Toshkent moliya instituti «iqtisodiyot» kafedrasi «mikroiqtisodiyot. MAKROiqtisodiyot»

Elastiklik va chiziqli talab egri chizigʻi boʻylab umumiy daromad

Keling elastiklikning 4-chizmada koʻrsatilgandek talab egri chizigʻi boʻylab qanday oʻzgarishini tekshirib koʻramiz. Biz bilamiz toʻgʻri chiziq oʻzgarmas qiyalikka ega. Qiyalik “muddat oʻtgan sari oʻsish” deb belgilanadi, ya’ni narxdagi oʻzgarishning (oʻsish) miqdordagi oʻzgarishga (muddat) nisbati. Bu alohida olingan talab egri chizigʻining qiyaligi oʻzgarmasdir, chunki narxdagi har 1 dollarning oʻsishi talab miqdoridagi bir xil 2 birlik kamayishiga sabab boʻladi.

Chiziqli talab egri chizigʻining qiyaligi oʻzgarmas boʻlsa ham, elastiklik bunday emas. Bu toʻgʻri, chunki qiyalik 2 ta oʻzgaruvchidagi oʻzgarishlarning nisbati, elastiklik esa 2 ta oʻzgaruvchidagi foiz oʻzgarishlarining nisbati. Buni siz 4-chizmadagi jadvaldan koʻrishingiz mumkin. Jadval talabning narx elastikligini hisoblashda oʻrta nuqtalar usulidan foydalangan. Past narx va koʻp miqdor uchrashgan nuqtada talab egri chizigʻi noelastik. Yuqori narx va kam miqdor uchrashgan nuqtada talab egri chizigʻi elastik.

Jadvalda, shuningdek, talab egri chizigʻidagi har bir nuqtada umumiy daromad koʻrsatilgan. Bu sonlar umumiy daromad va elastiklik oʻrtasidagi aloqadorlikni bildiradi. Masalan, narx 1$ boʻlganda, talab noelastik va narxning 2$ ga koʻtarilishi umumiy daromadni oshiradi.

Narx 5$ boʻlganda, talab elastik va narxning 6$ ga koʻtarilishi umumiy daromadni qisqartiradi. 3$ va 4$ orasida, talab birga teng elastik boʻladi va bu ikki narxda umumiy daromad bir xil boʻladi.