Toshkent moliya instituti moliya-iqtisod fakulteti "moliya" kafedrasi

 
 
oshiradigan ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish tadbirlarini moliyalashtirish uchun 
markazlashtiradi. 
Mahalliy byudjetlar O’zbekiston Respublikasi byudjet tizimining muhim 
tarkibiy qismini tashkil etadi. Ular davlat hokimiyatining har bir mahalliy organi 
o’z faoliyatini amalga oshirishi uchun uning ixtiyorida aniq moliyaviy baza 
yaratadi. 
Mahalliy byudjetlar tizimi mahalliy talab-ehtiyojlarni to’laroq hisobga olish 
hamda davlat tomonidan markazlashgan tartibda amalga oshiriladigan tadbirlar 
bilan to’g’ri olib borish imkonini beradi, mahalliy hokimiyat organlari mahalliy 
byudjet daromadlarining ko’payishi va resurslarning tejamkorlik bilan sarflanishi 
to’g’risida tinmay g’amxo’rlik qiladi, chunki joylarda iqtisodiyot va madaniyatning 
yuksalish sur’atlari to’g’ridan-to’g’ri mahalliy xo’jalik zahiralarini safarbar qilish, 
mablag’larni tejab ishlatish borasidagi ishlarni tashkil etish bilan bog’liq bo’ladi, 
bu esa o’z navbatida umuman O’zbekiston Respublikasi davlat byudjetining 
muvaffaqiyatli bajarilishiga yordam beradi. Mahalliy byudjetlardan uy-joy-
kommunal xo’jaligi va obodonlashtirish, maorif va sog’liqni saqlash muassasalari 
(maktablar, kasalxonalar, maktabgacha tarbiya muassasalari va boshqalar), ijtimoiy 
ta’minot sohasidagi tadbirlar mablag’ bilan ta’minlanadi. 
Soliq munosabatlari mavjud bo’lishining asosiy shartlaridan biri - bu 
davlatning mavjudligi bo’lsa, ikkinchi sharti bo’lib soliqlarni to’lashga qobil 
bo’lgan soliq to’lovchilarning mavjudligidir. O’zbekiston soliqlar tizimi manbaiga 
qarab soliqlar yuridik va jismoniy shaxslardan olinadigan soliqlarga ajratiladi.
Soliq solish maqsadida yuridik shaxslar deganda mazkur mulkida, xo’jalik 
yuritishi yoki tezkor boshqaruvida mol-mulki bo’lgan va o’z majburiyatlari 
bo’yicha ushbu mol-mulk bilan javob beradigan, shuningdek mustaqil balansga va 
hisob-kitob varag’iga ega bo’lgan alohida bo’linmalar ham tushuniladi. 
Yuridik shaxslardan olinadigan soliqlarga hamma egri soliqlar, korxona 
daromadiga soliq, er osti boyliklaridan foydalanganlik uchun, suv resurslaridan 
foydalanganlik uchun, ekologiya, savdo tashkilotlarini yalpi daromad solig’i, er 
solig’i, mol-mulk solig’i, kichik biznes uchun yagona soliq va boshqalar kiradi. 

---