Toshkent kimyo xalqaro universiteti muhandislik maktabi

XULOSA.

Butun jahonda xomashyo va energiyadan foydalanish global muammoga aylanmoqda. Kelejakda bu muammolar yanada rivojlanmasligi uchun odatiy energiyadan birga qayta tiklanivchi energiyalar xuxusan biogas olish texnologiyalarini aholi orasida hamda sanoat darajasida yo’lga qo’yish ustuvor vazifa bo’lishi kerak. Hozirgi kunda biogas olish texnologiyasi yaxshi o’rganilgan bo’lib bir qator xorij davlatlrida muvaffaqiyatli amalda qo’llanilmoqda.
Respublikamizda biogaz olishda imkoniyatlar yuqori bo’lsada lekin hozirgi kunda bu sohadagi ishlar qoniqarli holatda emas agar bu soha yurtimizda yaxshi rivojlansa ko’pgina fermer xo’jaliklari va uy xo’jaliklarda ishlatiladigan gazni tejash imkoniyatiga ega bo’lamiz. Shu sababli biogaz olish bo’yicha xorij mamlakatlari texnologiyasini o’zlashtirish, chorvachilik fermer xo’jaliklarida biogaz olish ishlarini riojlantirish, mavjudlarini yanada kengaytirish lozim deb hisoblayman.
Mamlakatimizda fermer xo’jaliklari va aholi xonadonlarida biogazdan foydalanib energiya olishni amalga oshirishda kichik quvvatli uskunalar o’rnatish samarali natija beradi. Bu yo’nalishdagi ishlarni rivojlantirish uchun ichki sarmoyalardan yoki bank kreditlaridan foydalanishni yo’lga qo’yish hamda bu yo’nalishga davlat miqyosida katta e’tibor qaratilishi kerak.
Eng asosiylaridan biri Biomassadan biogas olishdan tashqari qishloq xo’jaligi va agro sanoat uchun bio o’g’it olish mumkin, bu turdagi o’g’itlar qishloq xo’jaligi va agro sanoat ekinlarining sifati va unumdorligin oshirishda katta ahamiyat kasb etadi.

7. Foydalingan adabiyotlar va internet saytlar:

1. 
   A. Arsolnov, T. Sultonov, M.Xo’jaev. O’zbekistonda biogaz texnologiyalarini rivojlantirish omillari va uning moliyaviy manbalari.
   
2. 
   Master Thesis Masters program in Applied Environmental Science, School of Business, Engineering and Science, Halmstad 2019-04-29, Ottakuttiyankel Saji Ananthu « Small Scale Biogas Production by using Food Waste- Examples from three Restaurants»
   
3. 
   Biogas Plant Market Size, Share & COVID-19 Impact Analysis, By Feedstock (Bio-municipal Waste, Agriculture Residue, Energy Crops, and Others), By Digester Type (Wet Anaerobic Digester and Dry Anaerobic Digester), By Application (Power Generation, Heat Generation, and Transportation), and Regional Forecast, 2021-2028 https://www.fortunebusinessinsights.com/amp/biogas-plant-market-104667#amp_tf=Manba%3A%20%251%24s&aoh=16790422362746&csi=1&referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com
   
4. 
   Everything you need to know about biogas https://www.renovablesverdes.com/en/biogas/
   
5. 
   https://energypedia.info/wiki/Sizing_of_the_Biogas_Plant
   
6. 
   O‘RQ-539-сон 21.05.2019. Qayta tiklanuvchi energiya manbalaridan foydalanish to‘g‘risida https://lex.uz/docs/-4346831
   
7. 
   PQ-3012-сон 26.05.2017. 2017-2021-yillarda qayta tiklanuvchi energetikani yanada rivojlantirish, iqtisodiyot tarmoqlari va ijtimoiy sohada energiya samaradorligini oshirish chora-tadbirlari dasturi to‘g‘risida https://lex.uz/docs/-3221894
   
8. 
   O‘zbekistonda biogazga qiziqish ortib bormoqda. Bu nima va mamlakatda muvaffaqiyatli namunalari bormi ? https://daryo.uz/2022/04/20/ozbekistonda-biogazga-qiziqish-ortib-bormoqda-bu-nima-va-mamlakatda-muvaffaqiyatli-namunalari-bormi/