Toshkent moliya instituti bank ishi fakulteti

Germaniya kredit tizimi
Germaniya bank tizimining I darajasi Germaniya Markaziy bankini Germa-niya Federal banki "Deutsche Bundesbank" Germaniya bo'ylab 9 ta asosiy bo'lim va 200 dan ortiq filiallarga ega. Germaniya Federal banki 1875 yil 14 martda Prussiya banki negizida tashkil etilgan Reyshbankning vorisi hisoblanadi. U 1957 yilda tashkil etilgan.1999 yildan boshlab Bundesbank pul-kredit siyosatini yuritish-da yetakchi rolni Yevropa Markaziy bankiga topshirdi va oʻzi Yevropa Markaziy banklar tizimining elementiga aylandi. Bundesbank yevroni chiqaradi va Germani-ya va Evropa valyuta tizimining lokomotivi bo'lib qoladi.Germaniya federal banki Deutsche Bundesbank hukumatdan dunyodagi eng mustaqil markaziy bankdir. Markaziy bankni boshqarishni direktor boshchiligidagi bankning to‘qqizta asosiy bo‘linmasidan iborat Markaziy Kengash vakili bo‘lgan kollegial boshqaruv organi amalga oshiradi.Germaniya Markaziy bankining eng muhim vazifalari:
banknotlarni chiqarish;
oltin va shiorlar bilan operatsiyalar;
byudjetning kassa ijrosi;
bank tizimining boshqa qismlariga kredit berish, xalqaro tashkilotlar holati;
buxgalteriya siyosati;
ochiq bozor operatsiyalari;
bank zahiralari va pul massasini tartibga solish.
1-rasm – Germaniya kredit tizimining tuzilishi
Germaniya bank tizimining II darajasi – tijorat banklari.Germaniya bank tizimining asosiy xususiyati bank faoliyatining yuqori darajada universallashuvi, amalga oshiriladigan turli operatsiyalardir.Ayni paytda mamlakatimizda 4500 dan ortiq universal va 200 dan ortiq ixtisoslashtirilgan tijorat banklari to‘liq bank xizmatlarini ko‘rsatib, muvaffaqiyatli faoliyat yuritmoqda. Ayniqsa, nemis banklari mijozlarining dunyoning istalgan nuqtasida bo‘lgan holda xorijiy valyutalar bo‘yicha operatsiyalarni amalga oshirish imkoniyati e’tiborga molik.
Tijorat banklari keng ko'lamli bank xizmatlarini taqdim etadi:
chek va omonat hisoblarini yuritish;
kreditlar berish;
valyuta ayirboshlash;
qimmatli qog'ozlar savdosi;

1	Deutsche Bank AG	3 065 094
2	GenossenschaftlicherFinanzVerbund	1 426 154
3	Commerzbak AG	870 080
4	Deutsche Bundesbank	852 499
5	Hypo Vereinsbank	638 233
6	Landesbank Baden-Wuerttemberg (LBBW)	623383
7	DZ Bank AG	594 378
8	BayerischeLandesbank	586829
9	Dresdner Bank AG	585 848
10	Hypo Real Estate Holding AG	584 029

