Toshkent moliya instituti i-80-2 guruh talabasi Abdujabborov Otabekning “investitsiya va innovatsiyalar” fanidan tayorlagan taqdimoti

Yuqorida keltirilgan tasniflashlarga asoslangan holda, loyiha faoliyatidagi risklarni quyidagi guruhini keltirish mumkin:

• Yuqorida keltirilgan tasniflashlarga asoslangan holda, loyiha faoliyatidagi risklarni quyidagi guruhini keltirish mumkin:
• 1) loyiha ishtirokchilari riski;
• 2) loyiha smeta qiymatining oshish riski;
• 3) qurilishni o’z vaqtida tugamaslik riski;
• 4) ish va ob’ekt sifatining pastligi riski;
• 5) konstruktsion va texnik risklar; 6) ishlab chiqarish riski;
• 7) boshqaruv riski;
• 8) sotish riski;
• 9) moliyaviy risk;
• 10) mamlakat riski;
• 11) ma’muriy risk;
• 12) huquqiy risk;
• 13) fors-major riski.

Loyiha ishtirokchilari riski - bu ishtirokchilarning loyiha faoliyati doirasida o’z majburiyatlarini anglagan holda yoki majburiy tarzda bajarmaslik riski. Birgina loyiha ishtirokchisining o’z majburiyatlarini bajarmasligi, boshqa ishtirokchilarning o’z majburiyatlarini bajara olmasligiga olib kelishi, natijada loyiha barbod bo’lishi mumkin. Loyixa ishtirokchilari riskiga quyidagilar sabab bo’lishi mumkin: ishtirokchilarning vijdonsizligi; ularning professionallik darajasi, moliyaviy holatining nobarqarorligi, ishtirokchilarni turli risklardan etarlicha sug’urtalanmaganligi natijasida kelib chikadi. Masalan, loyiha smeta qiymatining oshish riski qurilish tashkilotining vijdonsizligi natijasida ro’y berishi mumkin. Ish sifatining pastligi riski, ko’p hollarda, tanlangan pudratchi va boshqa ishtirokchilarning etarli tajribaga ega emasligi bilan bog’liq bo’ladi.
Risk va noaniqlik sharoitida investitsiya loyihalarini tahlil qilish va baholash usullari.

Investitsiya risklarini pasaytirish yo’llari

• Riskni pasaytirish - ko’zda tutilmagan xarajatlarni qoplash uchun zahira mablag’larini tashkil etish yo’li bilan yo’qotishlar hajmini qisqartirish hisoblanadi
• Ko’zda tutilmagan xarajatlarni qoplash uchun zahira mablag’larini tashkil etishdagi asosiy muammo risklarning jiddiy oqibatlarini baholash hisoblanadi.
• Buning uchun loyiha qiymatini boshlang’ich baholashni hisobga olish lozim. Bu esa zahira summasini aniqlashga katta yordam beradi.
• Riskni pasaytirishning aniq vositasini tanlashda investor quyidagi tamoyillarga asoslansa, maqsadga muvofiq bo’ladi: - ortiqcha tavakkal qilish kerak emas; - risk oqibatlari to’g’risida o’ylash lozim; - kam narsa uchun risk qilish kerak emas.

Loyiha sezgirligi tahlili quyidagi tartibda olib boriladi: Investitsiya loyihasining asosiy parametrlarining ( ya’ni sotish hajmi, sotish bahosi, ishlab chiqarish harajatlari va h.k.) bazaviy qiymatlarini aniqlash;