Toshkent irrigatsiya va melioratsiya institutining buxoro filiali

Amir  Temuni  uluqlash  –  tarix  qa’riga  chuqur  ildiz  otgan  tomirlarimizga, 
madaniyatmizga, qudratimizga asoslanib, buyuk kelajagimizga ishonchimizni 
mustahkamlash demakdir. 
Islom Karimov 
Ma’naviy  ildizlarimizdan  biri  bu  Temur  ma’naviyatidir.  Bu  qudratli  manba 
insoniyat  tarixida  tengi  yo’q  markazlashgan  davlatchilikka,  qonunchilikka  asos 
solish bilan yer yuzining deyarli hamma mamlakatlarida o’rganilib, hozirgi kunda 
ham  muhim  ahamiyat  kasb  etmoqda.  Biz  faqat  hozirgi  kunga  kelgandagina  bu 
ma’naviyatni  naqadar  zarur  ekanligini  va  buyuk  kelajak  sari  qadam  tashlayotgan 
xalqimiz  uchun  nihoyatda  qadrli  ekanligini  anglamoqdamiz.Amir  Temur  insonni 
qadrlay oladigan va uni farqlay oladigan ulkan arbob edi. Musulmonchilikda, «eng 
yaxshi kishining ikki qo’li ham to’g’ri bo’ladi, u bir qo’li bilangina emas, ikki qo’li 
bilan  ham  yaxshilik  qiladi»,  degan  hikmatli  ibora  bor. Amir  Temur  do’stiga  ham, 
dushmaniga  ham  ana  shunday  ikki  qo’li  bilan  yaxshilik  qildi.  Qolganlarni  ham 
shunga  undadi.  «Tuzukot»  da  ham,  tarixiy  asarlarning  mualliflari  ibn  Arabshoh, 
Nizomiddin  SHomiy,  SHarafuddin  Ali  YAzdiy,  Abdurazzoq  Samarkandiy, 
Davlatshoh  Samarqandiy  asalarida  ham,  de  Klavixo  kundaligida  ham  buni  yaqqol 
ko’rish  mumkin.Temur  o’z  faoliyati  davomida  Olloh  buyurgan  oliy  insoniy 
fazilatlarga astoydil amal qildi. Temur  o’z farzandlariga qilgan vasiyatda shunday 
deydi:  «...  Millatning  dardlariga  darmon  bo’lmoq  vazifangizdir.  Zaiflarni  qo’ring, 
yo’qsillarni  zanginlar  (boylar)  zulmiga  tashlamang.  Adolat  va  yillik  (yaxshilik) 
qilmoq  dasturingiz  va  rahbaringiz  bo’lsin».  Adolatni  shunchalik  qadrlagan 
hukmdor  albatta  xalq  orasida  katta  obro’-e’tiborga  ega  bo’lishi  tabiiy  hol 
edi.Temurning  «Kuch-adolatda»  degan  so’zi  haqiqatda  shiorga  aylanib,  hamma 
davrlar  uchun  jaranglab  turuvchi  ibora  tusini  olganligini  shohidi  bo’lishimiz 
mumkin.  Temur  xalqning  shikoyatlari  va  arzlarini  o’rganuvchi  maxsus  arzbegi 
lavozimini  joriy  qilgan.  Arzbegi  shikoyat,  arizalarni  ko’rib  chiqar,  ularda  kimlar 
aybdorligini  aniqlar  va  bu  xususda  kengashga  xabar  qilar  edi.  Aybdorlar  kim 
bo’lishidan  qat’i  nazar  qattiq  jazolangan.  Soliqlar,  moliyaviy  masalalarda  qat’iy 
tartib-qoida  o’rnatilgan.  Rus  sharqshunosi  D.N. Logofet  bu  xususda  shunday  deb 
yozadi:  «...  biz  hozir  zo’r  berib  intilayotgan  daromad  solig’i  degan  narsa  uning 
(Temurning)  hokimiyatida  o’shandayoq  mavjud  edi».Temur  ma’naviyati  ulkan 
manba  va  tuganmas  bir  buloqdir.  Hozirgi  mustaqillikka  erishgan  davrimizda, 
yoshlarni  Vatanga  sadoqat  ruhida  tarbiyalashda,  milliy  mafkura  g’oyalarini 
fuqarolarimiz  ongiga  singdirishda  bu  manbaning  ahamiyati  beqiyosdir.  SHuning 
uchun  ham  Prezidentimizning Amir  Temur  tavalludining  660  yillik  tantanalari  va 
keyingi vaqtdagi qator chiqishlarida bu manbaning ahamiyati takror va takror qayd 
etilmoqda. Temur ma’naviyatining bizga o’rgatuvchi, saboq bo’lguvchi joylari juda 
ko’pdir.  Zero,  bu  ma’naviyat-bobokalonlarimizning  bebaho  ma’naviy  boyligining 
bir  bo’lagi  bo’lib,  yurtimiz  ravnaqi  va  porloq  kelajagi  uchun  hamisha  xizmat 
qilajakdir. 

---

Hurmatli  yurtboshimiz Islom  Karimov. Amir Temur davri  ma’naviyati, sohibqiron 
shaxsiyati va u qoldirgan ulkan meros nima uchun zarurligi masalalariga to’xtalib, 
buni  quyidagicha  sharhlab  berdilar:  «Amir  Temur  avvalo  qudratli  davlat  qurgan. 
Davlat  qudratli  bo’lmasa,  betakror  ma’naviy  meros  ham,  obidalar  ham,  tarixiy 
yodgorliklar  ham  bo’lmasdi.  O’zbekistonning  bugungi  ozodligini  mustahkamlash 
davrida Amir  Temur  biz  uchun  buyuk  davlat  asoschisi  sifatida  qadrlidir.  U  davlat 
poydevorini qurgan, davlatning huquqiy asoslarini barpo etgan. Uning davlatchilik 
borasidagi  fikrlari  nafaqat  o’z  davri,  balki  kelgusi  avlodlar  uchun  ham  katta 
ahamiyat  kasb  etadi. Amir  Temur  o’z  davlatini  aql-zakovat  va  huquqiy  asos  bilan 
idora  etgan.  Uning  «Davlat  ishlarining  to’qqiz  ulushini  kengash,  tadbir  va 
mashvarat, qolgan bir ulushini qilich bilan amalga oshirdim» degan so’zlari buning 
yorqin dalilidir».