qimmatli qog'ozlarni ushlab turish.
Banklar o'rtasidagi asosiy farq xizmatlar narxi va xizmat ko'rsatish darajasi-dadir. Bundan tashqari, bitta bank tomonidan bir xil xizmatlar uchun olinadigan to'lovlar erdan erga qarab juda farq qilishi mumkin.Shuni ta'kidlash kerakki, Germaniya bank tizimi yuqori barqarorlik va investitsiya qilingan mablag'larning ishonchliligi kafolati bilan ajralib turadi, bu nemis banklarining dunyoda keng mashhurligini ta'minlaydi. Bunday muvaffaqiyat nemis moliya institutlarining universalligi va bank boshqaruviga risklarni minimallashtirish, foyda va zararlarni qayta taqsimlash imkonini beruvchi keng ko‘lamli xizmatlar bilan bog‘liq.
Tijorat banklari faoliyat sohalariga ko‘ra universal (xususiy) va ixtisoslash-ganlarga bo‘linadi.Germaniya bank tizimida universal banklar - yalpi banklar va mintaqaviy banklar muhim rol o'ynaydi. Yalpi banklarning yaratilishi 19-asrda boshlangan. Ular orasida ikkita yirik bank ajralib turadi - Deutsche Bank va Commerzbank.Deutsche Bank 1500 dan ortiq filiallari orqali 13 milliondan ortiq mijozlarga xizmat ko'rsatadi. Bank 7 ta davlatda faoliyat yuritadi. Uning atrofida Bosch, Siemens, Hesh va boshqalar kabi konsernlar to'plangan.Commerzbank Deutsche Bankdan keyin ikkinchi yirik hisoblanadi. 1200 ga yaqin filiallar tarmog'i. Bank 50 dan ortiq mamlakatlarda faoliyat yuritadi va butun dunyo bo'ylab 15 milliondan ortiq chakana va korporativ mijozlarga xizmat ko'rsatadi.
Yalpi banklarning bank tizimi aktivlaridagi umumiy ulushi taxminan 25% ni tashkil qiladi.Hududiy banklarning 170 dan ortiq muassasalari mavjud. Umum-jahon banklar soniga xususiy tijorat banklari (bank uylari) kiradi, ularning soni taxminan 50 tani tashkil etadi. Ular umumiy bank faoliyatining 6% dan ko'p bo'lmagan hissasiga to'g'ri keladi, lekin ularning ahamiyati mamlakat bank tizimi uchun ancha katta.Xorijiy banklarning filiallari ham tijorat universal banklariga tegishli. Mamlakatimizda filiallar tarmog‘i rivojlangan 50 dan ortiq shtatlarda 300 dan ortiq xorijiy kredit tashkilotlari faoliyat ko‘rsatmoqda.Ixtisoslashgan tijorat banklari guruhiga o'z faoliyatiga asosan bir turdagi operatsiyalarga ixtisoslashgan kredit tashkilotlari kiradi, garchi ular boshqa operatsiyalar bilan ham shug'ullana-dilar. Bu muassasalarga quyidagilar kiradi:omonat kassalari (asosan davlat) - 400 ta omonat kassalari. Passivlarda - aholi jamg'armalari, aktivlarda - uzoq muddatli ipoteka va kommunal kreditlar.Ipoteka banklari yer ishtirokchilariga kommunal kreditlar uchun kreditlar beradi. Germaniya zamonaviy ipoteka kredi-tining vatani hisoblanadi (ipoteka banklari 18-asrda paydo bo'lgan va o'sha vaqtdan beri hech kim bankrot bo'lmagan).Kooperativ markaziy banklar - bu yakka tartibdagi kooperativ kredit shirkatlari o'rtasida hisob-kitob operatsiyalari amalga oshiriladigan bank muassasalari.Postbank (1995) - mijozlarga telefon, yozishmalar yoki kompyuter orqali xizmat ko'rsatiladi. Juda arzon, ammo operatsiyalarda juda past tezlik.Qayta tiklash banki - bu davlat kredit tashkiloti bo'lib, uning vazifasi etakchi sanoat tarmoqlarini uzoq muddatli kreditlash va rivojlanayotgan mamlakat-larga eksport qilish edi.Eksport banki (1952) - oʻrta muddatli eksport krediti. Qish-loq xoʻjaligi renta banki (1949-yilda tiklangan) - qishloq xoʻjaligini uzoq muddatli kreditlash uchun. Operatsiyalarning maqsadi urushdan keyingi davrda iqtisodiyotni tiklash va davlatning takror ishlab chiqarish jarayoniga ta'sirini kuchaytirishda xususiy sektorga davlat tomonidan yordam ko'rsatishdir.
Iste'mol krediti banklari.
Germaniyaning ixtisoslashgan moliya institutlariga quyidagilar kiradi:
Qurilish jamg'arma kassalar
Sug'urta kompaniyalari;