5-савол. Динамика қаторларида мавсумийликни ўрганиш усуллари - Мавсумий тебранишлар деб, динамика қаторларида йил ичида (чоракда ёки ойлар бўйича) ижтимоий ходисаларнинг ўзгариб туришига айтилади. Масалан, гўшт ва сут маҳсулотларига бўлган талаб қиш ойларида ошиб борса, ёз ойларида камайиб боради. Чорва молларининг маҳсулдорлиги (сут соғиб олиш ёки тухум олиш) қиш ойларида пасайиб борса, ёз ойларида эса ошиб боради ва ҳ.к.
5-савол. Динамика қаторларида мавсумийликни ўрганиш усуллари - Мавсумийликни ҳисоблашда қуйидаги усуллар қўлланилади.
- - қаторларнинг мутлақ даражалари аниқланади;
- - қаторларнинг ўртача ойлик даражалари оддий арифметик формула орқали ҳисобланади;
- - қаторларнинг мутлақ даражаларини шу қаторларнинг ўртача даражаларини таққослаш натижасида мавсумийлик кўрсаткичи аниқланади.
- Қуйида мавсумийлик кўрсаткичларини ҳисоблаш тартибини кўриб чиқамиз.
5-савол. Динамика қаторларида мавсумийликни ўрганиш усуллари 5-савол. Динамика қаторларида мавсумийликни ўрганиш усуллари - Юқоридаги жадвал маълумотлари шуни кўрсатиб турибдики, йил давомида сотилган сут миқдори бир хил меъёрда бўлмаган. Масалан, май-сентябрь ойларидаги ўртача йиллик сотилган сут миқдори ўртача йиллик даражасидан юқори бўлган бўлса, бошқа ойларда эса бундан паст бўлган. Энг кўп ўртача йиллик сотилган сут – июль ойига тўғри келса, энг ками эса март ойига тўғри келади.
- Шу тартибда тухум, гўшт ва бошқа қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари ишлаб чиқарилиши бўйича ҳам динамика қаторларидаги мавсумийликни аниқлаш мумкин бўлади.
- Эътиборингиз учун раҳмат!
Do'stlaringiz bilan baham: |
