Toshkent shahar Yashnobodtumani 244-sonli maktaning mehnat fani o`qituvchisi Nasrullayeva Fatima Azatovnaning 7-sinflarda “Yog`ochlar va ularga ishlov berish

Toshkent shahar Yashnobodtumani 244-sonli maktaning mehnat fani o`qituvchisi Nasrullayeva Fatima Azatovnaning 7-sinflarda “Yog`ochlar va ularga ishlov berish materiallarini turlarga ajratish va xususiyatlarini aniqlash” mavzusida tayyorlagan dars ishlanmasi

Toshkent 2014 yil
Sana: 29.11.2014 yil
Fan: Mehnat ta`lim.
Sinf: 7-“ B”
Mavzu: Yog`ochlar va ularga ishlov berish materiallarini turlarga ajratish va xususiyatlarini aniqlash. ( II-chorak 23-24 dars)
Vaqt: 40daqiqa.
Мaqsadi:
1) Тa`limiy -o`quvchilarga yog`ochning kimyoviy va texnologik xossalari, yog`ochning haroratga, namlikka, mikroorganizmlarga va boshqa ta’sirlarga chidamliligini ta’minlashga xizmat qiluvchi hamda yog`ochni quritish saqlash qoidalari, yog`ochdan tayyorlangan buyumlarga pardoz berishda ishlatiladigan materiallarni o`rgatish.
2)Таrbiyaviy
-O`quvchilarda darahitlarga va tabiyatga bo`lgan mehir-oqibatni yanada kuchaytirish, darahitlarni asrab – avaylashga undash. Mehnatsevarlik va ishbilarmonlik ruhida tarbiyalash.
3)Rivojlantiruvchi.
- Yog`och va yog`och materyallarni asrashga bo`lgan munosabatni shakillantirish.
Jihozlar: Ekran, proektor, rag`batkartochkalari, slaydlar, rasmlar
Dars jarayoni:
1.Tashkiliy qism: 2 daqiqa.
O`quvchilarbilansalomlashish, davomatnianiqlash, darsgatayyorgarlikko`rish
2. O`tilgan mavzuni so`rash.10 daqiqa.(bilimlarni mustahkamlash o`yni o`ynaladi)
3. Yangi mavzuni tushuntirish. (10 daqiqa.)
A)O`quvchilargayangimavzumaqsaditushutiriladi.
Yog`och asosan organik moddalardan tashkil topgan bo`lib, umumiy massasining 99% turli yog`och navlarining kimyoviy tarkibi bilan deyarli bir xil bo`ladi. Quruq yog`och o`rtacha 49% uglerod, 44% kislorod, 6% vodorod, 0,1-0,3% azoddan tarkib topgan. Yog`och yondirilganda uning noorganik qismidan kul qoladi. Kulningtarkibigakasiy, kaliy, natriy, magniy va boshqa kimyoviy elementlar kiradi. Ushbu elementlar selyuloza kabi kimyoviy birikmalarni hosil qiladi. Suv, tuproq havo va boshqa muhitlardagi zararli mikroorganizmlar yog`ochning sirti yoki oraliq to`qimalariga tushsa ularning ta’siridan yog`och chiriy boshlaydi. Yog`ochning haroratga, namlikka, mikroorganizmlarga va boshqa ta’sirlarga chidamliligini oshirish uchun yog`ochni quruq holda saqlash unga ayrim kimyoviy moddalarni shimdirish orqali hamda loklash, aliflash, bo`yash kabi usullardan foydalaniladi. Yog`ochni chirib buzilishidan saqlash va xizmat muddatini oshirish choralaridan biri ularni tog`ri quritishdir.Yog`och saqlash ommborlarida, qurilish maydonlarida tog`ri saqlashdan iborat.Quritish yog`och hizmat muddatini oshiradi, texnikaviy xossalarini yaxshilaydi.Yog`och quritilganda chirishga sabab boladigan zamburug`lar o`ladi, yog`och puhtalashadi va yahshi pardozlanadigan bo`ladi.Agar yog`ochlar quritilish talab darajasida bo`lsa va saqlash meyorlariga e`tibor berilsa, yog`och va yog`och materiallarga talab ortadi. Yog`ocni quritishdagi kamchiliklar uni sifatini buzilishiga olib keladi natijada isrofgarchilikga yo`l qo`yiladi bu esa daraxtlarga va atrof –muhitga salbiy ta’sir qiladi. Shuning uchun yog`och va yog`och materiallaridan oqilona foydolanishmiz o`z navbatida tabiatni asrash, atrof-muhit tozaligini saqlash va mamlakatimizga iqtisodiy foyda keltiradi.
“Duradgor Maxsim usta” mavzusida sahna ko`rinishi:
Bir kuni Fotima opa o`g`lini duradgor ustaga shogirdlikka bermoqchi bo`libdi. Maxsim usta oldiga kelib o`g`lini shogirdlikka olishini so`rabdi.
- Assalomu alaykum Maxsim usta.
- Va-alaykum assalaom! Keeling ho`sh hizmat?
- Men o`g`limni sizga shogirdlikka bermoqchi edim. O`z kasbingizni o`g`limga o`rgatsangiz.
Mayli. Faqat mening qo`limda 7 yil davomida taxsil olib kasbim sirlarini to`liq o`rganishi kerak. O`g`lingizning sabri yetarmikan?
- Sinab ko`rsin maylimi? Rahmat
Shogird usta bilan birgalikda duradgorlik ishlarini o`rgana boshlabdi. Oradan 6 yil o`tgach shogird o`zicha o`ylabdi:
- Nahotki, men duradgorlik ishlarini hali ham yaxshi o`rga olmagan bo`lsam? Men tengilar allaqachon o`zi mustaqil ishlar bajarib usta darsjasiga yetishishgan. Menchi duradgorlik ishlarini to`liq o`rgangan bo`lsam ham haliyam shogirdman. Ustozimning gapidan chiqmay shogird bo`lib yuribman. Barcha narsalarni o`zim mustaqil bajara olsam yana nima kerak? – deb o`ylabdi va ustoziga:
- men sizning ishlaringizni barchasini o`rganib bo`ldim. Ortiq sizning shogirdingiz bo`lmayman. Oq fotixa bering va meni ustoz deb e’lon qiling-deb do`q urubdi.
- o`g`lim buyog`iga hali 1 yil bor. Onag bilan 7 yilga deb kelishganmiz. Duradgorlik ishlarini to`liq o`rganib olmagansan. Eng asosiy o`rganishing kerak bo`lgan ishlar hali oldinda o`g`lim. Bunaqa shoshma-shosharlik qilma- debdi.
Shogird ustozining gapiga quloq solmasdan usta uyini tark etibdi.
O`zi mustaqil ish boshlabdi. Yog`ochlardan turli xil buyumlar tayyorlab bozorga sjtish uchun olib boribdi. Lekin uning tayyorlagan buyumlarini hech kim sotib olmabdi. Shogird hayron bo`libdi. Nega mening narsalarimni hech kim sotib olmayabti deb hafa bo`libdi. Oradan kunlar o`tib shogird yasagan buyumlar chiriy boshlabdi, ayrimlari esa yorilib tob tashlabdi. Shogird bung anima sabab ekanini bila olmabdi. O`ylab – o`ylab ishi yurishmagan shogird ustozining oldiga qaytib boribdi. Bo`lgan voqeani ustoziga aytib beribdi. Ustozi kulib
- Sening aybing yaxshi quritilmagan va maxsus ishlov berilmagan yog`ochlarni ishlatganingda. Shuning uchun ham sen yasagan narsalar chirib, yorilib, tob tashlagan. Eng asosiy sir yog`ochni quritish va to`g`ri saqlashda edi- deb javob beribdi.