Тошкент Молич институти Бухгалтерия ҳисоби ва аудит факултети БҲА 92-2 гурух талабаси Худжиев Шохрухнинг Молия фанидан оралиқ назорат иши

Молиявий назорат - бу ваколатли органларнинг хўжалик юритувчи субъектларга молиявий муносабатларни амалга оширишнинг белгиланган шакллари ва усулларини бажарилишини таъминлаш, уларнинг самарадорлигини таҳлил қилиш ва такомиллаштириш бўйича таклифлар ишлаб чиқиш мақсадга мувофиқдир. Молиявий назоратнинг мақсади илмий асосланган молиявий сиёсат, самарали молиявий механизмни шакллантиришга ёрдам бериш. Молиявий назорат бир-бири билан чамбарчас боғлиқ ва молиявий режалаштириш, операцион молиявий менежмент каби бошқарувнинг бошқа элементлари билан бир вақтда амалга оширилади. Молиявий назорат натижалари бу иқтисодий ҳаётнинг турли хил далиллари (одатда салбий) ва миқдорий кўрсаткичлар. Молиявий назорат молиявий сиёсатнинг мақсад ва вазифаларини белгилашдан иқтисодий ривожланишнинг амалий натижаларигача бўлган занжирда самарали алоқа механизми бўлиб хизмат қилади. Молиявий назоратнинг вазифалари, унинг турлари, шакллари ва усуллари, суб'ектлари ва объектлари назорат даражасига қараб кўриб чиқилиши керак, яъни усул ёки микро даражада амалга оширилади. Макро даражада молиявий назорат - Бу бутун давлатда молия ташкил қилиш ва унинг ишлашини назорат қилиш.
Назорат объекти бошқарувнинг ушбу даражасида давлат молиялари мавжуд. Назорат мавзуси булар: жамланган молиявий режалар, ҳисоб-китоблар, уларнинг ҳудудий ва тармоқ қисмларида бажарилиши тўғрисидаги ҳисоботлар. Назорат предметлари қонун чиқарувчи ва давлат органлари ҳаракат қилади. Давлат молияси соҳасидаги назорат солиқ, бюджет назорати, суғурта ва банк назорати шаклида тақдим этилади.
Микро даражадаги молиявий назорат - Бу хусусий мулкчиликнинг барча шаклидаги корхоналар, бирлашмалар, ташкилотлар, муассасалар даражасида назорат қилиш.
Назорат объекти бу корхоналарнинг молиявий-хўжалик фаолияти.
Назорат мавзуси - корхонанинг молиявий кўрсаткичлари.
Молиявий назорат корхонанинг иқтисодий хизматлари, унинг алоҳида мутахассислари томонидан амалга оширилади. Ушбу мақсадлар учун мустақил аудиторлик ташкилотлари ҳам жалб қилинган.
Мақсадлар, вазифалар ва функтсионал мақсадга қараб молиявий назорат давлат ва нодавлат (аудит) га бўлинади. Ўз навбатида, давлат молиявий назорати миллий ва идоравий бўлинади.