120 кПа ички ҳаво босимида шинага тик юкланиш 11,3
дан 15,3 кН га оширилганда издаги тупроқнинг деформацияланиш чуқурлиги
0–50 см қатламда ўртача 8 фоизга, 19,3 кН да ўртача 14,2 фоизга ошди (5,6
км/соат иш тезлигида). Аммо, юқоридаги юкланишларда тезлик 8 км/соат
17
гача оширилганда тупроқнинг деформацияланиш чуқурлиги мос равишда
ўртача 6,3; 4,5 ва 3,8 фоизга камайди. Худди шундай қонуният 80 ва 160 кПа
ички ҳаво босимларида ҳам кузатилди. Агрегат ҳаракат тезлигининг ортиши
тупроқ деформациясининг тарқалиш чуқурлигини камайишига олиб келган.
а – P
w
=120 кПа, Q=11,28 кН; υ=5,6 км/соат
г – P
w
=120 кПа, Q=11,28 кН, υ=8 км/соат
б – P
w
=120 кПа, Q=15,3 кН; υ=5,6 км/соат
д – P
w
=120 кПа, Q=15,3 кН, υ=8 км/соат
в – P
w
=120 кПа, Q=19,32 кН; υ=5,6 км/соат
е – P
w
=120 кПа, Q=19,32 кН, υ=8 км/соат
Do'stlaringiz bilan baham: |