Toshkent Tibbiyot Akademiyasi Qadimgi yunon va rim tibbiyoti: shakllanishi va rivojlanishi

Toshkent Tibbiyot Akademiyasi

Qadimgi yunon va rim tibbiyoti:shakllanishi va rivojlanishi.

Maruzachi:

.

Yunoniston jahon tibbiyoti tarixida eng buyuk hakim, deb tan olingan ulug' Oi ppokratning vatanidir. Oi ppokrat haqiqiy ilmiy tibbiyotning asoschisi hisoblanadi. Uning Yunoniston va umumjahon tibbiyotining shakllanishi va rivojlanishiga qo'shgan hissasi shu qadar buyuk ediki, uning bu xizmatini alohida taqdirlab, tirikligidayoq Afinada oltindan yasalgan haykal (byust) o'rnatgan edilar.

.

• Qadimgi Yunoniston tibbiyoti tarixini Gi ppokratgacha bo'lgan davr va Oippokratdan so'nggi davr, deb ikki qismga bo'lish mumkin. Oi ppokratgacha bo'lgan davr uzoq tarixga ega bo'lsa ham u vaqtda unchalik katta kashfiyotlar qilingan emas. U vaqtdagi Yunoniston tibbiyoti haqidagi ma'lumotlar ko'proq har xiI rivoyatlar shaklida yetib kelgan. Masalan, mashhur Yunon shoiri Oomerning "Iliada" nomli poemasida quyidagi rivoyat bor: Yunonlar Troya shahri ostonalarida jang olib borganlarida ularning qo'shini safida afsonaviy hakim Asklepiy (Eskulap) ham bo'lgan. Asklepiyning Maxaon va Podaliriy ismli o'g'illari va Higiyeya (Oigiyeya) hamda Panakeya ismli ikki qizi bor edi. Maxaon jarroh, Podaliriy terapevt edilar. Higiyeya kishilarning salomatliklarini saqlash usullarini yaxshi bilgan. Panakeya esa har xiI dori-darmonlarni ya

.

Yunon tasviriy san'atida Asklepiy ilon chirmashib olgan hassaga tayanib turgan baquvvat kishi sifatida tasvirlangan. Buning o'z tarixi bor. Afsonada aytilishicha Krit orolining podshosi Minosning o'g'li kasal bo'lib yotmay to'satdan vafot etgan. Minos bundan juda qayg'urib, o'g'lini tiriltirish uchun Asklepiyni saroyga chaqirtiradi: Asklepiy bu qiyin muammoni qanday qilib hal qilsam ekan, deb xayol surib sahroda ketayotganida og'zida giyoh tishlab olgan bir ilon Asklepiyning hassasiga chirmashib olib, ko'zi bilan giyohni ko'rsataveradi. Bu giyoh o'lgan odamni tiriltiradigan o'simlik ekan. Asklepiy bundan sevinib ketib, o'z hassasiga chirmashib olgan ilon bilan Minosning saroyiga kirib boradi. Bundan saroydagilar qo'rqib ketadilar. Ammo, Asklepiy pinagini buzmay Minosga "men o'g'lingizni tiriltirish yo'lini shu ilondan topdim", deydi va ilon tishlab turgan giyohni olib undan qaynatma tayyorlab Minosning o'g'liga ichiradi, bola ko'zini ochadi. Shundan keyin i10n tabobat ramzi sifatida qabul qilinadi.