Toshkent tibbiyot akademiyasi stomatologiya fakulteti

Bunda ATF energiyasi hisobiga 3ta natriy hujayra tashqarisiga, 2ta kaliy hujayra ichkarisiga yaʼni konsentratsiya gradiyentiga qarshi tashiladi. Ion nasoslar alfa va betta subbirliklardan tuzilgan boʻlib, deyarli barcha muhim qismlar alfa subbirligida joylashadi. Bir modda boshqa moddaning energiyasi hisobiga tashilsa ikkilamchi aktiv transport deyiladi.

• Bunda ATF energiyasi hisobiga 3ta natriy hujayra tashqarisiga, 2ta kaliy hujayra ichkarisiga yaʼni konsentratsiya gradiyentiga qarshi tashiladi. Ion nasoslar alfa va betta subbirliklardan tuzilgan boʻlib, deyarli barcha muhim qismlar alfa subbirligida joylashadi. Bir modda boshqa moddaning energiyasi hisobiga tashilsa ikkilamchi aktiv transport deyiladi.

kkilamchi aktiv transportda – konsentratsiya gradiyenti boʻyicha harakatlanuvchi moddaning harakat energiyasi hisobiga boshqa modda harakatlanadi. Bu transport oʻz navbatida kotransport (simport) hamda kontratransport (antiport) shaklida boʻladi. Simport mexanizmda aktiv tashiluvchi modda, gradiyent boʻyicha harakatlanuvchi modda bilan bir xil yoʻnalishda harakatlansa, antiport mexanizmda teskari yoʻnalishda harakatlanadi

• kkilamchi aktiv transportda – konsentratsiya gradiyenti boʻyicha harakatlanuvchi moddaning harakat energiyasi hisobiga boshqa modda harakatlanadi. Bu transport oʻz navbatida kotransport (simport) hamda kontratransport (antiport) shaklida boʻladi. Simport mexanizmda aktiv tashiluvchi modda, gradiyent boʻyicha harakatlanuvchi modda bilan bir xil yoʻnalishda harakatlansa, antiport mexanizmda teskari yoʻnalishda harakatlanadi

Vezikular transport

• Vezikular transportda – hujayra membranasining butunligi saqlangan holatda moddalar tashilishi yuzaga keladi. Bu transport usulida moddalarning hujayraga kirishi yoki Vezikular transport chiqarilishi vezikula deb nomlangan pufakchalar orqali boradi.

Bu pufakchalar hujayra membranasi yoki hujayraning boshqa qismlaridan hosil boʻladi. Vezikular transport oʻz ichiga endositoz hamda exzositoz deb nomlangan jarayonlarni qamraydi. Endositoz – vezikulalar orqali turli moddalarning hujayra ichiga kirishi boʻlib, oziqlanish, signallarni qabul qilish va hujayraning shaklini oʻzgarishda muhim ahamiyat kasb etadi.

• Bu pufakchalar hujayra membranasi yoki hujayraning boshqa qismlaridan hosil boʻladi. Vezikular transport oʻz ichiga endositoz hamda exzositoz deb nomlangan jarayonlarni qamraydi. Endositoz – vezikulalar orqali turli moddalarning hujayra ichiga kirishi boʻlib, oziqlanish, signallarni qabul qilish va hujayraning shaklini oʻzgarishda muhim ahamiyat kasb etadi.