Toshkent moliya instituti «iqtisodiyot» kafedrasi «iqtisodiyot nazariyasi» fanidan

T.T.Jo’rayev (2018) kitobidan
Pul bozori -moliyaviy bozorning tarkibiy qismi bo’lib, unda pul va unga tenglashtirilgan moliyaviy aktivlar harakati ularga bo’lgan talab va taklif ta‘sirida uyg‘unlashtiriladi.
Pul bozori turlari
1. Davlat qisqa muddatli obligatsiyalari bozori.
2. Kredit resurslari bozori.
3. Banklararo depozitlar bozori.
Pul massasi – bu naqd va naqdsiz shaklda mavjud bo’lgan, belgilangan vazifalarni bajaruvchi barcha pul vositalari yig’indisidir. Yalpi pul taklifi iqtisodiyotdagi mavjud barcha pullar miqdori bilan aniqlanadi.
Pulga talab va pul taklif
Pulga Transaktsion talab – tovar va xizmatlarni sotib olishga xizmat qilishi sababli, u bitimlar uchun pulga talab ham deyiladi.
Pulga bo’lgan umumiy talab – bitimlar uchun va aktivlar tomonidan pulga talabni o‘z ichiga oladi.
Sh. Shodmonov va U. G’ulomov kitobida pulga haqida shunday deyiladi
Oltin va qog’oz pulning o’zaro bog’liqligi
Qog'oz pullar bozor iqtisodiyoti yoki unga o'tish davrida oldingi maz-munini tark etmagani holda, ya’ni maxsus tovarsifatida, umumiy ekvivalentlik mazmunini saqlab qolgani holda, yangi mazmun kasb etadi. Bu davrda uning tabiati, tarkibi yanada murakkablashib boradi. Agar oddiy tovar va xizmatlar ayirboshlanishi, ya’ni oldi-sotdi bo'lishida pulga tovar sotib olishdan asosiy maqsad biron-bir naflilikni iste’mol qilish uchun sotib olish, o'zlarining shax-siy ehtiyojini qondirish bo'lsa, bozoriqtisodiyoti yoki unga o'tish davrida puldan faqatgina shaxsiy ehtiyojni qondirish maqsadida emas, balki daromad, foyda olish maqsadida foydalaniladi.
Puldan uni bankka qo'yib foiz olish, ishlab chiqarish vositalari va ishchi kuchi sotib olib, ishlab chiqarishni tashkil etish yoki tijorat faoliyatini olib borib, foyda olib, dividend daromadlari olish maqsadlarida foydalaniladi. Pul endi o'z egasining qo'lida foyda. daromad olish vositasi bo'lib xizmat qiladi. Buning natijasida qog'oz pullar ikkita tarkibiy qismga ajraladi: naqd pullar va kredit