Toshkent moliya instituti «iqtisodiyot» kafedrasi «mikroiqtisodiyot. MAKROiqtisodiyot»


Download 0.6 Mb.
Pdf ko'rish
bet8/16
Sana09.01.2022
Hajmi0.6 Mb.
#263583
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   16
Bog'liq
Abdurayaimov Abduqahhor

  

  

3.1-chizma. Tovarning raqobatdoshligini baholash bosqichlari  

  

 

  



Ko‘rsatkichlar 

bo‘yicha  

asosni aniqlash  

  

Bozorni o‘rganish   



Raqobatchilarni  

o‘rganish   

Bo‘lajak haridorlar  

ehtiyojin i o‘rganish   

Tovarga bo‘lgan talabni   shakllantirish   

baholash   uchun zarur ko‘rsatkichlar   

Iqtisodiy   Texnik  Normativ   



27 

 

 



 

  

4.Tovarni kafolatli va undan keyingi ishlatish davrlarida qanday servis taklif 

qilinmoqda?  

Tovarlarni  raqobatdoshligini  baholashda  4  ta  usul  mavjud  bo‘lib  ular 

quyidagilardan iborat:  

1.  Ekspert baholash  

2.  Baholashni o‘lchash-hisoblash usuli  

3.  Tajriba usuli  

4.  Sotsiologik usul  

Ekspert  baholash  –  tovarlarni  sifatini  ekspert  baholashda  tovarlarni  ishlab 

chiqarishda katta ahamiyatga ega. Ekspert baholashda 2 xil usul mavjud: 1) xay’at 

usuli; 2) yetakchi ekspert va guruh usuli.  

O‘lchash-  hisoblash  usuli-  bu  usul  bilan  tovar  sifatini  baholash  tajriba 

natijalari  asosida  o‘lchanadigan  ko‘rsatkichni  baholash,  qiymatni  aniqlash  va 

oldindan  ishlab  chiqilgan  namunaviy  hisoblash  formulasi,  grfik  va  jadvallarni 

ishlatib o‘lchashga asoslangan.  

Baholashni tajriba usuli – bunda tovarlarni raqobatdoshligini aniqlash tajriba 

usulida ekspert qiluvchi tovarni sifatini insonlarda sinab ko‘radi.  

Iqtisodiy   Texnik  Normativ   

Iste’mol qiymati  

tahlili   

Raqobatbardoshligini integral  

ko‘rsatkichini   hisoblash   

Raqobatbardoshligini integral  

ko‘rsatkichini hisoblash   

  Qoniqarli Qoniqarsiz   

Tovarni ishlab  

chiqarishga qaror  

qilish   

Raqobatbardoshligini   

aniqlash tadbirlarini  

ishlab chiqish 

 

 



28 

 

 



 

Baholashni sotsiologik usulida esa – tovarlarni raqobatdoshligini aniqlashni 

tajriba  usulida  ekspert  qiluvchi  tovarni  sifati  to‘g‘risidagi  fikrlari  asosida  tovarga 

baho beriladi. Tashqi bozorga chiqish har doim raqobat krashiga tortilishi demakdir.   

Haridorlarning  ayrim  bir  ehtiyojlari  teng  yoki  qisman  o‘zgaradigan 

sharoitlarda  bir  xil  yoki  har  xil  usullar  bilan  qondirish  mo‘ljallangan  xilma-xil 

tovarlar ayni bir vaqtda taklif etiladi. Bunday sharoitda iste’molchi o‘zining qiymat 

birligi  bo‘yicha  raqobatchilar  tovarlariga  qaraganda  ehtiyojni  ko‘proq  va  yuqori 

darajada qondiradigan tovarlarni tanlaydi.   

 

 




Download 0.6 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   16




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling