Toshkent moliya instituti f. T. Bazarova

Iste’molchilarni rag‘batlantirish uslubini tanlash 

 

Iste’molchilarni rag‘batlantirishning asosiy usullari 12.1-jadvalda 

keltirilgan. Biz ishlab chiqaruvchilar va chakana savdo sotuvchilari 

tomonidan rag‘batlantirishni farqlaymiz. Birinchisiga misol qilib 

sanoatda tarqalgan mavjud avtomobillarning qiymati, sinov sayohati va 

xarid qiluvchilarga kreditlashning foydali shartlari kabi rag‘batlan-

tirishni ko‘rsatish mumkin. Ikkinchisiga narxlar, kuponlarning (sotuv-

chilar nomidan) pasayishi, tanlovlar, bonuslar kiradi. Shuningdek, 

rag‘batlantirish usullari ularning ustuvor savdo markasiga ta’siri 

bo‘yicha ham bo‘lish mumkin. Bir guruhga tovarlarning bepul 

namunalari, doimiy xarid uchun taqdirlash, ma’lum tovarni sotib olish 

bilan bog‘liq kuponlar (agar ular reklama murojaatlariga kiritilgan 

bo‘lsa) va bonuslar uchun foydali takliflar yordamida ustuvorlikni 

shakllantirishga ko‘maklashuvchi vositalar kiradi. Boshqa guruhga bir 

xil narxda hajmning oshishi, tovar bilan bog‘liq bo‘lmagan bonuslar, 

reklama konkurslari va aksiyalar, sotib olingan tovar narxining bir 

qismini narxini qaytarishga takliflar, chakana savdo bo‘yicha kompen-

satsiyalar kabi ustuvorlikni shakllantira olmaydigan rag‘batlantirish 

vositalari kiradi. Xulosa qilish mumkinki, savdoni rag‘batlantirish 

reklama bilan birgalikda olib borilsa, ancha samarali bo‘ladi. 

Tadqiqotlar natijasidan ko‘rinadiki, o‘tkazilgan faol reklama bilan 

qo‘shib o‘tkazilgan narxni rag‘batlantirish savdo hajmini 19 % ga, savdo 

joyida reklama va stendli savdo – 24 % ga oshgan. 

 

12.2-jadval